Były prezydent RPA Nelson Mandela zostanie uhonorowany nagrodą im. prof. Bronisława Geremka; oficjalnie zostanie ona przyznana podczas forum Wspólnoty Demokracji w niedzielę w Lizbonie. W uroczystościach, z udziałem przedstawicieli ponad 100 krajów, weźmie udział szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski.
Na V Konferencję Ministerialną Wspólnoty Demokracji - jak poinformował PAP zastępca dyrektora w Stałym Sekretariacie Wspólnoty Demokracji Michał Safianik - zaproszeni są przedstawiciele 147 państw.
Nagroda im. Geremka za "Wyjątkowe Osiągnięcia w Promocji Demokracji" przyznawana jest w tym roku po raz pierwszy przez prezydencję Wspólnoty Demokracji, którą sprawuje obecnie Portugalia. Mandela został uhonorowany za szczególne osiągnięcia w rozwoju demokracji i wdrażanie rządów prawa. Laureat pokojowego Nobla nie odbierze wyróżnienia osobiście; kilka lat temu m.in. ze względu na stan zdrowia i podeszły wiek ogłosił wycofanie się z życia publicznego.
"Wspólnota Demokracji zajmuje się budowaniem i wzmacnianiem demokracji na świecie, a także promowaniem ruchów demokratyzacyjnych. Chodziło o to, aby pierwsza nagroda była przyznana komuś, kto wyznaczy standard na przyszłe lata. Mandela ze swoją biografią: walka o wartości demokratyczne, blisko 30 lat w więzieniu, potem prezydentura, wydawał się najlepszym globalnym wyborem" - powiedział we wtorek PAP Safianik.
Sikorski planuje w Lizbonie dwa wystąpienia: pierwsze na forum całego zgromadzenia, drugie podczas sesji tematycznej związanej z przyszłością Wspólnoty Demokracji. W przyszłym roku planowane są obchody 10-lecia powołania tej inicjatywy, a jubileuszowe uroczystości mają się odbyć w Polsce.
"Wydaje się, że to naprawdę można nazwać sukcesem polskiej dyplomacji, bo dziedzictwo profesora Geremka będzie rozpowszechniane na wszystkie kontynenty. Wiemy, że profesor był bardzo znany w Europie, ale poza nią trochę mniej, więc to jest bardzo ważne" - podkreślił Safianik.
Wspólnota Demokracji została utworzona w 2000r. podczas Konferencji Ministerialnej w Warszawie. Pomysłodawcami i inicjatorami jej zwołania byli ówczesny minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek oraz Sekretarz Stanu USA Madeleine Albright.
W 2000 r. w Warszawie delegacje ministerialne ze 106 państw z całego świata podpisały deklarację końcową międzynarodowej konferencji Ku Wspólnocie Demokracji, określając jednocześnie wartości, jakie składają się na demokrację. Jej celem było wskazanie sposobów wspierania tych krajów, które dążą do wolności i demokracji.
Członkami Wspólnoty są państwa spełniające standardy demokratyczne wypracowane i przyjęte podczas jej szczytów. Kraje uczestniczące w inicjatywie spotykają się co dwa lata na szczeblu Ministrów Spraw Zagranicznych w ramach Konferencji Ministerialnej.
W przeszłości spotkania te miały miejsce w Warszawie, Seulu, Santiago de Chile oraz Bamako. W tym roku Konferencja Ministerialna odbędzie się w Lizbonie. Wspólnocie przewodniczy państwo-gospodarz nadchodzącej konferencji. Obecnie jest nim Portugalia, a w po Konferencji Ministerialnej w Lizbonie 11-12 lipca Prezydencję przejmie Litwa.
Mandela to wybitny bojownik przeciwko segregacji rasowej i pierwszy czarnoskóry prezydent RPA. W 1964 r. został skazany przez rasistowskie władze RPA pod zarzutem zdrady stanu na dożywotnie więzienie. Zakład penitencjarny na Robben Island w pobliżu Kapsztadu opuścił dopiero w 1990 roku. W cztery lata później został pierwszym czarnoskórym prezydentem RPA. W czerwcu 2004 roku oficjalnie wycofał się z życia publicznego - nadal pozostaje olbrzymim autorytetem, nie tylko w RPA. Zajmuje się działalnością społeczną, zbierając fundusze na budowę szkół, szpitali czy kierując fundacją, zajmującą się walką z AIDS o nazwie "46664" - od numeru więziennego Mandeli.(PAP)
stk/ la/ woj/
