Były premier Tadeusz Mazowiecki, autor popularnego w latach 80. programu "Zwierzyniec" Michał Sumiński oraz pośmiertnie rotmistrz Witold Pilecki zostali w piątek honorowymi obywatelami Warszawy. Uroczystość nadania tytułów odbyła się podczas dorocznej sesji Rady Warszawy na Zamku Królewskim, podczas której wręczone zostały także nagrody m.st. Warszawy.
Prezydent stolicy Hanna Gronkiewicz-Waltz powiedziała, że wszystkich wyróżnionych łączy poczucie służbie ojczyźnie, niezależnie od tego, w jakim okresie przyszło im żyć i działać. "Podjęli walkę w służbie najwyższym wartościom" - podkreśliła.
"Wszystkie uhonorowane osoby łączy walka o wolność, wielka odwaga i patriotyzm" - dodała przewodnicząca miejskiej rady Ewa Malinowska-Grupińska.
Odbierając wyróżnienie Tadeusz Mazowiecki powiedział, że nadanie mu honorowego obywatelstwa "tego bohaterskiego miasta" poczytuje sobie za wielki zaszczyt. B. premier zaznaczył, że ogromne znaczenie ma dla niego fakt, iż wyróżniony został w 20 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.
Mazowiecki przypomniał swoją działalność związaną z Warszawą w okresie, gdy był premierem pierwszego niekomunistycznego rządu. Powołanie pierwszego prezydenta Warszawy, nadanie samorządowego statutu miastu, podjęcie decyzji o kontynuacji budowy metra, budowa nowego gmachu biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego oraz nowego dworca lotniczego na Okęciu - wyliczał.
"Jako mieszkaniec Warszawy chodzący jej ulicami i jeżdżący tramwajami widzę, że dziś Warszawa pięknieje. Cieszę się ze zmian w komunikacji i z tego, co stało się na Krakowskim Przedmieściu (trakt został wyremontowany - PAP)" - powiedział Mazowiecki.
Honorowe obywatelstwo przyznane pośmiertnie rotmistrzowi Pileckiemu odebrały jego dzieci - Zofia Optułowicz i Andrzej Pilecki. Córka Pileckiego powiedziała, że bardzo cieszy ją to, że to właśnie Warszawa doceniła patriotyzm jej ojca, który - jak dodała - związał z tym miastem jedną trzecią swojego życia.
Optułowicz przypomniała, że reduta Pileckiego na placu Starynkiewicza stała do końca Powstania Warszawskiego. "Warszawa to miasto niepokonane, tak jak niepokonany jest Witold Pilecki. Mamy ogromną satysfakcję, że Polska o nim nie zapomniała, bo dla niej walczył i umarł" - powiedziała.
Podczas uroczystej sesji, w której uczestniczyli przedstawiciele prezydenta, premiera, duchowni oraz licznie zgromadzeni kombatanci, kilkudziesięciu osobom wręczono nagrody m.st. Warszawy.
W tym roku honorowe obywatelstwo stolicy zostało nadane również XIV Dalajlamie Tybetu. Duchowy przywódca Tybetańczyków odebrał je we wtorek na Zamku Królewskim.
Honorowi obywatele stolicy mogą uczestniczyć na prawach honorowych gości w sesjach Rady Warszawy i organizowanych przez miasto imprezach. Mają też prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej.
Honorowymi obywatelami stolicy są m.in. Józef Piłsudski, Ignacy Jan Paderewski, Maria Skłodowska-Curie, Jerzy Waldorff, Jan Paweł II, Władysław Bartoszewski, Irena Sendlerowa i Norman Davies.
Rotmistrz Witold Pilecki w czasie II wojny światowej był współzałożycielem Tajnej Armii Polskiej i oficerem Komendy Głównej Armii Krajowej. W 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do obozu Auschwitz, by tam zdobyć informacje o obozie oraz zorganizować działalność konspiracyjną. Zagrożony dekonspiracją, podjął decyzję o ucieczce. Walczył w Powstaniu Warszawskim, od 1945 r. w II Korpusie WP we Włoszech, skąd decyzją gen. Władysława Andersa powrócił do komunistycznej Polski, by odtworzyć rozbite po działaniach wojennych struktury wywiadowcze. Aresztowany, 15 maja 1948 r. został skazany na karę śmierci i 25 maja stracony. Miejsce jego pochówku do dziś pozostaje nieznane. Wyrok unieważniono w 1990 r. W 1995 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w lipcu 2006 r. Orderem Orła Białego.
Tadeusz Mazowiecki urodził się w 1927 r. w Płocku. W latach 1949-1955 działał w stowarzyszeniu PAX. Założył miesięcznik "Więź", był jego redaktorem naczelnym. W latach 1961-1972 był posłem na Sejm PRL z ramienia katolickiej grupy Znak. Interpelował w sprawie wydarzeń marcowych 1968 r. Po wydarzeniach z grudnia 1970 r. występował o powołanie komisji w celu ustalenia winnych rozlewu krwi. Pozbawiony możliwości kandydowania na posła, w 1976 r. związał się z ruchem opozycyjnym. W sierpniu 1980 r. stanął na czele Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, wspierając strajkujących w Gdańsku robotników. Od 1981 r. redaktor naczelny "Tygodnika Solidarność". W stanie wojennym aresztowany, a następnie internowany. Zwolniony jako jeden z ostatnich, 23 grudnia 1982 r. Jeden z głównych negocjatorów obrad Okrągłego Stołu i pierwszy premier niekomunistycznego rządu po II wojnie światowej. W latach 1992-1995 specjalny sprawozdawca Komisji Praw Człowieka ONZ ds. b. Jugosławii. Uhonorowany wieloma
odznaczeniami, m.in. Orderem Orła Białego, Złotym Orderem Herbu Bośni, Orderem Legii Honorowej i Krzyżem Średnim z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej.
Michał Jan Sumiński urodził się w 1915 r. w Warszawie. W 1943 r. był aresztowany i więziony na Pawiaku, skąd trafił do obozu Auschwitz, a następnie do Mauthausen-Gusen. Po raz pierwszy zasiadł przed mikrofonem radiowym w 1935 r. Po wojnie rozpoczął pracę w Rozgłośni "Kraj", a w 1958 r. w Polskim Radio. W pamięci Polaków zapisał się jako "Pan Michał" - gospodarz popularnego w latach 70. i 80. programu telewizyjnego "Zwierzyniec", ukazującego się 20 lat. Przybliżał w nim zagadnienia przyrodnicze, zachęcał do obserwowania zwierząt, opowiadał liczne anegdoty.
Podczas uroczystej sesji Rady Warszawy wręczone zostały także nagrody m.st. Warszawy, którymi honorowani są m.in. zasłużeni dla miasta ludzie kultury i sportu. Wśród wyróżnionych znaleźli się uczestnicy Powstania Warszawskiego. Nagrody otrzymali: Edmund Baranowski, Agnieszka Bogucka, Ryszard Józef Boreński, Ernest Bryll, Eugeniusz Cydzik, Ryszard Chmielewski, Zbigniew Dębski, Kira Gałczyńska, Barbara Gancarczyk, Maciej Geller, Przemysław Gintrowski, Zygmunt Głuszek, Walter Jeklin, Józef Kaczmarek, Tytus Karlikowski, Jadwiga Koralewicz, Leszek Lachowiecki, Bernard Ładysz, Władysław Matkowski, Wiesław Michnikowski, Bożena Miękus, Antoni Olszewski, Witold Piasecki, Jerzy Piekarzewski, Maciej Rembiszewski, Anna Rumińska, Tadeusz Różycki, Witold Sikorski, Stefania Szantyr-Powolna, Bożena Wścisły-Kandybowicz, a także Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, obchodzące w tym roku jubileusz 90-lecia. (PAP)
mca/ gdy/ wkr/ gma/
