Spektakl "Kosmita" o problemach dziewczynki zmagającej się z autyzmem swojego brata będzie można od soboty oglądać w Teatrze Dzieci Zagłębia w Będzinie (Śląskie). Spektakl oparto na książce Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel o tym tytule, która powstała jako forma biblioterapii dla rodzin dzieci autystycznych.
W poniedziałek w Katowicach o spektaklu opowiadał dyrektor teatru, autor adaptacji i reżyser przedstawienia Dariusz Wiktorowicz. Jak mówił, problem autyzmu niełatwo pokazać w teatrze. "Chcemy, aby dzięki spektaklowi dzieci uświadomiły sobie, że ich chorzy na autyzm rówieśnicy też mają swoje problemy" - zaznaczył Wiktorowicz.
Tytułowym kosmitą jest Kacper, którego autyzm komplikuje życie rodziny i jest wyzwaniem dla bliskich. Największy problem z chorobą brata ma starsza siostra Ola, będąca jednocześnie narratorką książki. Dziewczynka bardzo się stara, ale nie bardzo wierzy zapewnieniom mamy i taty, że Kacper jest "normalny, tylko inny".
Głównym bohaterem spektaklu jest właśnie Ola - jako starsza siostra ciesząca się, że będzie miała brata, z którym będzie mogła się bawić. Chory na autyzm Kacper wyrasta jednak w swym własnym - obcym - świecie. Odmienność chłopca sygnalizuje, "grająca" Kacpra marionetka. W rolę Ewy i innych postaci wcielają się żywi aktorzy.
Zdaniem Wiktorowicza, rodzice dzieci autystycznych często koncentrują większość swojej uwagi na chorym potomku. "Cierpi na tym rodzeństwo autystycznego dziecka. Czuje się osamotnione i chce krzyczeć +Ja też mam problemy, też chcę być chora, zwróćcie na mnie uwagę!+" - zauważył reżyser.
Tymczasem w rodzinach autystycznych bardzo istotne jest zrozumienie, jakim rodzice i rodzeństwo obdarzają chore dziecko. "W spektaklu Kacper wciąga bliskich do swojego +kosmicznego+ świata, dzięki czemu rozumieją go oni coraz lepiej" - podkreślił Wiktorowicz.
Muzykę do "Kosmity" skomponował Mateusz Pospieszalski. Będzie ona ilustracją dla przeżyć tytułowego bohatera i prowadzonego przez niego w listach "dialogu" z aniołem stróżem. Scenografię przygotował Marcel Sławiński.
"Kosmita" w wydaniu książkowym powstał z inicjatywy fundacji ING Banku Śląskiego, w ramach pierwszego w Polsce programu społecznego "W towarzystwie Lwa", propagującego techniki biblioterapii. Pierwszą książką wydaną w ramach tego programu był "Lucjan Lew, jakiego nie było", napisany z myślą o dzieciach leczonych na oddziałach onkologii i hematologii. Kolejny był właśnie "Kosmita".
Książka została dobrze przyjęta przez czytelników i rynek. "Kosmita" został wpisany na złotą listę Fundacji ABC XXI wieku "Cała Polska czyta dzieciom" oraz nominowany do nagrody w konkursie Polskiej Sekcji IBBY "Książka Roku 2009". Polska sekcja IBBY (International Board on Books for Young People) to Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych.
Autyzm jest biologicznie uwarunkowanym zaburzeniem rozwojowym. Dotyka wszystkich obszarów funkcjonowania, szczególnie relacji z innymi ludźmi, komunikowania się i zachowań. Osoby z autyzmem inaczej odbierają obrazy i dźwięki, inaczej odczuwają dotyk. Często są nadwrażliwe na hałas, światło i zapach. Przejawiają zmniejszoną wrażliwość na ból. Mają trudności z klasycznym okazywaniem emocji i budowaniem więzi.
Choroba objawia się do 3. roku życia. Nieleczona może być przyczyną ciężkiej niepełnosprawności. Odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza i terapia stwarzają osobom z autyzmem możliwość kształcenia się w szkołach na wszystkich poziomach edukacji, a w dorosłym życiu daje im szansę podjęcia pracy zawodowej. Szacuje się, że w Polsce jest ok. 30 tys. chorych na autyzm, z czego 20 tys. stanowią dzieci.
Wśród chorych na autyzm wielu jest szczególnie utalentowanych, zwłaszcza w dziedzinie matematyki, muzyki oraz informatyki. Niektórzy uważają, że zespół Aspergera - łagodną odmianę autyzmu - mieli Michał Anioł i Andy Warhol, a nawet Albert Einstein. (PAP)
toe/ mtb/ abe/
