18.3.Warszawa (PAP) - W I etapie naboru wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Norweskiego Mechanizmu Finansowego złożono 111 wniosków na sumę 262 mln euro - poinformował PAP w sobotnim komunikacie resort kultury.
Suma ta przewyższa kilkakrotnie pulę środków przeznaczoną do rozdzielenia w I etapie naboru wniosków (jest to 28 mln euro). W związku z olbrzymim zainteresowaniem programem, minister kultury Kazimierz Ujazdowski podjął działania na rzecz zwiększenia kwoty wsparcia.
Pozwoliłoby to na zasilenie projektów rekomendowanych do współfinansowania, a umieszczonych na liście rezerwowej, ze względu na niewystarczającą możliwą do rozdysponowania kwotę wsparcia - czytamy w komunikacie. Decyzja w tej sprawie ma zapaść w ciągu najbliższych kilku tygodni.
Mechanizmy norweski i EOG wiążą się z wejściem Polski, z chwilą przystąpienia do UE, do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, gdzie oprócz państw Unii, są także kraje EFTA: Norwegia, Islandia i Lichtenstein. Państwa te, nie będąc członkami UE, korzystają z wielu możliwości, stąd finansowane przez nie instrumenty bezzwrotnej pomocy dla najuboższych państw wspólnoty.
Jest ich 13, ale prawie połowa środków (533,51 mln euro) przypada na Polskę. Pieniądze przeznaczone są do wydania w latach 2004- 2009, w równych rocznych transzach, po blisko 106 mln euro.
Obydwa mechanizmy wymieniają ochronę kulturowego dziedzictwa europejskiego jako jeden z obszarów priorytetowych dla finansowania projektów. Na priorytet "Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego", w tym na transport publiczny i odnowę miast, przeznaczono 13,1 proc. (czyli 70 mln euro) z całości przyznanych Polsce środków.
W ramach mechanizmu EOG jest sześć priorytetów, w mechanizmie norweskim cztery kolejne. Poza projektami w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego można ubiegać się m.in. o wsparcie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska, rozwoju zasobów ludzkich, opieki zdrowotnej i nad dzieckiem, badań naukowych oraz promowania zrównoważonego rozwoju.
O pieniądze mogą starać się instytucje sektora publicznego i prywatnego, od samorządów i administracji, poprzez instytucje naukowo-badawcze, organizacje pozarządowe, po prywatne firmy i podmioty partnerstwa publiczno-prywatnego. Zwyciężą najlepsze projekty - mechanizmy nie przewidują podziału środków np. na regiony.
W obu mechanizmach są jednolite zasady i procedury oraz taki sam system wdrażania i zarządzania. Dla projektów współfinansowanych z budżetu centralnego lub budżetów samorządów maksymalne dofinansowanie może wynieść 85 proc., a dla projektów realizowanych we współpracy z podmiotami prywatnymi 60 proc.
Generalną zasadą jest refundowanie już poniesionych kosztów, ale można też ubiegać się o zaliczki lub dodatkowe pieniądze na pomoc techniczną.
Po ostatecznej weryfikacji na szczeblu krajowym wnioski o wsparcie przedsięwzięć z zakresu ochrony dziedzictwa kultury zostaną przekazane do brukselskiego biura dokonującego rozliczeń w ramach obu mechanizmów. Ostateczną decyzję o zatwierdzeniu projektów do wsparcia podejmie Komitet Finansowy EOG i Norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. (PAP)
kso/ je/
