Baskijskie miasto Guernika zamieniło się w czwartek w "światową stolicę pokoju" w związku z przypadającą na ten dzień 70. rocznicą zbombardowania miasta w czasie wojny domowej w Hiszpanii przez lotnictwo Niemiec hitlerowskich, wspierające gen. Francisco Franco.
26 kwietnia 1937 roku niemiecki Legion Kondor, składający się z samolotów Ju-87 (słynne Stukasy), dokonał nalotu na baskijskie miasto. Bombardowanie zaczęło się bez uprzedzenia, w poniedziałek - dzień targowy.
Przez blisko cztery godziny niemieckie lotnictwo, wspomagane przez włoskie, zrzuciło na miasto ponad 30 tys. bomb burzących i zapalających. Do dziś nie wiadomo dokładnie, ile osób zginęło; prawdopodobnie około 1.600, a 900 odniosło rany. Miasto zostało zniszczone w 70 procentach.
Hiszpania stała się dla hitlerowskiej Luftwaffe poligonem przed najazdem wojsk Hitlera na Polskę.
Na uroczystości, upamiętniające to wydarzenie, przybyły do Kraju Basków delegacje z różnych stron świata, m.in. burmistrzowie miast, które szczególnie ucierpiały wskutek nalotów: Hiroszimy, Warszawy, Conventry, Drezna, Hamburga i Wołgogradu (za czasów ZSRR - Stalingradu). Była także delegacja Oświęcimia.
Obecni byli również dwaj nobliści: laureat pokojowej nagrody Nobla, Adolfo Perez Esquivel, oraz z dziedziny chemii, Mario Molina.
W mieście otwarto wystawę przedstawiającą filmy z czasów wojny domowej oraz 20 tys. zdjęć zbombardowanej Guerniki. Obok historycznego drzewa -symbolu miasta - odczytano w różnych językach manifest pokojowy.
Manifest będzie też odczytany w wielu krajach Ameryki Łacińskiej, w Stanach Zjednoczonych (w Nowym Jorku), Australii, a także w hiszpańskim Instytucie Cervantesa w Berlinie.
Wielkim nieobecnym na uroczystościach jest słynny obraz Pablo Picassa "Guernika", przedstawiający bombardowanie miasta. Ogromne, czarno-białe płótno hiszpańskiego malarza uznane jest za manifest antywojenny. Obecnie znajduje się w muzeum Reyna Sofia w Madrycie, które zgodziło się już na przeniesienia obrazu do Guerniki.
Grażyna Opińska(PAP)
ik/ kar/
