Podział zawodów na typowo męskie i żeńskie wynika ze stereotypów, które od wieków kształtują poglądy ludzi na otaczający ich świat. To właśnie ludzie spowodowali, że istnieją zawody skierowane typowo dla kobiet i typowo dla mężczyzn.
Choć obecnie obserwuje się zmiany i coraz więcej mężczyzn wykonujących zawód pielęgniarza czy położnego, to wpojone stereotypy nie są łatwe do usunięcia. Inną przyczyną podziału zawodów na kobiecie i męskie są uwarunkowania biologiczne obu płci.
Kobieta z powodu swojej budowy ciała nie będzie w stanie wykonywać typowo męskiego zawodu np. górnika. Kobieta na tym stanowisku będzie zdecydowanie mniej wydajna niż mężczyzna.
Taka sama sytuacja ma miejsce, gdy mężczyzna wykonuje typowo damski zawód. To kobiety wykazują się większą empatią i są niezwykle opiekuńcze, natomiast mężczyźni na takich stanowiskach szybciej odczuwają wypalenie zawodowe.
Dominacja kobiet nad mężczyznami
Tabela 1 przedstawia, jak zmieniała się liczba pielęgniarzy i położnych w latach 2010–2018. Liczba kobiet na obu stanowiskach w każdym roku była kilkunastokrotnie większa niż mężczyzn. Na obu stanowiskach widoczna jest tendencja wzrostowa ilości osób wykonujących ten zawód wśród obu płci.
W ciągu 8 lat liczba kobiet na stanowisku pielęgniarki wzrosła o 7,2 proc., podczas gdy liczba mężczyzn wykonujących ten zawód wzrosła aż o 69,7 proc. Jednakże pomimo tak dużego wzrostu zawody pielęgniarza jak i położnego nadal pozostają typowo damskimi zawodami.
Wynagrodzenia całkowite
W 2019 roku najwyższe wynagrodzenia wśród wybranych typowo damskich zawodów otrzymywały kobiety na stanowisku asystentki zarządu. Mediany ich zarobków wynosiły 4 210 PLN brutto.
Najniższe wynagrodzenia otrzymywały natomiast szwaczki i opiekunki do dzieci. Mediana zarobków na obu stanowiskach wynosiła po 2 700 PLN. Wśród 10 wybranych typowo damskich zawodów można wyodrębnić 3 grupy zawodów ze względu na wysokość wynagrodzenia.
W pierwszej grupie znajdują się kobiety na stanowiskach, na których wynagrodzenie jest wyższe niż 4 000 PLN brutto. W tej grupie znajdują się takie zawody jak: asystentka zarządu, położna i pielęgniarka.
Drugą grupę stanowią wszystkie te stanowiska, gdzie mediany wynagrodzeń mieszczą się w przedziale 3 000 – 4 000 PLN. Zalicza się do nich: sekretarki, przedszkolanki i asystentki stomatologiczne. Ostatnia grupa to damskie najniżej opłacane zawody. W tej grupie znajdują się: kosmetyczki, szwaczki i opiekunki do dzieci.
Przyjrzeliśmy się bliżej najlepiej opłacanym damskim zawodom i sprawdziliśmy jak wynagradzane były asystentki zarządu, położne i pielęgniarki w województwie dolnośląskim i mazowieckim.
Pracownicy na tych stanowiskach zdecydowanie lepiej wynagradzane były na Mazowszu, a największa rozpiętość w zarobkach występowała pomiędzy położnymi. W województwie mazowieckim położne otrzymywały wynagrodzenie o 1 070 PLN wyższe niż w województwie dolnośląskim.
Sprawdziliśmy również czy kobiety, wykonujące najniżej opłacane typowo damskie zawody są zadowolone z otrzymywanego wynagrodzenia całkowitego. Wśród opiekunek do dzieci, kosmetyczek i szwaczek przeważało niezadowolenie z otrzymywanej pensji. Odsetek niezadowolonych był podobny na każdym z tych stanowisk i wynosił około 70%.
Informacje o badaniu: W 2019 roku w badaniu uczestniczyły 161 549 osoby. 62 proc. uczestników badania ma nie więcej niż 35 lat, 72 proc. mieszka w miastach powyżej 100 000 mieszkańców, 68 proc. ma wykształcenie wyższe, 45 proc. pracuje w dużych lub wielkich przedsiębiorstwach, zaś 80 proc. jest zatrudnionych w firmach prywatnych.
