Lesław Maleszka przyznał w wyemitowanym w TVN we wtorek wieczorem filmie "Trzech kumpli", że jego donosy mogły mieć "daleki związek" ze śmiercią Stanisława Pyjasa.
"Czy moje donosy przyczyniły się do tego, że Staszka inwigilowano? Z całą pewnością. Czy istnieje związek pomiędzy moimi donosami, a jego śmiercią? Bardzo daleki myślę...ale jakoś tam biorę to pod uwagę" - powiedział Maleszka.
Dokument TVN pokazuje przyjaźń trzech studentów i opozycjonistów - Stanisława Pyjasa, Bronisława Wildsteina oraz Lesława Maleszki, zdemaskowanego później jako b. tajnego współpracownika SB o pseudonimie "Ketman". Pyjas został w 1977 r. śmiertelnie pobity prawdopodobnie przez ludzi SB.
Maleszka zaprzeczył w dokumencie, by miał jako tajny współpracownik za zadanie odciągnąć w ostatnią noc Bronisława Wildsteina od Pyjasa, np. pod pozorem słuchania płyt.
"To jest absurd, w jaki sposób miałbym go odciągać na litość boską" - odpowiedział Maleszka na zadane mu w filmie takie pytanie.
"Nie dostałem absolutnie żadnego zadania, co do tego nie ma nawet cienia wątpliwości. To byłby jednak absurd" - podkreślił.
Autorzy filmu wyemitowanego przez TVN pokazują najpierw przyjaźń, która łączyła Pyjasa, Wildsteinda i Maleszkę; później wpływ jaki wywarła na nich śmierć Pyjasa. Krok po kroku rekonstruują, w jakich okolicznościach Maleszka nawiązał współpracę z SB. Rozmawiają z b. funkcjonariuszami SB, którzy rozpracowywali krakowskich opozycyjnych studentów, z członkiem rodziny Pyjasa, który na niego donosił i bratem Maleszki, który opowiada, że Maleszka nie brał bezpośrednio do ręki pieniędzy za donoszenie na kolegów, ale dostawał je na konto.
"Zrobiłem potworne zło" - mówi w filmie Maleszka. Pytany o to dlaczego donosił mówi: "To jest doskonałe pytanie".
Zwłoki Stanisława Pyjasa znaleziono 7 maja 1977 r. w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej w Krakowie. Prokuratura, która po śmierci studenta prowadziła śledztwo, umorzyła sprawę, twierdząc, że Pyjas "spadł ze schodów". Dla przyjaciół i znajomych Pyjasa ta wersja okoliczności jego śmierci była od początku niewiarygodna, bo wiedzieli, że interesowała się nim bezpieka.
Śledztwo wznowiono w 1991 r., a potem jeszcze kilkakrotnie podejmowano i umarzano z powodu niemożności wykrycia sprawców. W maju br. pion śledczy krakowskiego oddziału IPN formalnie przejął postępowanie do dalszego prowadzenia. (PAP)
js/ bos/
