Znana rosyjska historyk, prof. Natalia Lebiediewa w środę w Zielonej Górze przyznała, że decyzje o losie więźniów obozów w Ostaszkowie, Kozielsku i Starobielsku zapadały między 20 lutego a 5 marca 1940 roku, a istotny wpływ na wydanie wyroku o rozstrzelaniu miał szef NKWD Ławrientij Pawłowicz Beria.
W trakcie wykładu "Katyńska zbrodnia stalinizmu" w zielonogórskim Muzeum Ziemi Lubuskiej prof. Lebiediewa opowiedziała o skazaniu na śmierć przez rozstrzelanie w lesie katyńskim tysięcy oficerów i polskiej inteligencji.
Wskazała, że istotną rolę w procesie skazania na śmierć Polaków miał szef NKWD Ławrientij Pawłowicz Beria. "W jednej ze swoich notatek wskazywał on na konieczność rozstrzelania więźniów, bo wszyscy oni są zatwardziałymi wrogami władzy radzieckiej pełnymi nienawiści do radzieckiego porządku" - powiedziała.
Dodała, że 27 lutego 1940 na spotkaniu ze Stalinem, Beria nie ośmielił się jednak wprost zaproponować mu rozstrzelania polskich oficerów. "Decyzję podjął sam Stalin" - przyznała prof. Lebiediewa.
Opowiadała, że 16 marca rozpoczęło się przygotowanie wykazów jeńców, na podstawie których wykonywano później wyroki. Zakazano też pisania listów. Ograniczono liczbę pracowników technicznych w obozach, by uniknąć przecieku. 9 kwietnia podpisano 13 list z nazwiskami jeńców. "Na jednej mieściło się ok. 100 nazwisk. Nie żądano sprawdzenia, czy jakiś sąd mógł zatwierdzić taki wyrok. Chodziło o to, by wszystkich rozstrzelać" - powiedziała profesor.
Profesor gości w województwie lubuskim na zaproszenie rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. Czesława Osękowskiego i dyrektora Muzeum Ziemi Lubuskiej dr Andrzeja Toczewskiego. We wtorek odwiedziła Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców w Żaganiu. W środę złożyła kwiaty pod Obeliskiem Katyńskim w Zielonej Górze. W czwartek spotka się ze studentami Uniwersytetu Zielonogórskiego, a w piątek z rektorem.
Prof. Natalia Lebiediewa jest kierownikiem centrum publikacji dokumentów dotyczących historii XX wieku w Instytucie Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk. W archiwach rosyjskich podjęła wnikliwe badania dotyczące zbrodni katyńskiej, czego wynikiem jest wydana w Polsce w 1998 roku książka "Katyń - zbrodnia przeciwko ludzkości". Powiedziała PAP, że jako pracownik naukowy oficjalnie miała dostęp do wszystkich archiwów za wyjątkiem archiwów Prokuratury Wojskowej. Jej najnowsze prace dotyczą stosunków litewsko-radzieckich, a także działalności Kominternu, czyli Międzynarodówki Komunistycznej, w Finladnii.
To jej czwarta wizyta w Polsce w tym roku. (PAP)
mrd/ abe/
