Przed Sądem Okręgowym w Warszawie ruszył we wtorek ponowny proces Andrzeja Czumy o odszkodowanie za uwięzienie w 1980 r. Trzy poprzednie wyroki uchylał Sąd Apelacyjny, ostatnio w marcu br.
SA uchylił wtedy wyrok sądu I instancji, przyznający 87,5 tys. zł Czumie, który domagał się łącznie ponad 800 tys. odszkodowania i zadośćuczynienia za okres aresztowania i po nim, kiedy nie mógł znaleźć pracy i nie miał stałego źródła dochodów. Sąd Apelacyjny zwrócił sprawę SO, wskazując brak wystarczającego uzasadnienia przyznanej kwoty.
W 1980 r. Czuma - m.in. razem z Bronisławem Komorowskim (dziś marszałkiem Sejmu z PO) - został skazany na trzy miesiące więzienia za zorganizowanie i udział w opozycyjnej manifestacji przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Uznano ich za winnych tego, że "odnosili się bez szacunku i pogardliwie wobec Narodu Polskiego, zarzucając mu m.in., że nie jest on narodem wolnym i niepodległym".
Jak zeznawał Czuma, po wyjściu z więzienia nie mógł znaleźć stałej pracy, odmawiały mu jej także instytucje kościelne, argumentując, że nie chcą kłopotów z SB. Z tego powodu Czuma nie dostał pracy ani na KUL, ani w administracji cmentarza. Dodał, że pobyt w areszcie zaostrzył jego dolegliwości artretyczne, które administracja więzienna lekceważyła, mówiąc skazanemu, że nie jest w sanatorium.
Andrzej Czuma był jednym z założycieli "Ruchu" - pierwszej konspiracyjnej organizacji po 1956 r., która przyjęła program niepodległościowy. W 2002 r. Sąd Najwyższy uniewinnił opozycjonistów z organizacji "Ruch" (w tym Czumę) z zarzutu "przygotowań do obalenia przemocą ustroju PRL". SN uwzględnił kasację b. prokuratora generalnego Lecha Kaczyńskiego. W 1971 r. Andrzej Czuma i Stefan Niesiołowski dostali po 7 lat więzienia, Benedykt Czuma - 6 lat, Marian Gołębiewski i Bolesław Stolarz - po 4,5 roku, Emil Morgiewicz - 4 lata. Czuma był również jednym z założycieli opozycyjnego Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela w 1977 r.
Obecnie Czuma, poseł PO, jest przewodniczącym sejmowej komisji ds. nacisków władz za czasów PiS na postępowania karne. (PAP)
brw/ malk/ mag/
