Z danych OECD wynika, że polski eksport rośnie dzięki uczestnictwu w globalnych łańcuchach wartości. W latach 1995-2018 wskaźnik udziału Polski w globalnych łańcuchach wartości zwiększył się o blisko 22 proc. – z 31,9 proc. w 1995 r. do 53,7 proc. w 2018 r. Ponad połowa polskiego eksportu towarów i usług była przedmiotem handlu w ramach międzynarodowych sieci produkcji Raport Trade in Value Added opatrzył komentarzem Polski Instytut Ekonomiczny.
PIE zwraca uwagę na to, że wyeksportowane przez Polskę towary i usługi o wartości 1 euro generowały w 2018 r. blisko 0,69 euro krajowej wartości dodanej. To najlepszy wynik wśród państw Grupy Wyszehradzkiej.
Polska czerpie korzyści z handlu międzynarodowego
"Oznacza to, że Polska czerpie proporcjonalnie większe korzyści z handlu międzynarodowego – wartość eksportowanych z Polski produktów w mniejszym stopniu opierała się na imporcie, a siłą napędową polskiego eksportu jest rosnące uczestnictwo w globalnych łańcuchach wartości" – zwracają uwagę eksperci PIE.
Polska w globalnych łańcuchach wartości
Według Łukasza Ambroziaka z PIE otwarcie polskiej gospodarki na kapitał zagraniczny umożliwiło od początku lat 90. XX wieku napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a tym samym włączenie się w globalne łańcuchy wartości.
Czytaj też: Gospodarka słabnie. Rozpoczął się też proces, który przysporzy nam problemów [TYLKO U NAS]
- Zaangażowanie polskich firm w ramach GVC pozwoliło im osiągnąć dodatkowe korzyści z wymiany międzynarodowej. Lokowały bowiem swoją działalność w tych częściach łańcucha, w których posiadały ujawnione przewagi komparatywne. To właśnie uczestnictwo w GVC było – obok integracji gospodarczej z UE – kluczowym czynnikiem dynamicznego wzrostu polskiego eksportu od lat 90. XX wieku – wyjaśnia Ambroziak.
Znaczenie zagranicznej wartości dodanej zwiększyło się przede wszystkim w polskim eksporcie produktów wytwarzanych w branżach średnio-wysokiej i wysokiej techniki. W eksporcie komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych udział wsadu zagranicznego w latach 1995-2018 wzrósł o 27 proc., w eksporcie sprzętu elektrycznego – o 26 pkt. proc., a w eksporcie pojazdów samochodowych – o 19 proc.
Produkcja w wymienionych branżach odbywa się głównie w ramach globalnych łańcuchów dostaw, a Polska wyspecjalizowała się przede wszystkim w części produkcyjnej tych łańcuchów. Wspomniane branże cechował również najwyższy udział zagranicznej wartości dodanej w eksporcie. W 2018 r. stanowiła ona aż 55 proc. eksportu komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, 49 proc. eksportu pojazdów samochodowych oraz 45 proc. eksportu sprzętu elektrycznego.
Polskie przedsiębiorstwa z silnymi powiązaniami w przód
Według PIE polskie przedsiębiorstwa wykazywały także coraz silniejsze powiązania w przód łańcucha wartości, tj. z zagranicznymi odbiorcami części, podzespołów i usług produkującymi na eksport.
W 1995 r. polska wartość dodana, wykorzystywana w innych krajach do produkcji przeznaczonej na eksport, stanowiła 15,8 proc. eksportu brutto towarów i usług Polski. W latach 1995-2018 wartość tego wskaźnika wzrosła o blisko 7 proc., do 22,7 proc. - podał Instytut.
Blisko co trzecie euro polskiej wartości dodanej zawartej w eksporcie innych państw przynosił eksport Niemiec. Więcej niż polskiej wartości dodanej eksportowały one wartości dodanej tylko siedmiu państw: USA, Chin, Holandii, Rosji, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch — podał PIE.
