Były współpracownik amerykańskich służb specjalnych Edward Snowden, ścigany przez wymiar sprawiedliwości USA za ujawnienie tajnych informacji, oświadczył w piątek, że zamierza się ubiegać o tymczasowy azyl w Rosji z zamiarem udania się docelowo do Ameryki Płd.
Snowden zapowiedział to na spotkaniu z trzynastoma osobami, w tym ze znanymi obrońcami praw człowieka i adwokatami, w strefie tranzytowej moskiewskiego lotniska Szeremietiewo, gdzie przebywa od 23 czerwca. Snowden nie może stamtąd wyjechać, bo władze amerykańskie anulowały jego paszport.
Według agencji Interfax Amerykanin podpisał już wniosek o azyl w Rosji. Portal WikiLeaks twierdzi, że złoży go jeszcze w piątek.
"Chce zostać w Rosji, nie może wyjechać do Ameryki Łacińskiej" - powiedziała uczestnicząca w spotkaniu przedstawicielka organizacji Human Rights Watch Tatiana Łokszyna.
Z oświadczenia Snowdena opublikowanego przez portal WikiLeaks po spotkaniu na lotnisku wynika, że zwrócił się on do swoich rozmówców o pomoc w uzyskaniu w zainteresowanych krajach gwarancji bezpiecznego przejazdu do Ameryki Łacińskiej, a także tymczasowego azylu w Rosji.
Rzecznik Kremla Dmitirj Pieskow natychmiast zareagował na doniesienie o planach Snowdena. "Teoretycznie Snowden może pozostać w Rosji, jeśli, po pierwsze, całkowicie wyrzeknie się działań, które szkodzą amerykańskim partnerom, a po drugie, jeśli tego zechce" - powiedział Pieskow, zaznaczając, że Snowden nie złożył jeszcze formalnego wniosku.
Snowden już wcześniej miał plany pozostania w Rosji, lecz z nich zrezygnował, gdyż nie chciał przystać na warunki Władimira Putina, który domagał się, by Snowden zaprzestał działań, które szkodzą amerykańskim partnerom Rosji.
Znany rosyjski prawnik Genri Reznik, który uczestniczył w piątkowym spotkaniu ze Snowdenem, powiedział, że Snowden zapewnia, iż nie zamierza więcej szkodzić Stanom Zjednoczonym.
Snowden zwrócił się o azyl polityczny do ponad 20 państw; trzy państwa Ameryki Południowej, w tym Wenezuela, odniosły się pozytywnie do jego prośby. Niemniej Wenezuela poinformowała w czwartek, że nie otrzymała jeszcze formalnej odpowiedzi Edwarda Snowdena na propozycję udzielenia mu azylu. Azyl Snowdenowi zaproponowały też Boliwia i Nikaragua.
Przewodniczący Dumy, niższej izby rosyjskiego parlamentu, Siergiej Naryszkin powiedział w piątek, że Rosja powinna udzielić Snowdenowi azylu politycznego lub tymczasowego schronienia, gdyż w USA, które domagają się wydania Snowdena, wciąż obowiązuje kara śmierci.
W oświadczeniu opublikowanym na portalu WikiLeaks Snowden napisał, że "nie żałuje niczego".
30-letni Snowden ujawnił dziennikom "Guardian" i "Washington Post", że amerykańska Agencja Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) prowadzi inwigilację elektroniczną na wielką skalę, obejmującą również sojuszników Stanów Zjednoczonych.(PAP)
mmp/ kar/
14189150 14188957 14189612 arch.
