Komisja Europejska rozpocznie w środę dyskusje na temat zapowiadanej wielkiej reformy budżetu UE. By jednak uniknąć ewentualnego wpływu tej wrażliwej politycznie kwestii na ratyfikację nowego traktatu UE, wszelkie decyzje zostały odłożone na potem.
Chodzi o zapowiadaną od dawną reformę budżetu UE - zarówno w kontekście wydatków, jak też źródeł jego finansowania. O przeprowadzeniu reformy w latach 2008/2009 zdecydowali przywódcy państw UE, kiedy po miesiącach trudnych negocjacji przyjęli na szczycie w grudniu 2005 wieloletnie plany budżetowe UE na lata 2007-13.
Nie cichły wówczas słowa krytyki, że struktura budżetu UE (43 proc. na rolnictwo, 35 proc. na politykę spójności) jest przestarzała i nie odzwierciedla wyzwań stojących przed dzisiejszą Unią. Reforma, zgodnie z decyzją szczytu, ma objąć tak kontrowersyjne kwestie jak wydatki na wspólną politykę rolną, brytyjski rabat (upust we wpłatach narodowych do unijnej kasy) oraz tzw. źródła budżetu (pod czym kryje się stary, nigdy nie zrealizowany pomysł europejskiego podatku)
.
W środę szef KE Jose Barroso oraz komisarz ds. budżetu Dalia Grybauskaite przedstawią pierwszy kilkunastostronicowy dokument na temat reformy budżetowej. Projekt dokumentu, który uzyskała we wtorek PAP, nie zawiera jednak żadnych konkretnych propozycji, a jedynie listę dość technicznych pytań dotyczących możliwych rozwiązań w przyszłości, popartą krytyczną analizą obecnej sytuacji.
"Przed przyjęciem traktatu przez Polskę czy Wielką Brytanię nikt w KE nie odważy się, by przedstawić jakieś propozycje, które mogłyby te kraje zdenerwować" - tłumaczyły PAP źródła w KE. "Propozycje liczbowe dotyczące nowego budżetu (na lata 2014-2020 - PAP) pojawią się nie wcześniej niż w 2011" - dodały źródła.
Przed 2013 rokiem mogą nastąpić jedynie niewielkie zmiany w wydatkach na politykę rolną - o ile zgodzi się na to Francja - bez zmniejszania choćby o euro zatwierdzonego ogólnego pułapu na rolnictwo. Komisarz ds. rolnych Mariann Fischer Boel kilkakrotnie sygnalizowała, że część dopłat bezpośrednich dla rolników ze starych państw UE chciałaby przenieść na strukturalne wsparcie wsi jeszcze przed 2013 rokiem.
Oficjalnie KE tłumaczy, że dopiero otwiera debatę publiczną na temat priorytetów budżetowych i "zaprasza aktorów publicznych zarówno na lokalnym, regionalnym, jak i narodowym poziomie" do udziału w debacie i prosi o jak najwięcej opinii w sprawie budżetu.
KE zwraca uwagę, że budżet UE powinien bardziej odzwierciedlać wyzwania związane z globalizacją, (i jej społecznymi konsekwencjami), postępem technologicznym, transformacją w kierunku gospodarki, wiedzy i usług, zmianami klimatycznymi, migracją, energią, bezpieczeństwem...
"Przegląd budżetu to doskonała okazja dla Unii Europejskiej, by zastanowić się, jak wykorzystuje ona jeden z najważniejszych instrumentów, który ma bezpośredni wpływ na Europejczyków jako obywateli i podatników" - brzmi wniosek dokumentu.
Konkretniejsze propozycje, na przykład na temat przeorientowania wydatków z polityki rolnej na badania i innowację, pojawią się dopiero po zapowiedzianej na 2009 rok ratyfikacji nowego reformującego Traktatu UE. Dopiero wtedy KE, być może, odważy się też powrócić do starej idei podatku europejskiego.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ mc/
