Zakonowi Paulinów nagrodę przyznano za wielkie zasługi w ochronie dziedzictwa narodowego, szczególnie sanktuarium na Jasnej Górze. W czasie okupacji hitlerowskiej przechowywano tam cenne dokumenty z Archiwum Akt Nowych.
Czesława i Eugeniusz Cydzikowie ze Lwowa są najbardziej zaangażowani w opiekę nad polskimi mogiłami we Lwowie i na Ziemi Lwowskiej. Eugeniusz Cydzik był inicjatorem odbudowy Cmentarza Orląt Lwowskich.
Zofia i Zbigniew Romaszewscy należą do najbardziej zasłużonych działaczy opozycji antykomunistycznej. W latach 70 kierowali Biurem Interwencyjnym KSS KOR, które dokumentowało bezprawne działania komunistycznego apartu przemocy.
Historyk Andrzej Krzysztof Kunert jest prezesem zarządu Fundacji "Archiwum Polski Podziemnej" i redaktorem naczelnym Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego. Jest też współredaktorem rocznika "Niepodległość" i redaktorem naukowym rocznika Polskiego Radia "Z dziejów polskiej radiofonii".
Nagroda "Kustosz Pamięci Narodowej" jest przyznawana od 4 lat za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939-1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej.
