Do trzeciej w ciągu minionych dwóch miesięcy dewastacji nagrobnych płyt (macew) doszło we wtorek na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Kaliszu.
"Najpierw połamano tablicę w języku polskim, upamiętniającą miejsce pochówku kaliskich Żydów, których szczątki przeniesiono ze zniszczonego przez Niemców w czasie wojny trzynastowiecznego cmentarza. Przewrócono później jeszcze dwie tablice, będące elementami budowanego pomnika pamięci" - poinformowała PAP Halina Marcinkowska, pełnomocnik Wyznaniowej Gminy Żydowskiej we Wrocławiu i opiekun kaliskiej nekropolii.
Zniszczenia usunięto przed dniem Wszystkich Świętych. "We wtorek doszło do kolejnej profanacji cmentarza. Poprzewracano i połamano sześć macew, z których tylko jedną będzie można z powrotem postawić. Pozostałe płyty są połamane" - ubolewa Marcinkowska.
Zniszczone płyty były wykorzystane przy trwającej od dwóch lat budowie pomnika pamięci kaliskich Żydów. Zajmuje się tym w czasie wakacji polska i izraelska młodzież.
"Zniszczone we wtorek macewy przetrwały II wojnę światową i lata powojenne, kiedy planowano likwidację cmentarza. Zniszczyli je bezmyślni, pozbawieni skrupułów chuligani" - mówi Marcinkowska. Poinformowała, że dwa tygodnie temu Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu zwróciła się do prezydenta Kalisza z prośbą o ochronę cmentarza. "O aktach wandalizmu poinformowany został premier Jarosław Kaczyński i komendant główny policji" - dodała Marcinkowska.
Historycy szacują, że przed wojną w Kaliszu mieszkało około 20-30 tysięcy Żydów. Większość z nich nie przeżyła okupacji, dziś mieszka w tym mieście niewielu potomków ocalałych.
W 1264 r. Bolesław Pobożny nadał Żydom w Kaliszu, po raz pierwszy w Polsce, tzw. statut kaliski. Ustanowił nim autonomię gmin żydowskich oraz zapewnił m.in. ochronę osobistą mienia i pełnię swobód religijnych. Statut był później potwierdzany i poszerzany kolejno przez Kazimierza Wielkiego, ostatnich trzech Jagiellonów i Stefana Batorego. Założony wtedy cmentarz uważany jest za najstarszą nekropolię żydowską w Polsce.
Według źródeł historycznych, pierwsi Żydzi pojawili się w Kaliszu za czasów panowania Mieszka III Starego (1121-1202). Zajmowali się wtedy kupiectwem, a przede wszystkim bankierstwem. Mieszko otoczył ich specjalną opieką - wszelkie prześladowania Żydów były wtedy surowo karane.
Śledztwo w sprawie dewastacji cmentarza prowadzi miejscowa policja.(PAP)
zak/ itm/ gma/
