Dokumenty, zdjęcia i nagrania audio, przybliżające działalność powstańczego Batalionu "Zośka", trafiły w środę do Archiwum Akt Nowych. Przekazali je spadkobiercy żołnierzy "Zośki" i uczestników Powstania Warszawskiego.
Wśród przekazanych archiwaliów znalazły się oryginalne dokumenty Biura Informacji i Propagandy Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej z 1944 roku, korespondencja dowódców i oficerów uczestniczących w Powstaniu Warszawskim do płk. Adama Borkiewicza. Przekazała je Anna Borkiewicz-Celińska "Hanka", autorka monografii Batalionu "Zośka" i córka płk. Borkiewicza.
"Dokumenty przetrwały wojnę w specjalnych skrytkach pod podłogą mieszkań. Po jej zakończeniu udało nam się wiele z nich wyciągnąć i zabezpieczyć. Były wśród nich spisy osobowe powstańców, opisy akcji, a także materiały dotyczące spraw personalnych. Teraz przekazujemy je do Archiwum Akt Nowych" - opowiadała Borkiewicz-Celińska. Nagranie z jej wypowiedzią przedstawiono podczas środowej konferencji prasowej w Warszawie.
Oryginalne dokumenty z historycznego Archiwum Baonu "Zośka" z okresu konspiracji i Powstania, materiały archiwalne dotyczące Jana Rodowicza "Anody", dokumenty biograficzne i ewidencyjne, wspomnienia, relacje i korespondencja zostały ofiarowane również przez Bogdana Celińskiego "Wiktora", żołnierza plutonu "Alek", pracującego w Komisji Historycznej Środowiska Batalionu "Zośka".
Przekazano także zebrane przez rodzinę fotografie i dokumenty dotyczące biografii Władysława M. Cieplaka "Giewonta", dowódcy 3. kompanii "Giewont", uczestnika akcji pod Arsenałem, poległego podczas Powstania Warszawskiego. Wśród ofiarowanych Archiwum dokumentów znalazło się również archiwum historyczne gromadzone po 1945 roku przez Henryka Kozłowskiego "Kmitę", dowódcę 1. kompanii "Maciek". Do jego zbiorów należy korespondencja z żołnierzami "Zośki", wspomnienia, relacje, opracowania, nagrania i fotografie z lat 1945-46 ze spotkań "Zośkowców".
Wśród archiwaliów znalazły się także pochodzące ze zbiorów Bogdana J. Deczkowskiego "Laudańskiego", dowódcy 3. drużyny w plutonie "Alek" 2. kompanii "Rudy", dokumenty Andrzeja Romockiego "Morro", korespondencja braci Romockich, Jadwigi Romockiej z synem Andrzejem, Melchiorem Wańkowiczem i kardynałem Stefanem Wyszyńskim. Częścią archiwów są również wiersze Jana Romockiego, jego kalendarzyk z 1944 roku, odcinki rachunków, wspomnienia, relacje, korespondencja Aleksandra Kamińskiego oraz wspomnienia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Eugeniusza Kechera "Kołczana".
"Przekazane archiwalia są niezwykle cennym świadectwem okresu Powstania oraz lat tuż po wojnie, kiedy żołnierze +Zośki+ nadal się spotykali i opracowywali wspomnienia z lat wojny. Dokumenty, zdjęcia i nagrania trafią do naszych zbiorów. Z czasem planujemy ich udostępnianie w naszej czytelni" - powiedział PAP kierownik Oddziału Archiwów Społecznych Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak.
Podczas konferencji odbyła się również promocja wznowienia książki Anny Wyganowskiej-Eriksson "Pluton Pancerny Batalionu +Zośka+ w Powstaniu Warszawskim" oraz prezentacja niepublikowanych dotąd fotografii stolicy z okresu Powstania Warszawskiego i miesięcy tuż po wyzwoleniu autorstwa Zbigniewa Miszty.(PAP)
akn/ ls/ jbr/
