Nagroda jest także formą uznania za jego osobiste i polityczne zaangażowanie na rzecz wspierania i poprawy stosunków polsko-niemieckich. Podczas uroczystości w magdeburskiej katedrze premier Saksonii-Anhalt Wolfgang Böhmer nazwał Bartoszewskiego w laudacji "pionierem demokratycznej Polski i polsko-niemieckiego pojednania".
Wyróżnienie przyznawane jest od 2005 roku przez kuratorium Fundacji imienia Cesarza Ottona i władze Magdeburga. Otrzymują je co dwa lata osobistości działające na rzecz pojednania europejskiego, ze szczególnym uwzględnieniem budowania porozumienia między Niemcami a krajami Europy środkowej i wschodniej.
Dotychczasowymi laureatami Nagrody imienia Cesarza Ottona są były prezydent Niemiec Richard von Weizsäcker i była prezydent Łotwy Vaira Vike-Freiberga.
