Jedna z największych atrakcji turystycznych woj. śląskiego - Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido w Zabrzu - przeszła we wtorek w ręce władz samorządowych. To ostatni etap kilkuletniego procesu przekształcania dawnego zakładu górniczego w samorządową instytucję kultury.
"Moment przekazania obiektu władzom samorządowym kilkakrotnie był przekładany, bo ministerstwa skarbu i gospodarki zwlekały z wyrażeniem koniecznej zgody. Obecnie jednak władze miasta i samorząd wojewódzki - przy pomocy środków unijnych - będą mogły inwestować m.in. w udostępnienie drugiego z istniejących poziomów kopalni" - powiedział PAP dyrektor Guido Eugeniusz Kętnowski.
Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido w Zabrzu to jedyny w Europie obiekt górniczy, w którym turyści mogą zjeżdżać pod ziemię do dawnych wyrobisk. Od połowy czerwca mogą oni zwiedzać płytszy i starszy z dwóch poziomów. Ekspozycja na głębokości 170 m prezentuje m.in. pracę górnika, wydobycie węgla, narzędzia górnicze i maszyny z przełomu XIX i XX wieku. Turystom zafundowano nawet efekty specjalne, np. odgłosy trzeszczenia stropów.
Jak poinformował Kętnowski, rozpoczęły się już prace adaptacyjne wyrobiska na poziomie 320 metrów pod ziemią, w którym prezentowane będą współczesne metody wydobycia węgla. Główną atrakcją tego poziomu będzie autentyczna ściana wydobywcza ze wszystkimi potrzebnymi do urobku i odstawy węgla maszynami.
Jeśli prace na poziomie 320 zgodnie z planami zostaną ukończone pod koniec przyszłego roku, na początku 2009 r. turyści mogliby już zwiedzać oba poziomy Guido. W tym roku nowi właściciele zabytkowej kopalni przeznaczyli już na jej wyposażenie i utrzymanie ok. 1,4 mln zł. Adaptacja poziomu 320 pochłonie dalszych kilka milionów złotych; część pieniędzy ma pochodzić z programów unijnych.
Kopalnia węgla kamiennego, w której powstała Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego, została założona w 1855 r. przez hrabiego Guidona Henckla von Donnersmarcka - stąd jej nazwa Guido. Od lat 60. ubiegłego wieku mieściła się tu Kopalnia Doświadczalna Węgla Kamiennego "M-300", na terenie której w nieczynnych wyrobiskach uruchomiono w 1982 r. skansen. W 1987 r. obiekt wpisano do rejestru zabytków.
Poziom 320 m obejmuje ponad 2 tys. metrów wyrobisk chodnikowych. W 1990 r. do turystycznego ruchu dołączono zabytkowy XIX-wieczny poziom 170 m z kilkusetmetrową trasą. Ochroną konserwatorską i muzealną objęto niektóre wyrobiska; całość podlega - jak wszystkie zakłady wydobywcze - nadzorowi Urzędu Górniczego.
Zgodnie z zawartym w listopadzie ubiegłego roku porozumieniem władz Zabrza z samorządem wojewódzkim, powstała wspólna instytucja kultury, która zarządza kopalnią. Miasto ma w niej 51 proc. udziałów, a samorząd woj. śląskiego - pozostałą część. Prace remontowe i adaptacyjne wykonał poprzedni właściciel Guido - państwowa Kompania Węglowa. Aranżacją ekspozycji zajęli się specjaliści z zabrzańskiego Muzeum Górnictwa Węglowego.
Samorządowcy planują, że Guido, oprócz funkcji muzealnej, będzie też pełnić funkcję rozrywkową, handlową, artystyczną, edukacyjną, wystawienniczą, a nawet sakralną. W przyszłości pod ziemią mają działać m.in. kaplica, pasaż handlowy i punkty gastronomiczne. W tym roku - z okazji święta św. Barbary - pod ziemią będą mogły odbywać się tradycyjne karczmy górnicze.
Nowi właściciele Guido zamierzają ubiegać się o wpisanie kopalni - oraz drugiego zabrzańskiego skansenu górniczego, Królowa Luiza - na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jak dotąd wpisano na nią 13 obiektów znajdujących się w Polsce. Wcześniej obie kopalnie muszą uzyskać nadawany rozporządzeniem prezydenta status Pomnika Historii - urzędnicy przygotowują już właściwe dokumenty. (PAP)
mtb/ abe/ ura/ 17:15 07/08/14
