Dwie elektrociepłownie, należące do koncernu Fortum, można zwiedzać 16 listopada. W ponadstuletniej EC Zabrze niektóre wskaźniki pracują od 1936 r., działająca zaś od trzech lat EC Częstochowa, to jeden z najnowocześniejszych takich obiektów w kraju.
Jak przekazał PAP rzecznik Fortum Power and Heat Polska Jacek Ławrecki, dni otwarte obu tych zakładów koncernu organizowane są po raz czwarty. Dotąd przyciągały wielu indywidualnych turystów i grupy szkolne. Także teraz wszystkie terminy szkolnych wycieczek (w obu zakładach 12-15 listopada) zostały już zajęte.
Zwiedzanie indywidualne obu elektrociepłowni odbywa się w ograniczonych liczebnie grupach - o wejściu decyduje kolejność przyjścia przed bramę zakładu. Wejścia zaplanowano od 9.15 co dwie godziny. Wymagane są dowody tożsamości, płaskie obcasy i przylegająca odzież. W Zabrzu trasa zajmuje 90 minut, w Częstochowie - połowę tego czasu.
W EC Zabrze, której historia sięga 1896 r., można obejrzeć wciąż pracujące, precyzyjne wskaźniki z 1936 r. czy 200-metrowej długości zabytkową halę maszyn. Należąca do niemieckiego koncernu AEG elektrownia pierwotnie miała moc 0,84 MW. Wobec szybkiego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną stopniowo, w kilku etapach, rozbudowywano ją. W 1942 r. osiągnęła najwyższą w swej historii moc elektryczną - 176 MW.
Pierwotnie w zakładzie zbudowano pięć charakterystycznych kominów, do dzisiaj zachowały się dwa. Najstarszy budynek, obecnie w centrum kompleksu, to maszynownia i rozdzielnia prądu. Rozbudowywany w latach 30-tych i 40-tych, mieści m.in. 200-metrową jednonawową, dwukondygnacyjną halą maszyn z generatorami - jedną z największych tego typu w kraju. W hali, której starszej części nadano klasycystyczny wystrój, pracują m.in. unikalne urządzenia.
Pod koniec lat 60-tych i w latach 70-tych w Zabrzu zaczęto rozwijać funkcję ciepłowniczą. Wokół powstały rurociągi ciepłownicze i przesyłające parę na potrzeby przemysłu. Zaczęto też instalować urządzenia wytwarzające w jednym procesie energię elektryczną i ciepło (w wydajnej metodzie tzw. kogeneracji). Ostatnie takie urządzenie, turbina siódma, zostało zbudowane w 1997 r.
Na zewnątrz, kilkaset metrów od starych obiektów, elektrowni stoi jeden z kilkunastu najwyższych kominów w Polsce - zbudowany w 1985 r., o konstrukcji żelbetonowej i wysokości 200 metrów. To część planowanej w tych latach tzw. Elektrociepłowni 2. Zamontowane są tam dwa kotły ciepłownicze i - znacznie nowszy - kocioł parowy. W ostatnich latach powstały - obecnie zawieszone - plany budowy tam nowego bloku kogeneracyjnego.
Trasa zwiedzania w EC Zabrze m.in. obejmie: składowisko węgla, kotłownię kotłów pyłowych, maszynownię, główną nastawnię, chłodnie kominowe, neoklasycystyczny budynek hali maszynowni, a także pomieszczenie w stylu międzywojennego modernizmu, w którym odbywały się posiedzenia zarządu.
Wybudowana za 530 mln zł elektrociepłownia w Częstochowie zaczęła działać jesienią 2010 r. Zaprojektowano ją tak, by wraz z węglem mogła spalać biomasę. Fortum wskazuje, że to jedna z najnowocześniejszych i najbardziej efektywnych instalacji w Europie Środkowej. Jej moc to 120 megawatów cieplnych i 64 megawaty elektryczne. Efektywność zakładu w pełnej kogeneracji (czyli łącznej produkcji prądu i ciepła) może sięgnąć nawet 80 proc., wobec ok. 45 proc. w nowych tradycyjnych elektrowniach oraz 36 proc. w starych.
Jak zapewniają przedstawiciele koncernu, EC Częstochowa już w momencie uruchomienia spełniała dopiero wówczas projektowane restrykcyjne unijne wymogi dotyczące dopuszczalnego poziomu emisji pyłów i tlenków azotu. Tamtejsza instalacja umożliwia wytwarzanie "zielonej" energii również latem, bez współpracy z siecią ciepłowniczą.
Uczestnicy wycieczek po EC Częstochowa będą mieli okazję z bliska przyjrzeć się, jak na co dzień pracuje nowoczesny zakład tego typu oraz jakie procesy zachodzą w trakcie produkcji energii i ciepła. Turystów w tym mieście będą dowoziły do zakładu bezpłatne autobusy.(PAP)
mtb/ amac/
