Wybory prezydenckie w wakacje 2020. Jak głosować w II turze

Dopisanie do spisu wyborców, zaświadczenie o prawie do głosowania, głosowanie korespondencyjne. Możliwości oddania głosu w innym miejscu (i w inny sposób) niż w lokalu właściwym dla naszego miejsca zameldowania jest kilka. Wyjaśniamy, jakich formalności należy dokonać, by mieć pewność, że 12 lipca będziemy mogli głosować.

I od razu "wyciągamy przed nawias" pewną zasadę, która jest wspólna dla wszystkich omawianych wariantów. Zgłoszenia, o których będzie mowa, możliwe są w sposób elektroniczny lub tradycyjny.

Zgłoszenie elektroniczne przeznaczone jest dla wyborców, którzy mają profil zaufany. Można go wyrobić np. w urzędzie gminy albo w urzędzie paszportowym lub w jednym z kilkunastu banków, które oferują taką usługę. "Sposób tradycyjny" to nic innego jak złożenie wniosku do właściwego urzędu gminy.

Wyborcy, którzy będą chcieli zagłosować w drugiej turze poza miejscem swojego stałego zamieszkania, bo na przykład wyjadą w tym terminie na wakacje, mogą złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców w danej gminie do 7 lipca.

Jeżeli jednak wniosek o dopisanie został złożony przed pierwszą turą wyborów, to automatycznie przechodzi on także na drugą turę. Jeśli 28 czerwca ktoś głosowały w inny miejscu niż na co dzień jest zameldowany, a chce oddać głos "u siebie", musi wystąpić do urzędu gminy, właściwego dla miejsca, w którym zagłosował 28 czerwca, o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania.

Ogólna zasada jest bowiem taka, że jeśli ktoś dopisał się do spisu wyborców, to będzie w nim figurował tak długo, aż sam się nie przepisze. Taki wniosek można złożyć na dwa wspomniane już sposoby: osobiście w urzędzie gminy lub elektronicznie przez profil zaufany ePUAP.

Wyborca, który nie chce się dopisywać do listy wyborców w żadnej konkretnej gminie, bo nie wie na przykład, gdzie konkretnie będzie się znajdował 12 lipca, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.

Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia składa się w urzędzie gminy, w której wyborca jest ujęty w spisie wyborców, nie później niż 10 lipca 2020 r. Konsekwencją wydania zaświadczenia o prawie do głosowania jest automatyczne wykreślenie ze spisu wyborców.

Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania może zostać złożony pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej.

Osoby, które zgłosiły się po zaświadczenie przed pierwszą turą wyborów prezydenckich otrzymały od razu dwa egzemplarze. Jedno mogły wykorzystać podczas pierwszej tury, a kolejne w drugiej turze. Jeśli zgubiły dokument uprawniający do głosowania 12 lipca, to możliwość oddania głosu przepadnie. Urzędy nie wydają duplikatów zaświadczeń.

Jeśli przed pierwszą turą wystąpiliśmy o dopisanie do spisu wyborców w innym miejscu niż miejsce naszego stałego zamieszkania, to wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania musimy złożyć w urzędzie gminy, w której zostaliśmy dopisani do spisu wyborców na czas pierwszej tury.

Kto może głosować korespondencyjnie? Niestety, ogólnodostępne materiały przygotowane przez instytucje rządowe wprowadzają w błąd. Na rządowej stronie czytamy bowiem: " Masz orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności? Nie możesz głosować w lokalu wyborczym? Zgłoś chęć głosowania korespondencyjnego. Dzięki temu zagłosujesz z domu lub z innego miejsca, w którym przebywasz – pakiet wyborczy otrzymasz pocztą. Sprawdź, jak to zrobić".

Z dosłownego brzmienia powyższego poradnika wynika, że głosowanie korespondencyjne jest przewidziane wyłącznie dla osób niepełnosprawnych bądź z jakichkolwiek innych powodów niemogących pojawić się w lokalu wyborczym. Nie jest to jednak prawda, bo głosowanie korespondencyjne jest przeznaczone dla każdego zainteresowanego.

Pomińmy więc to wprowadzające w błąd zdanie.

Łatwiej będą miały osoby, które już przed pierwszą turą wyraziły chęć głosowania za pomocą doręczanych do domu pakietów wyborczych. Nie muszą one ponownie rejestrować się przed drugą turą. Pakiet przyjdzie na adres wskazany w dokonanym wcześniej zgłoszeniu.
Nie można zmienić miejsca głosowania w drugiej turze!

Można za to zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego wyłącznie w drugiej turze wyborów. Robimy to w sposób tradycyjny lub elektroniczny.

Jeśli wyborca nie będzie mógł udać się osobiście do lokalu wyborczego, gdyż będzie przebywać w kwarantannie (a tego przecież przewidzieć się nie da), pozostanie mu możliwość głosowania korespondencyjnego.

Tu przewidziane są dwa warianty. Ogólnie rzecz biorąc, chęć głosowania korespondencyjnego w drugiej turze wyborów należy zgłosić najpóźniej do dnia 7 lipca 2020 r. Jeśli dopiero po tym terminie wyborca dowiedział się, że kolejne dni spędzi w domu, w kwestii wyborów nadal nic straconego. Będzie mógł zgłosić ten zamiar aż do 10 lipca 2020 r.

Chęć głosowania korespondencyjnego zgłaszana jest ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej za pomoc platformy e-PUAP.

Informacja PKW z 3 czerwca 2020 r., która określa zasady głosowania korespondencyjnego nie precyzuje, jaki jest najpóźniejszy termin, w którym osoba pozostająca na kwarantannie, która w ostatniej chwili wystąpiła o umożliwienie jej tego sposoby udziału, może spodziewać się doręczenia pakietu wyborczego. Skoro termin na zgłoszenie upływa 10 lipca, a wybory odbywają się 12 lipca, to pakiet powinien jej zostać doręczony w sobotę 11 lipca.

Uwaga! Nie wszyscy Polacy, którzy posiadają czynne prawo wyborcze, mogą skorzystać z możliwości, jaką dają wybory korespondencyjne. Ta nowość w polskich wyborach nie jest przeznaczona dla osób, które głosują w obwodach zamkniętych. Są to:

• pacjenci szpitali;
• pensjonariusze domów opieki społecznej;
• studenci mieszkający w akademikach;
• więźniowie,

a także:

• osoby z niepełnosprawnością, które udzieliły pełnomocnictwa do oddania głosu;
• osoby, które otrzymały z urzędu gminy zaświadczenie o prawie do głosowania w innym wybranym przez siebie obwodzie.

A co z osobami, które w pierwszej turze głosowały w szpitalu, zakładzie pomocy społecznej, zakładzie karnym lub areszcie śledczym, ale 12 lipca będą już w domu?

Niestety, będą musiały podjąć pewną aktywność, by 12 lipca zagłosować w komisji właściwej dla miejsca zameldowania. Osoby wpisane do spisu wyborców w obwodach głosowania utworzonych w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych będą ujęte w tym spisie wyborców również w drugiej turze.

"Wzięcie udziału w głosowaniu w innym obwodzie będzie możliwe wyłącznie po otrzymaniu zaświadczenia o prawie do głosowania z urzędu gminy, który sporządził spis wyborców" – czytamy w instrukcji przygotowanej przez PKW.

To jednak na szczęście nie jedyna możliwość.

"Ponadto wyborcy, którzy opuścili szpital, zakład pomocy społecznej, zakład karny lub areszt śledczy po dniu pierwszego głosowania będą mogli być dopisani do spisu wyborców przez obwodową komisję wyborczą w miejscu stałego zamieszkania jeżeli udokumentują, że opuścili tę jednostkę w okresie pomiędzy dniem pierwszego głosowania, tj. 28 czerwca 2020 r. a dniem ponownego głosowania" – czytamy dalej.

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.