Przeniesienie praw autorskich następuje na podstawie umowy. W takiej umowie należy bardzo dokładnie określić utwór, do którego prawa majątkowe zbywamy. Utwór taki może być utworem istniejącym, jak i takim, który dopiero powstanie. Ustawa o prawie autorskim zakłada jedno ważne zastrzeżenie. Nie da się zawrzeć umowy, która przekazuje autorskie prawa majątkowe do wszystkich utworów określonego autora, które jeszcze nie zostały stworzone. Chodzi tu np. o bezterminowe kontrakty sponsorskie. Można oczywiście zawrzeć umowę przeniesienia praw majątkowych do utworów, które powstaną w przyszłości. Oczywiście o ile nie obejmie to całego przyszłego dorobku.
Specyfika umowy przeniesienia praw autorskich
Umowa taka powinna zawierać szczegóły przekazania rzeczy materialnych.
Przeniesienie praw autorskich zakłada, że trzeba obowiązkowo wymienić w umowie pola eksploatacji, na jakie przenosimy majątkowe pola eksploatacji. Inaczej mówiąc, trzeba określić sposoby korzystania z utworu. Eksploatacja dzieła może np. objąć wprowadzenie utworu do obrotu, a także jego rozpowszechnianie. Może to być też wykonanie dzieła, jego recytację albo emisję.
A jakie mogą być pola eksploatacji? Może to być np. utrwalanie i zwielokrotnianie utworu lub też obracanie oryginałem lub jego egzemplarzami, czyli wprowadzanie do obrotu, a także użyczenie albo najem. Skoro pola eksploatacji muszą być wymienione w umowie, to co zrobić, jeśli chcielibyśmy mieć możliwość przeniesienia praw na wszystkie pola eksploatacji?
Przecież wymienienie możliwych sposobów wykorzystania dzieła może być trudne. A samo wskazanie "wszystkie pola eksploatacji" można zinterpretować jako niepokazanie konkretnych pól eksploatacji. Najczęściej więc wskazuje się w umowie, że przenosimy prawa autorskie na wszystkie pola eksploatacji, a dodatkowo wymienia się je. Prawo autorskie przewiduje, że zawsze można wpisać do umowy takie pola eksploatacji, które są istotne z perspektywy eksploatacji dzieła. Ograniczenie jest jedno. Obejmuje pola eksploatacji, które nie są znane w momencie zawierania umowy. Często jednak można rozszerzać w trakcie pola eksploatacji, płacąc dodatkową opłatę autorowi.
Umowa przeniesienia praw autorskich zawsze musi być sporządzona na piśmie. W przeciwnym razie nie będzie ważna. Chodzi więc o to, że strony muszą złożyć podpisy i przekazać drugiej stronie egzemplarz umowy z podpisem. Umowa o przeniesienie praw autorskich powinna dokładnie oznaczać* strony umowy*.
Trzeba pamiętać, że umowa o przeniesienie praw autorskich nie powoduje przeniesienia na nabywcę prawa do wykonania praw zależnych. Wykonanie zależnego prawa autorskiego jest zezwoleniem na rozpowszechnienie i korzystanie z opracowania. Ważna zasada dotyczy programów komputerowych i baz danych.
Samo przygotowanie opracowania programu komputerowego wymaga zgody podmiotu, który dysponuje prawem autorskim do pierwotnego utworu. Warto więc poznać pojęcie opracowania programu komputerowego. Jest to np. tłumaczenie programu.
Przeniesienie praw autorskich a wynagrodzenie
Trzeba pamiętać, że jeśli nie ma w umowie zapisu o tym, że przeniesienie praw autorskich jest odpłatne, to twórcy zawsze przysługuje wynagrodzenie. Zasada jest taka, że wynagrodzenie przysługuje za każde pole eksploatacji. Jeśli strony chcą wspólnym wynagrodzeniem objąć wszystkie pola eksploatacji, to trzeba to zaznaczyć wyraźnie w umowie. Jeśli nie ma takiego zastrzeżenia, to wynagrodzenie będzie dotyczyło jednego pola eksploatacji. Ważnym punktem jest też to, że samo zawarcie umowy nie oznacza automatycznego przekazania praw autorskich. Przykładowo umowa o wykonanie projektu graficznego bez zapisu o przeniesieniu praw autorskich nie oznacza, że te prawa są przeniesione.
W przypadku przeniesienia praw autorskich twórca nie ma możliwości dalszego zarabiania na utworze. Możliwe jest jednak, że takie przeniesienie praw autorskich będzie ograniczone czasowo.