Zmiany dla pracowników. Nowe przepisy w 2022 roku

Rok 2022 oznacza spore zmiany dla pracowników i pracodawców. W związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu zmieni się wysokość pensji netto. Inne będą też zasady przyznawania urlopów rodzicielskich.

Wraz z początkiem roku 2022 urosła płaca minimalna. Od stycznia wynosi ona 3010 złotych, czyli o 210 zł więcej, niż w ubiegłym roku.

W związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu, osoby zarabiające minimalną krajową nie zapłacą podatku dochodowego. Z pensji odciągane będą tylko składki: emerytalna, rentowa, chorobowa i zdrowotna. W sumie "na rękę" osoby zarabiające najniższą krajową dostaną 2 363,56 zł.

Wraz ze wzrostem płacy minimalnej rośnie też najniższa stawka godzinowa, która w roku 2022 będzie wynosić 19,70.

Wzrosną także wszystkie dodatki i świadczenia, obliczane na jej podstawie. Np. dodatek za pracę w nocy, maksymalna kwota odprawy, czy kwota wolna od potrąceń.

Obowiązujący od stycznia Polski Ład oznacza zmiany w wynagrodzeniach nie tylko dla osób zarabiających najniższą krajową.

W związku z podwyższeniem kwoty wolnej od podatku pracownicy zarabiający do ok. 5 tys. złotych brutto będą mieli nieco wyższe wynagrodzenia na rękę.

Wraz ze zmianami podatkowymi, rząd wprowadził także ulgę dla klasy średniej, która ma zamortyzować dodatkowe koszty, jakie pracownicy ponieśliby z tytułu braku możliwości odliczania od podatku składki zdrowotnej.

Ulga obejmuje osoby, które uzyskują przychody z pracy na etacie oraz z działalności gospodarczej w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł, czyli od 5 701 zł do 11 141 zł brutto miesięcznie.

Teoretycznie osoby zarabiające miesięcznie do 11 141 złotych nie powinny na Polskim Ładzie stracić. W praktyce, jak pisaliśmy w money.pl, bywa z tym różnie.

W styczniu 2022 roku weszły w życie przepisy dotyczące wypłaty zasiłku chorobowego, mające zapobiegać sytuacji, w której pracownik, biorąc zwolnienia na różne schorzenia, mógł znacząco wydłużyć sobie okres wypłaty zasiłku chorobowego (obecnie jest to 80 proc. wynagrodzenia) ponad obowiązujący w roku limit 182 dni.

Było to możliwe dzięki zapisom w ustawie zasiłkowej, które uzależniają naliczanie okresu pobierania zasiłku od jednostki chorobowej. Jeśli po zakończeniu zwolnienia pracownik brał drugie, na inną chorobę, to okres, w jakim przebywał na zasiłku, się nie sumował.

Można było zatem, przynajmniej w teorii, brać zwolnienia bez przerwy. Pod warunkiem, że chorowało się na różne choroby.

Od nowego roku nie będzie to możliwe. Jeśli przerwa pomiędzy kolejnymi niezdolnościami do pracy będzie wynosiła mniej niż 60 dni, to ZUS zsumuje zwolnienia do jednej puli 182 dni – bez względu na to, czego dotyczą.

Czytaj też: Można być ubezpieczonym, zachorować i nie dostać zasiłku? W nowych przepisach jest taka opcja

Od 1 stycznia zmieniły się także zasady przyznawania urlopów rodzicielskich. Przyjęta w 2019 r. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady ws. work-life balance nałożyła na unijne państwa obowiązek wprowadzenia nowych przepisów. Na wdrożenie zmian wszystkie kraje mają czas do sierpnia 2022.

Dyrektywa zakłada przyznanie rodzicom prawa do co najmniej czterech miesięcy urlopu dzielonych po równo. Co istotne, nie będzie możliwe przeniesienie urlopu na jedno z rodziców. Jeśli któreś z rodziców nie wykorzysta wolnego, wówczas urlop przepadnie.

Oznacza to, że ojcowie będą mieli 2 miesiące urlopu. Do tej pory polskie prawo nie przewidywało części urlopu rodzicielskiego przysługującego indywidualnie każdemu z rodziców, z wyjątkiem pierwszych 14 tygodni urlopu macierzyńskiego dla matki dziecka.

Na przyjęcie ustawy pozwalającej pracodawcom gromadzić dane odnośnie szczepień swoich pracowników wciąż czekamy. Jeśli nowe przepisy zostaną uchwalone, przedsiębiorcy będą mogli poprosić pracowników o przedstawienie certyfikatów szczepień lub testów na obecność koronawirusa.

W przypadku odmowy pracownik będzie mógł zostać przekierowany na inne stanowisko, które nie wymaga np. kontaktów z klientami. Nie będzie mógł go jednak zwolnić.

Cały czas trwają pracę nad przepisami, które umożliwią pracodawcom prowadzenie kontroli trzeźwości pracowników.

Według obowiązujących przepisów, jeśli pracodawca ma podejrzenia, że pracownik jest nietrzeźwy, może wezwać policję. Sam badanie może przeprowadzić tylko, jeśli występuje "uzasadniony interes administratora", co oznacza, że potrzebuje dodatkowych dowodów.

Nowe przepisy mają zezwolić pracodawcy na wykorzystanie alkomatu jedynie w wypadku podejrzenia, a nawet prowadzić prewencyjne, "wyrywkowe" kontrole.

Choć od wybuchu pandemii niedługo miną dwa lata i przez ten czas wielu Plaków przyzwyczaiło się do pracy zdalnej, ta forma nadal nie jest jasno określona w przepisach.

Wciąż czekamy na nowelizację kodeksu pracy, która ma jednoznacznie określić zakres obowiązków pracodawcy i pracownika w tym zakresie.