Polska wyrosła na globalnego gracza. Oto co kupuje od nas świat [RAPORT MONEY.PL]

Z raportu sporządzonego dla money.pl wynika, że w ciągu ostatnich lat Polska wyrosła na dużego globalnego gracza w kategorii eksportu. Krajowi producenci zyskali uznanie na rynkach międzynarodowych dzięki sprzedaży w wielu segmentach. Chodzi m.in. o wysokiej jakości drewno i produkty drewniane, artykuły motoryzacyjne, w tym części samochodowe i akcesoria. Ale nie tylko.

Wiele innych branż, takich jak produkcja żywności, chemikaliów i tekstyliów, również przyczynia się do dynamicznego wzrostu eksportu, umacniając pozycję Polski jako kluczowego gracza w globalnej gospodarce. Polska jest ponadto znaczącym eksporterem owoców, takich jak jabłka, które trafiają na stoły konsumentów w całej Europie. Co jeszcze widać w danych?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Największe sukcesy odnosimy w produkcji i eksporcie mebli oraz wyposażenia wnętrz. W tej branży Polska odpowiada za blisko 4 proc. światowego eksportu, co daje nam pozycję w ścisłej czołówce globalnych dostawców. Na rynku unijnym nasza pozycja jest jeszcze silniejsza - meble z Polski stanowią około 17 proc. całkowitego eksportu UE w tej kategorii.

Polscy producenci mebli swoją pozycję zbudowali przede wszystkim na rynkach europejskich. Głównym odbiorcą są Niemcy, gdzie trafia około 30 proc. eksportu. Znaczące wolumeny sprzedaży kierowane są także do Czech, Francji, Holandii i krajów skandynawskich. Sukces branży - jak wskazano w raporcie - opiera się na wieloletniej tradycji i wysokich kompetencjach pracowników, którzy przez dekady doskonalili swoje umiejętności. Istotnym czynnikiem jest również zachowanie konkurencyjnych cen przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej jakości produktów.

Kolejnym obszarem, w którym Polska osiąga znaczące sukcesy eksportowe, jest sektor rolno-spożywczy. Odpowiadamy za około 3,3 proc. globalnego eksportu produktów rolnych, co daje nam wysoką pozycję wśród światowych eksporterów żywności. W Unii Europejskiej udział Polski w eksporcie artykułów rolno-spożywczych sięga 7 proc.

W ramach sektora spożywczego szczególnie silną pozycję zbudowaliśmy w eksporcie mięsa drobiowego, w przypadku którego jesteśmy europejskim liderem. Znaczące sukcesy odnosimy również w eksporcie produktów mleczarskich, ze szczególnym uwzględnieniem serów i twarogów. Polski sektor rolno-spożywczy słynie ponadto z produkcji i eksportu owoców i warzyw, gdzie prym wiodą jabłka i pieczarki. Na uznanie zasługuje również pozycja w segmencie wyrobów cukierniczych i czekoladowych oraz soków owocowych i napojów.

Głównymi odbiorcami polskiej żywności pozostają kraje Unii Europejskiej, z Niemcami, Wielką Brytanią i Holandią na czele. W ostatnich latach obserwujemy jednak systematyczny wzrost eksportu do krajów pozaeuropejskich, szczególnie na rynki Bliskiego Wschodu i Azji Wschodniej. Eksport żywności charakteryzuje się również dużą odpornością na wahania koniunktury gospodarczej. Nawet w okresach globalnego spowolnienia branża ta utrzymuje dodatnią dynamikę sprzedaży zagranicznej.

Polski przemysł papierniczy i poligraficzny stanowi kolejną specjalizację eksportową naszej gospodarki. W tym sektorze udział Polski w globalnym eksporcie sięga 3,1 proc., natomiast w unijnym już blisko 7 proc. Szczególnie mocną pozycję zbudowaliśmy w segmencie usług poligraficznych, gdzie polskie drukarnie należą do europejskiej czołówki. Największe zagraniczne wydawnictwa powierzają druk książek, czasopism i materiałów reklamowych właśnie polskim zakładom.

Na sukces branży składa się kilka elementów. Polski sektor poligraficzny przeszedł w ostatnich dwóch dekadach gruntowną modernizację, inwestując w najnowocześniejsze maszyny i technologie druku. Drukarnie dysponują obecnie zaawansowanym parkiem maszynowym, który nie ustępuje najlepszym firmom z Europy Zachodniej. Jednocześnie koszty produkcji pozostają konkurencyjne.

W dziedzinie produkcji wyrobów ceramicznych i szklarskich Polska również należy do znaczących eksporterów. Nasz udział w światowym eksporcie tej branży wynosi 3 proc., podczas gdy w eksporcie unijnym sięga 8,3 proc. Szczególnie silną pozycję zajmujemy w segmencie ceramiki sanitarnej, płytek ceramicznych oraz szkła gospodarczego i budowlanego.

Polski przemysł ceramiczny i szklarski bazuje na wieloletniej tradycji, jednak w ostatnich latach przeszedł znaczącą transformację technologiczną. Wiodące zakłady zainwestowały w automatyzację produkcji i nowoczesne linie technologiczne, co pozwoliło zwiększyć wydajność przy zachowaniu najwyższej jakości wyrobów. Przemysł ten skutecznie łączy tradycyjne wzornictwo z nowoczesnymi trendami, co spotyka się z uznaniem na rynkach zagranicznych.

Kolejnym sektorem, w którym Polska osiąga znaczące sukcesy eksportowe, jest przemysł drzewny. Nasz kraj odpowiada za 2,9 proc. światowego eksportu wyrobów z drewna, a w handlu unijnym udział ten wzrasta do niemal 10 proc. Struktura eksportu obejmuje zarówno produkty podstawowe, jak tarcica czy płyty drewnopochodne, jak i wyroby wysoko przetworzone.

Branża wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych to kolejny przykład polskiej specjalizacji eksportowej. Odpowiadamy za 2,6 proc. światowego eksportu w tej kategorii, natomiast w handlu unijnym nasz udział wynosi 7 proc.

Na szczególną uwagę zasługuje dynamika wzrostu eksportu - w ostatniej dekadzie branża ta notowała średnioroczne przyrosty sprzedaży zagranicznej przekraczające 8 proc.

Sektor metalowy i metalurgiczny stanowi istotny element polskiego eksportu. W kategorii wyrobów z metali Polska odpowiada za około 2,2 proc. światowego eksportu, natomiast w handlu wewnątrz Unii Europejskiej nasz udział sięga 6,3 proc. Szczególnie silną pozycję zbudowaliśmy w produkcji elementów konstrukcyjnych, gdzie polskie firmy należą do europejskiej czołówki.

Na przestrzeni ostatnich lat polski przemysł metalowy przeszedł gruntowną modernizację. Większość dużych zakładów zainwestowała w nowoczesne linie produkcyjne i zaawansowane technologie obróbki metali. Pozwoliło to znacząco podnieść jakość wyrobów oraz zwiększyć wydajność produkcji.

Branża motoryzacyjna, choć zdominowana przez koncerny zagraniczne, również stanowi ważną część polskiego eksportu. Polski sektor motoryzacyjny specjalizuje się głównie w produkcji części i podzespołów, gdzie nasz udział w unijnym eksporcie wynosi około 4,9 proc. Szczególnie mocną pozycję zajmujemy w produkcji akumulatorów do samochodów elektrycznych, gdzie należymy do europejskich liderów**.

Warto podkreślić, że polska branża motoryzacyjna jest silnie zintegrowana z europejskimi łańcuchami dostaw. Najwięksi odbiorcy to fabryki samochodów w Niemczech, Czechach i Francji. Polski przemysł motoryzacyjny wyspecjalizował się w produkcji wysokiej jakości komponentów, systematycznie zwiększając swoją rolę w bardziej zaawansowanych technologicznie segmentach rynku.

Geografia polskiego eksportu koncentruje się przede wszystkim na rynku europejskim. Kraje Unii Europejskiej odbierają około 75 proc. polskiej sprzedaży zagranicznej. Niekwestionowanym liderem pozostają Niemcy, gdzie trafia blisko 30 proc. polskiego eksportu. Na kolejnych miejscach plasują się Czechy, Francja, Wielka Brytania i Włochy.

W ostatnich latach obserwujemy jednak stopniową dywersyfikację kierunków eksportowych. Rośnie sprzedaż na rynki pozaeuropejskie, szczególnie do krajów Azji Południowo-Wschodniej oraz na Bliski Wschód. Rynki zagraniczne spoza UE stają się coraz ważniejszym celem dla polskich eksporterów, choć proces zdobywania tam znaczącej pozycji jest długotrwały i wymaga przezwyciężenia wielu barier.

Szczególnie obiecująco rozwija się eksport do Stanów Zjednoczonych, gdzie polska żywność i meble zyskują coraz większe uznanie. Wzrasta również sprzedaż do Chin, choć udział tego rynku w polskim eksporcie wciąż pozostaje poniżej potencjału. Systematycznie rośnie też znaczenie rynków afrykańskich, gdzie polskie produkty rolno-spożywcze i maszyny rolnicze cieszą się rosnącym zainteresowaniem.

Polski eksport w ostatnich latach rozwija się również w obszarach wysokich technologii i usług. Szczególnie dynamicznie rośnie sprzedaż usług informatycznych i telekomunikacyjnych, gdzie nasz udział w światowym eksporcie sięga już 1,5 proc. Polskie firmy IT zdobywają uznanie na rynkach zagranicznych jako dostawcy zaawansowanych rozwiązań programistycznych i usług outsourcingowych.

Na uwagę zasługuje także rozwój eksportu usług dla biznesu. Polska stała się jedną z głównych lokalizacji w Europie dla centrów usług wspólnych i outsourcingowych. Zagraniczne korporacje coraz częściej powierzają polskim zespołom obsługę zaawansowanych procesów biznesowych, finansowych i księgowych. Eksport tego typu usług rośnie w tempie przekraczającym 10 proc. rocznie.

Niezwykle silną pozycję Polska zbudowała w sektorze usług transportowych. W tej dziedzinie zajmujemy czternaste miejsce na świecie z udziałem 2,2 proc. w globalnym eksporcie. Szczególnie mocną pozycję mamy w transporcie drogowym, gdzie polscy przewoźnicy są największą flotą w Unii Europejskiej. Znaczącą rolę odgrywamy również w usługach kurierskich i logistycznych.

Sukces branży transportowej opiera się na wysokiej efektywności operacyjnej, konkurencyjnych cenach oraz strategicznym położeniu Polski na szlakach handlowych między Europą Zachodnią a Wschodnią. Transport międzynarodowy stał się jedną z polskich specjalizacji, przynosząc znaczące wpływy z eksportu usług.

Polski eksport stoi obecnie przed szeregiem istotnych wyzwań. Pierwszym z nich jest konieczność większej dywersyfikacji geograficznej. Mimo rosnącej sprzedaży na rynki pozaeuropejskie, wciąż około 87 proc. polskiego eksportu trafia do krajów europejskich. Zwiększenie obecności na dynamicznie rozwijających się rynkach Azji, Afryki czy Ameryki Południowej wymaga długofalowych działań i wsparcia instytucjonalnego.

Kolejnym wyzwaniem jest podniesienie poziomu zaawansowania technologicznego eksportu. Choć w wielu branżach polskie firmy oferują produkty wysokiej jakości, nadal znaczącą część eksportu stanowią wyroby o średnim poziomie przetworzenia. Konieczne jest zwiększenie nakładów na innowacje i rozwój produktów o wyższej wartości dodanej.

Istotnym czynnikiem rozwoju eksportu będzie również zdolność polskich firm do budowania rozpoznawalnych marek międzynarodowych. Obecnie zbyt wiele polskich przedsiębiorstw konkuruje głównie ceną, podczas gdy budowa silnych marek pozwoliłaby osiągać wyższe marże i trwalszą pozycję rynkową.

Robert Kędzierski, dziennikarz money.pl