Podczas zainaugurowanych w czwartek w Łowiczu (Łódzkie) dwudniowych obchodach Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków ogłoszono laureatów konkursu "Zabytek Zadbany". Nagrody przyznano w pięciu kategoriach.
Za "utrwalenie wartości zabytkowej pojedynczego obiektu" nagrodę otrzymał dwór w zespole dworsko-parkowym w Łękach Górnych (podkarpackie). "Jury doceniło kompleksowe prace konserwatorskie poprzedzone starannym i badawczym rozpoznaniem obiektu, przeprowadzone z zachowaniem autentyzmu substancji zabytkowej a także pieczołowitą ekspozycję wartości zabytkowych oraz zachowanie historycznego charakteru wnętrza dworu" - napisano w werdykcie.
Wyróżnienia w tej kategorii otrzymały: Brama Wrocławska w Nysie (opolskie), kamienica "Pod Złotym Orłem" we Wrocławiu (dolnośląskie) i budynek dawnej resursy w Żyrardowie (mazowieckie).
Nagrodę za "najlepszą rewaloryzację przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe)" jury przyznało zespołowi pałacowo-parkowemu w Żmigrodzie (dolnośląskie), za "przykładnie przeprowadzoną, trudną rewaloryzację zespołu, służącą utrwaleniu autentyzmu substancji zabytkowej i krajobrazu kulturowego, łączącą konserwację pojedynczego obiektu, konserwację trwałej ruiny oraz rewaloryzację założenia parkowego".
W tej kategorii wyróżniono: Żuławski Park Historyczny w Nowym Dworze Gdańskim (pomorskie), zespół parkowy dawnego założenia klasztornego cysterek we wsi Owińska (wielkopolskie) oraz zespół domów tkaczy w Parku Kulturowym Miasto Tkaczy w Zgierzu (łódzkie).
Kolejnym laureatem została dawna synagoga a obecnie Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej (małopolskie). Obiekt wygrał w kategorii "adaptacja obiektów zabytkowych". Nagrodę przyznano za "wzorowe prace konserwatorskie przeprowadzone w celach nadania nowej funkcji ważnej dla społeczności lokalnej oraz za wprowadzenie funkcji muzealnej z poszanowaniem otoczenia obiektu".
Wyróżnienia w tej kategorii przyznano: Centrum Edukacji Artystycznej Łaźnia 2 w Gdańsku (pomorskie), folwarcznej wieży ciśnień w Skorogoszczy (opolskie) i Twierdzy Srebrna Góra w Srebrnej Górze (dolnośląskie).
Dwie kolejne nagrody wręczono w kategoriach specjalnych. W pierwszej, obejmującej "architekturę i konstrukcje drewniane" zwyciężył zbudowany w 1719 r. kościół filialny św. Anny w Brzezinach (łódzkie). Nagrodę przyznano za "prace konserwatorskie przeprowadzone ze starannym rozpoznaniem obiektu i z zachowaniem w dużym stopniu substancji zabytkowej". Wyróżnienie otrzymał dom podmiejski z kuźnią w Gdańsku.
Wśród obiektów nominowanych w kategorii "architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki" wygrał zespół "Stara Przędzalnia" w Żyrardowie, za "szeroki zakres prac konserwatorskich, rewitalizacyjnych i adaptacyjnych, przeprowadzonych z poszanowaniem autentyzmu i charakteru zabytków poprzemysłowych". Wyróżnienia otrzymały: wieża wodna we Fromborku (warmińsko-mazurskie), most na rzece Bystrzyca w Lublinie (lubelskie) oraz budynki zespołu dawnej Wytwórni Wódek "Koneser" w Warszawie (mazowieckie).
Do tegorocznej edycji konkursu zgłoszono w sumie 65 zabytków.
"W tym roku po raz pierwszy zgłoszenia do konkursu przyszły ze wszystkich szesnastu województw. To potwierdza, że grono osób zainteresowanych ochroną zabytków jest duże i się powiększa" - powiedziała dyr. Narodowego Instytutu Dziedzictwa Paulina Florjanowicz, która wręczała nagrody razem z sekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków Piotra Żuchowskiego.
Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród odbyło się w kaplicy św. Karola Boromeusza w Muzeum w Łowiczu, podczas gali inaugurującej dwudniowe obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Uroczystość uświetnił koncert zespołu Ars Nova z chórem "Cantilena" Klasztoru Sióstr Urszulanek w Sieradzu.
"Zabytek Zadbany" jest corocznym konkursem ogłaszanym przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Nadzór nad konkursem sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Od 2011 roku podmiotem realizującym procedurę konkursową jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Konkurs skierowany jest do właścicieli i zarządców obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Jego celem jest promocja właściwej opieki nad zabytkami i pokazanie najlepszych wzorów utrzymania obiektów zabytkowych.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony 18 kwietnia na całym świecie, został ustanowiony przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków Icomos w 1983 r. i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez o znaczeniu światowym. Celem obchodów Dnia Ochrony Zabytków jest przybliżenie społeczeństwu problemów ochrony materialnej spuścizny minionych pokoleń.(PAP)
duk/ abe/
