Popiersie Karoliny Lanckorońskiej odsłonięto w niedzielę w Parku im. dr. H. Jordana w Krakowie. Jest to już 39. pomnik, który stanął w tej największej w kraju galerii postaci słynnych Polaków na otwartym powietrzu.
Pomnik wykonany z brązu przez rzeźbiarza Józefa Opalę stanął w pobliżu głównej alei parku, w sąsiedztwie popiersi: Marii Skłodowskiej-Curie i o. Maksymiliana Kolbego.
Prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski, były stypendysta Karoliny Lanckorońskiej, powiedział o niej, że to "osoba zasłużona jak mało kto dla kultury i nauki polskiej, a jednocześnie osoba nadzwyczaj skromna, działająca z drugiego planu". "Ale to nie tylko uczona, nie tylko osoba wybitnie zasłużona dla kultury. To także osoba, która zawsze walczyła o Polskę, narażając się sama na śmierć. Tej śmierci uniknęła prawie w cudowny sposób" - mówił Majchrowski.
Pomnik Karoliny Lanckorońskiej został ufundowany przez Uniwersytet Jagielloński, jego poświęcenia dokonał w niedzielę bp Albin Małysiak.
Karolina Lanckorońska - wybitny profesor historii sztuki, prezes Fundacji de Brzezie Lanckorońskich, doktor honoris causa UJ - zapisała się w pamięci Polaków jako mecenas nauki i kultury. Pod koniec życia, jako ostatnia z rodu Lanckorońskich z Brzezia, ofiarowała wiele cennych dzieł sztuki Zamkom Królewskim w Warszawie i Krakowie, Bibliotece Jagiellońskiej, Muzeum UJ, Muzeum Narodowemu i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Wśród 37 obrazów podarowanych w 1994 r. Zamkowi Królewskiemu w Warszawie znalazły się 2 dzieła Rembrandta.
Karolina Lanckorońska urodziła się w 1898 r. w Buchberg koło Gars am Kamp w Dolnej Austrii. Pochodziła z arystokratycznego rodu herbu Zadora, była córką hrabiego Karola Lanckorońskiego i jego trzeciej żony Małgorzaty von Lichnowsky. Ukończyła gimnazjum w Wiedniu, w latach 1917-1921 studiowała, również w Wiedniu, historię sztuki. W 1926 r. na Uniwersytecie Wiedeńskim obroniła doktorat. Zajmowała się głównie zagadnieniami sztuki Baroku i twórczością Michała Anioła. W 1935 r. habilitowała się na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i rozpoczęła pracę naukową na tej uczelni.
Po wybuchu II wojny światowej zaangażowała się w działalność konspiracyjną oraz pomoc więźniom. Po aresztowaniu przez Niemców została skazana na śmierć. Po uchyleniu wyroku hitlerowcy więzili ją w Stanisławowie, Berlinie i w obozie Ravensbrueck. Po wojnie zamieszkała w Rzymie.
Założyła Fundusz im. Karola Lanckorońskiego, który od 1967 r. funkcjonował jako Fundacja Lanckorońskich z Brzezia z siedzibą w szwajcarskim Fryburgu i w Londynie. Fundacja wspierała zarówno polskie instytucje emigracyjne, m.in. Polski Instytut Historyczny w Rzymie, Bibliotekę Polską w Paryżu, jak i placówki krajowe. Właśnie dzięki wsparciu finansowemu Fundacji Lanckorońskich uratowano Bibliotekę Polską w Paryżu wraz z unikatowym archiwum, wielką kolekcją dzieł sztuki i pamiątek, które świadczą o życiu polskich emigrantów we Francji w XIX i XX wieku.
Prof. Karolina Lanckorońska w 1990 r. została przyjęta w poczet członków PAU. Nadano jej doktoraty honorowe m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego (1983), Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie (1988) i Uniwersytetu Wrocławskiego (1990). Została odznaczona m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1991) i orderem Zasłużony dla Republiki Włoskiej (1997). Z okazji 100. rocznicy urodzin otrzymała z rąk Jana Pawła II Krzyż Komandorski Orderu św. Grzegorza Wielkiego z Gwiazdą. Zmarła 25 sierpnia 2002 r. w Rzymie w wieku 104 lat.
W krakowskim Parku im. dr. H. Jordana w Krakowi przez blisko 120 lat jego istnienia zgromadzono blisko 40 popiersi sławnych i wybitnych Polaków. Najstarsze, przedstawiające m.in. Tadeusza Kościuszkę i Henryka Jordana wykonane są z marmuru. Nowsze pomniki, ustawiane od końca lat dziewięćdziesiątych ub. wieku, odlano już z brązu. Są to wizerunki m.in. prymasa Stefana Wyszyńskiego, papieża Jana Pawła II, Józefa Piłsudskiego, księdza Jerzego Popiełuszki, kardynała Adama Sapiehy, Ignacego Paderewskiego, płk Ryszarda Kuklińskiego, Zbigniewa Herberta i gen. Władysława Andersa.(PAP)
czo/ bk/
