Sytuacja szkół mniejszości narodowych na Litwie budzi niepokój - ocenia Międzynarodówka Edukacyjna, będąca światową federacją nauczycielskich związków zawodowych. W tej sprawie organizacja wystosowała list do rządów Polski i Litwy - poinformował w piątek ZNP.
"Pragniemy wyrazić nasze poważne zaniepokojenie w związku z sytuacją szkół mniejszościowych na Litwie oraz strajku jaki 2 września zainicjowali rodzice, uczniowie, nauczyciele i absolwenci szkół" - uznał sekretarz generalny Międzynarodówki Edukacyjnej Fred van Leeuwen, który list w tej sprawie do rządów Polski i Litwy wystosował z inicjatywy Związku Nauczycielstwa Polskiego.
W Wilnie w ubiegłym tygodniu odbył się protest kilku tysięcy osób, głównie Polaków - obywateli Litwy, którzy chcą zmiany przyjętej w marcu ustawy o oświacie. Ich zdaniem, ustawa jest dyskryminująca, ponieważ wprowadza obowiązek nauczania większej liczby przedmiotów w języku litewskim oraz przewiduje wprowadzenie ujednoliconych egzaminów po szkole średniej w języku litewskim dla wszystkich uczniów.
Międzynarodówka Edukacyjna przypomniała, że największy związek oświatowy na Litwie - FLESTU-LETU - zorganizował już kilka akcji protestacyjnych i "zachęca rząd litewski do rozpoczęcia dyskusji w celu znalezienia rozwiązania, dotyczącego tego jak zmniejszyć negatywne skutki nowo wprowadzonych zmian oraz nieprawidłowego wdrożenia ustawy oświatowej, co może być odczuwalne nie tylko dla uczniów, ale także dla nauczycieli".
Zgodnie z nową ustawą, od 2013 r. w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Tymczasem program nauczania litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich różni się; w szkołach litewskich zakres literatury litewskiej jest szerszy.
Przyjęta ustawa o oświacie zakłada też, że od 1 września w szkołach mniejszości narodowych lekcje historii i geografii Litwy oraz wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy mają być prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku będzie wykładany przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego".
Międzynarodówka Edukacyjna zwraca uwagę, że uchwalenie ustawy i jej realizacja odbyło się bez konsultacji z mniejszościami narodowymi, związkami zawodowymi i ekspertami w dziedzinie edukacji i nauki. "Byłoby rozsądnym włączenie przedstawicieli partnerów społecznych do nowo utworzonej rządowej grupy roboczej. Pomogłoby to w pełnym zakresie bronić praw i interesów nauczycieli ze szkół mniejszości narodowych" - napisał van Leeuwen w liście do premiera Donalda Tuska, minister edukacji Katarzyny Hall oraz do premiera Litwy Andriusa Kubiliusa i litewskiego ministra oświaty i nauki Gintarasa Steponaviciusa.
W poniedziałek w Druskiennikach na Litwie po raz pierwszy spotka się polsko-litewski zespół ds. edukacji, który ma wypracować rozwiązania służące poprawie sytuacji polskiej oświaty na Litwie. Zespół powstał po niedawnym spotkaniu premiera Donalda Tuska z szefem litewskiego rządu Andriusem Kubiliusem. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele resortów oświaty z Polski i Litwy oraz członkowie mniejszości polskiej i litewskiej.
"Trudno spodziewać się efektów już po pierwszym spotkaniu. Będzie to przedstawienie stanowisk, ustalenie formuły współpracy, pokazanie argumentów, bo jeśli są one przedstawiane tylko poprzez media czy w formie listów protestacyjnych nie mogą być w pełni skuteczne" - powiedział PAP wiceminister edukacji Mirosław Sielatycki, który weźmie udział w poniedziałkowym spotkaniu na Litwie.
Według Międzynarodówki Edukacyjnej, w pracach polsko-litewskiego zespołu powinni wziąć udział także przedstawiciele związków zawodowych, którzy mogliby "w znaczący sposób przyczynić się do znalezienia optymalnych rozwiązań, chroniących dobro uczniów i nauczycieli szkół mniejszości".
Międzynarodówka Edukacyjna (Education International) ma ponad 30 milionów członków, należących do ponad 400 organizacji w 172 krajach. Jej członkami są m.in. Związek Nauczycielstwa Polskiego i Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność". Rodowód EI sięga 1912 r. W obecnym kształcie istnieje od 1993 r. Została utworzona na Zjeździe w Sztokholmie, w konsekwencji zmian, jakie po 1989 r. dokonały się w nauczycielskim ruchu związkowym w Europie i na świecie.(PAP)
nno/ mlu/ jra/
