Mikropoświadczenia: nowa era potwierdzania kompetencji dzięki Funduszom Europejskim

Mikropoświadczenia to nowa forma potwierdzania posiadanych umiejętności. W przeciwieństwie do tradycyjnych dyplomów czy certyfikatów, mikropoświadczenia skupiają się na konkretnej umiejętności lub wiedzy. To sprawdzenie i uwiarygodnienie wyników uczenia się poza edukacją formalną.

Rozwój mikropoświadczeń powiązany jest z wydanymi w 2022 r. zaleceniami Rady Unii Europejskiej w sprawie europejskiego podejścia do mikropoświadczeń na potrzeby uczenia się przez całe życie i zatrudnialności. Rada zaleca w nim państwom członkowskim, by włączały mikropoświadczenia zarówno do systemów kształcenia i szkolenia, jak i do polityki na rzecz umiejętności oraz jak najlepiej wykorzystały do tego celu fundusze i instrumenty unijne.

Te poświadczenia mogą np. uwiarygodnić konkretne umiejętności nabyte przez daną osobę w miejscu pracy, podczas wykonywania obowiązków. Mogą również potwierdzić umiejętności osoby, która jest w trakcie nauki, np. w szkole zawodowej i zdobyła już pewne umiejętności, ale do momentu zakończenia edukacji nie może przedstawić stosownego dokumentu wystawionego przez placówkę oświaty. Mikropoświadczenia służą zatem jako wiarygodne świadectwo naszych umiejętności, precyzyjnie informując, co dokładnie potrafimy.

Mikropoświadczenia mogą być wydawane przez różne instytucje, w tym pracodawców, instytucje edukacyjne oraz organizacje branżowe, które są uznawane za autorytety w danej dziedzinie. Co ważne, aby przydzielić taki certyfikat, konieczne jest postępowanie według z góry określonych standardów, co jeszcze bardziej potwierdza wiarygodność tych poświadczeń.

Fundusze Europejskie odgrywają dużą rolę w rozwoju mikropoświadczeń, stanowiąc istotne źródło finansowania dla projektów związanych z tą innowacyjną formą potwierdzania kompetencji. Dzięki wsparciu finansowemu ze środków europejskich, możliwe jest realizowanie różnorodnych inicjatyw, które przyspieszają adaptację mikropoświadczeń na rynku pracy. Instytut Badań Edukacyjnych od lat prowadzi działania nad wspieraniem uczenia się przez całe życie, edukacji pozaformalnej oraz innowacyjnych narzędzi służących cyfrowemu potwierdzeniu zdobytych umiejętności. W pracach nad rozwojem systemu mikropoświadczeń Instytut planuje wykorzystać doświadczenia zdobyte w ramach realizacji projektu dofinansowanego ze środków Programu Wiedza Edukacja Rozwój pn. "Wsparcie rozwoju ZSK w szczególności na poziomie regionalnym poprzez wdrażanie rozwiązań i inicjatyw skierowanych do użytkowników końcowych systemu" (tzw. ZSK 4), który zakończył się w 2022 r.

W ramach tego przedsięwzięcia powstała m.in. aplikacja "Odznaka +", która była testowana przez podmioty mogące wydawać mikropoświadczenia. "Odznaka +" pozwala użytkownikom na zarządzanie swoimi zdobytymi umiejętnościami oraz umożliwia pracodawcom weryfikację kompetencji potencjalnych pracowników.

Aplikacja umożliwia wydawanie, gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie odznak cyfrowych – jest zatem skierowana zarówno do wydającego mikropoświadczenie (np. firmy szkoleniowej), jak i odbierającego taki certyfikat (np. osoby dorosłej, pracownika). Cyfrowe poświadczenia umiejętności wydawane są w formacie plików PDF, jak i w standardzie Open Badges – międzynarodowym standardzie cyfrowych odznak funkcjonujących już od 2013 r. Sprawdzają się one w krajach Ameryki Północnej, jak i Europy oraz zostały zaimplementowane w firmach ICT, takich jak IBM czy Microsoft.

Aplikacja "Odznaka+" to wszechstronne narzędzie, które oferuje użytkownikom szereg funkcji umożliwiających zarówno tworzenie, jak i potwierdzanie mikropoświadczeń. Dzięki tej aplikacji proces potwierdzania kompetencji staje się przejrzysty i łatwy do zarządzania. Rozwój narzędzia i rozszerzenie jego funkcjonalności będzie kluczowe dla procesu wydawania mikropoświadczeń.

Instytut Badań Edukacyjnych w latach 2023-2026 będzie realizował nowy projekt "Mikropoświadczenia – pilotaż nowego rozwiązania wspierającego uczenie się przez całe życie". Celem przedsięwzięcia będzie stworzenie krajowego systemu wydawania mikropoświadczeń. Pilotaż dofinansowany z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego zostanie przeprowadzony w pierwszej kolejności dla umiejętności sektora ICT. Docelowo rozwiązania dotyczące mikropoświadczeń, wypracowane w ramach realizacji tego projektu, mają być upowszechnione w wielu innych sektorach gospodarki i włączone do katalogu narzędzi polityki państwa rozwijających umiejętności uczenia się przez całe życie. Mikropoświadczenia mają być z kolei powiązanie mikropoświadczeń ze zintegrowanym systemem kwalifikacji.

Do działań pilotażowych zostaną zaproszeni pracodawcy, pracownicy, agencje rekrutacyjne, instytucje świadczące usługi edukacyjne z zakresu ICT (np. firmy szkoleniowe, uczelnie), organizacje branżowe sektora ICT, sektorowe rady ds. kompetencji czy akademickie biura karier. Projekt zakłada realizację kilku uzupełniających się zadań.

Pierwsze z nich polega na: opracowaniu standardów dotyczących mikropoświadczeń. Takie rozwiązanie zapewni jednolitość i wiarygodność systemu wydawania odznak cyfrowych. Kolejnym krokiem ku wdrożenia systemu jest pilotażowe wdrożenie mikropoświadczeń na przykładzie umiejętności ICT, czyli dla branży informacyjno-komunikacyjnej. W ramach realizacji tego zadania z pomocą ekspertów i potencjalnych użytkowników systemu powstaną np. opisy efektów uczenia się oraz metody weryfikacji mikropoświadczeń.

Realizacja projektu zakłada również rozwój aplikacji "Odznaka +" . Planowana jest jej rozbudowa o nowe moduły, np. o aplikację mobilną dla wydawców odznak. Przewidziano również działania promujące tę formę potwierdzania umiejętności.

Mikropoświadczenia wyznaczają nową erę w edukacji i rozwoju zawodowym. Ich atuty sprawiają, że są niezbędnym narzędziem dla każdego, kto pragnie osiągnąć sukces w dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie. Dla pracowników mikropoświadczenia oznaczają możliwość potwierdzenia konkretnych umiejętności zdobytych nie tylko w ramach nauki formalnej, ale również nieformalnej. Sprawia to, że zdobyte umiejętności są dokładnie potwierdzone i cenione przez pracodawców. Stwarzają również możliwość podnoszenia kwalifikacji oraz przekwalifikowywania się w sposób precyzyjny i efektywny. Kształtują także kulturę uczenia się przez całe życie, zachęcając do stałego doskonalenia umiejętności niezależnie od wieku czy doświadczenia zawodowego.

Dla pracodawców mikropoświadczenia stanowią rzetelne potwierdzenie kwalifikacji kandydatów, co ułatwia proces rekrutacji. Firmy szkoleniowe natomiast mogą dostosować swoją ofertę do konkretnych umiejętności, co zwiększa atrakcyjność ich oferty. Ułatwiają tym samym dostawcom usług edukacyjnych porozumienie i współpracę z pracodawcami. Skupiają się na rzeczywistych potrzebach branżowych, zapewniając spójność między ofertą edukacyjną a wymaganiami pracodawców.

Mikropoświadczenia nie są jedynie środkiem pozwalającym zwiększyć nasze szanse na rynku pracy – to także wyjątkowo skuteczny sposób motywujący do stałego rozwoju, nie tylko w kontekście zawodowym, ale również w obszarze naszych pasji i zainteresowań.