Wielka finansowa bazooka może nie wypalić. Banki muszą zmienić kurs

Europejski sektor finansowy stoi przed koniecznością zmiany podejścia do finansowania przemysłu obronnego. Przez lata banki traktowały firmy zbrojeniowe jako obciążenie reputacyjne, powołując się na zasady ESG oraz politykę eliminowania klientów wysokiego ryzyka - informuje Bloomberg.

Teraz gdy UE zapowiada miliardowe inwestycje w dozbrojenie Europy po zawieszeniu przez Stany Zjednoczone pomocy wojskowej dla Ukrainy, politycy i liderzy biznesu wzywają banki do rewizji swoich wewnętrznych regulacji.

- Wiele firm obronnych miało problemy z tak podstawowymi sprawami jak założenie konta bankowego – powiedział Florian Seibel, współzałożyciel Quantum Systems, niemieckiego producenta dronów zwiadowczych, które wspierają Ukrainę. - Na poziomie operacyjnym pracownicy banków są otwarci na finansowanie projektów obronnych, ale potem transakcje są blokowane przez wewnętrzne procedury – dodał.

Europejskie startupy obronne, rozwijające nowe technologie dronowe, systemy nadzoru czy nowoczesne uzbrojenie, skarżą się, że banki nadal traktują przemysł wojskowy jako sektor "grzesznych inwestycji" i wstrzymują dostęp do kredytów - wskazał Patrick Schneider-Sikorsky, partner w NATO Innovation Fund.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- To ogromny problem w Europie, którego amerykańskie firmy nie doświadczają – zauważył Jan-Hendrik Boelens, były dyrektor technologiczny w Quantum Systems, który założył własną firmę Alpine Eagle. Boelens podkreślił, że europejskie banki wymagają od firm obronnych podpisywania deklaracji zgodności z ESG, co sprawia, że branża zbrojeniowa jest traktowana na równi z przemysłem tytoniowym czy pornograficznym.

Podczas gdy europejskie banki mają opory wobec finansowania przemysłu wojskowego, amerykański sektor finansowy działa bez ograniczeń. Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku to właśnie amerykańskie banki dominują w finansowaniu globalnego sektora obronnego - czytamy.

Z danych Bloomberga wynika, że JPMorgan Chase & Co. udzielił ponad 28 miliardów dolarów finansowania dla firm zbrojeniowych, wyprzedzając Bank of America, Citigroup, Goldman Sachs i Morgan Stanley. Największy bank europejski w tym zestawieniu – BNP Paribas – znalazł się dopiero na dziewiątym miejscu.

- Dopóki nie zostaną uruchomione konkretne mechanizmy wsparcia, Europa będzie miała problem z finansowaniem nowej fali wzrostu w sektorze obronnym – ostrzegł Fabrizio Campelli, menedżer w Deutsche Bank AG. Jego zdaniem UE powinna uprościć regulacje ESG oraz stworzyć mechanizmy wspólnego finansowania obronności, aby sektor stał się bardziej "bankowalny".

Rosnące napięcia geopolityczne oraz zawieszenie amerykańskiej pomocy wojskowej dla Ukrainy sprawiły, że unijni przywódcy zaczęli naciskać na banki, by przyspieszyły proces dostosowania swoich strategii do realiów bezpieczeństwa Europy.

- To punkt zwrotny – oświadczyła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, podkreślając, że UE musi wzmocnić swoje zdolności obronne i stworzyć warunki do finansowania europejskiego przemysłu wojskowego.

Podobnego zdania jest niemiecki minister finansów Joerg Kukies, który publicznie zasugerował, że banki powinny mniej skupiać się na ESG, a bardziej na wspieraniu strategicznych sektorów europejskiej gospodarki. Europejski Bank Inwestycyjny rozważa obecnie rozszerzenie swojego mandatu, by umożliwić finansowanie projektów wojskowych, a niemiecki bank rozwoju KfW ma odegrać kluczową rolę w zwiększeniu wydatków na obronność.

Chociaż większość europejskich banków wciąż powołuje się na restrykcje ESG, widać pierwsze oznaki zmiany podejścia. - Jeszcze niedawno tylko kilka banków, jak Commerzbank, było otwartych na finansowanie sektora obronnego. Teraz inne banki zaczynają dostrzegać znaczenie tej branży – powiedział Florian Seibel.

Niektóre banki zaczęły łagodzić swoje polityki kredytowe wobec firm zbrojeniowych, a startupy takie jak Alpine Eagle i Stark Defense, produkujące drony bojowe, zaczynają przyciągać inwestorów.

Zdaniem ekspertów, jeśli UE chce uniezależnić się militarnie i zapewnić bezpieczeństwo w dłuższej perspektywie, musi nie tylko zwiększyć wydatki na obronność, ale także dostosować mechanizmy finansowania, by umożliwić firmom zbrojeniowym skuteczny rozwój.