Trwa ładowanie...
Notowania
Przejdź na
Karolina Wysota
Karolina Wysota
|
aktualizacja

Donos na WIBOR znaleziony w skrzynce. "W życiu nie popełniłbym takiego materiału"

41
Podziel się:

Jak obrońca złotówkowicza dotarł do istotnego dowodu w sprawie o wykreślenie z umowy kredytowej WIBOR-u? Mecenas Sebastian Frejowski w rozmowie z money.pl przekonuje, że nie musiał do niego docierać, bo pewnego pięknego dnia anonimowy autor po prostu dostarczył go do skrzynki pocztowej kancelarii. Twierdzi, że takie rzeczy się zdarzają.

Donos na WIBOR znaleziony w skrzynce. "W życiu nie popełniłbym takiego materiału"
Temat WIBOR-u i jego ewentualnej podatności na manipulacje rozgrzał ekspertów rynku finansowego (Getty Images)

Na początku grudnia tego roku Wyborcza.biz opisała przypadek kredytobiorcy hipotecznego, który do pozwu o usunięcie WIBOR-u (wskaźnik referencyjny to jeden z dwóch elementów mających wpływ na wysokość oprocentowania kredytu) z umowy kredytowej dołączył donos sygnalisty do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), w którym przekonuje, że mogło dojść do manipulacji wskaźnikiem.

Mimo że dane osobowe autora tego zawiadomienia są zastrzeżone, to według ustaleń portalu może on pracować w polskim nadzorze finansowym lub w spółce GPW Benchmark, która opracowuje wskaźnik WIBOR. W odpowiedzi na tę publikację polski nadzór wprost napisał, że "dotąd na polskim rynku finansowym nie uprawdopodobniono ani nie udowodniono nikomu takiej manipulacji, dlatego stawianie tez o jej występowaniu można traktować jedynie w sferze spekulacji".

Z rozmów kuluarowych wynika, że kancelaria reprezentująca kredytobiorcę próbuje wypromować się na rzekomym donosie. Pomimo że sprawy z powództwa złotówkowiczów dopiero raczkują, budzą poważne obawy sektora bankowego o jego stabilność w przypadku przegranych. Ponadto jesteśmy w trakcie reformy wskaźników referencyjnych - dążymy do tego, by wprowadzić do obiegu wskaźnik wolny od ryzyka i lepiej odzwierciedlający rzeczywistość na rynku finansowym.

Zanim jednak WIBOR zostanie w pełni zastąpiony przez WIRON, upłyną pełne dwa lata. Zamieszenie wokół wskaźników referencyjnych może mocno namieszać na rynku i zafundować nam kolejny kryzys.

Karolina Wysota, money.pl: Panie mecenasie, jak pańska kancelaria dotarła do tego pisma?

Dr Sebastian Frejowski z kancelarii Frejowski & Wspólnicy, pełnomocnik kredytobiorcy: Nie musieliśmy do niego docierać, bo ktoś sam nam je dostarczył. Po prostu któregoś pięknego dnia znaleźliśmy je w skrzynce na listy, a koperty nie podpisano - takie rzeczy się zdarzają.

Załączyliśmy to zawiadomienie sygnalisty do pozwu naszego klienta jako jeden z dowodów pośrednich na okoliczność, że wskaźnik WIBOR jest podatny na manipulację i nie powinien być wykorzystywany w umowie konsumenckiej. "Podatny na manipulację" to słowo klucz w tej sprawie, o czym zapomina całe środowisko broniące WIBOR-u. Problem w tym, że konsument ma wpisaną w umowę jakąś abstrakcyjną figurę, której nie rozumie. 

WIBOR bazuje na transakcjach międzybankowych, które odzwierciedlają rynek finansowy. Tyle że tych transakcji nie ma, więc wskaźnik nie jest reprezentatywny, a więc pytam odpowiednie instytucje: na jakich danych bazuje WIBOR? Niestety nikt mi nie chce udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zobacz także: Greenpact - rozmowa z Mateuszem Żydkiem

Przepisy BMR [określa zasady, na jakich opracowuje się wskaźniki referencyjne oraz reguły nadzoru nad instytucjami, które te wskaźniki opracowują - red.] dopuszczają inne dane niż transakcje międzybankowe do określenia wysokości wskaźnika WIBOR przez administratora. Czyż nie?

Proces interpretacji prawa - w tym rozporządzenia BMR - powinien się zaczynać i kończyć na jasno określonych zasadach, a te są proste. Wskaźnik musi być reprezentatywny, a w naszej ocenie nie jest. Co wyklucza jego reprezentatywność? Tego de facto nie wiemy, bo nie wiemy jakich danych użyto do określenia jego wysokości. Wystąpiliśmy z formalnym wnioskiem w tym zakresie do GPW Benchmark, administratora wskaźników referencyjnych, ale odmówiono nam dostępu do tych informacji.

Żyjemy w "świadomościowym solaris", pani redaktor. Wszędzie na świecie administrator wskaźnika jak GPW Benchmark zostałby zobowiązany do raportowania o danych - u nas niestety ze znanych tylko sobie powodów odmawia się do nich dostępu. W mojej ocenie samo to świadczy nie najlepiej o ludziach kierujących taką instytucją. Żyjemy w kraju, gdzie zamiast na rzeczach istotnych skupiamy się na prawniku, który załączył zawiadomienie sygnalisty do pozwu w sprawie cywilnej.

Nie możemy przejść obojętnie obok zawiadomienia dotyczącego podejrzenia manipulacji wskaźnikiem WIBOR, na którym zawieszone są tysiące umów kredytowych. Dlatego wróćmy do osi naszej rozmowy. Jak obszerne było to pismo sygnalisty?

Kilkustronicowe, napisane w języku polskim i angielskim. Autorem jest sygnalista, czyli osoba anonimowa. Nie wiem, czym się kierowała. Ostatnio jeden z sygnalistów został nagrodzony pokaźną kwotą. Niewykluczone, że w tym przypadku motyw jest ten sam, bo wszystko wskazuje na to, że sygnalista pochodzi z wewnątrz instytucji, która zajmuje się WIBOR-em.

Jest pan pewny, że sygnalistą jest osoba z GPW Benchmark lub KNF?

Skąd ona jest, tego nie wiem, ale czytając to zawiadomienie, nie mam wątpliwości, że ta osoba przez lata zajmowała się (lub nadal się zajmuje) tym tematem i ujawniła ważne informacje, podważające zasadność WIBOR w umowach konsumenckich.

Sprawdził pan, czy to zawiadomienie na pewno wpłynęło do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych?

Tak. Sprawdzaliśmy.

Ma pan potwierdzenie?

Tak.  Potwierdzaliśmy.

Jaka data widnieje na zawiadomieniu?

Nie pamiętam.  

Czy jako kancelaria zawiadomiliście prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa? To wydaje się naturalnym krokiem w tej sprawie.

Rozważaliśmy taką możliwość. Tyle że z punktu widzenia procesowego sytuacja jest dość skomplikowana. Występujemy w imieniu naszych klientów w sprawie cywilnej. W zawiadomieniu sygnalisty są ujęte argumenty, które uwzględniliśmy w pozwie naszego klienta, ale też jest szereg nowych argumentów, które staramy się uprawdopodobnić. Proces przebiega dynamicznie i nie mamy twardych dowodów na to, że WIBOR należy usunąć. Gdyby takie dowody były, to już dawno temu wyleciałby w powietrze. Natomiast obserwujemy heroiczną obronę WIBOR-u przez instytucje państwowe. Zgadzam się z tym, że skutki tego byłyby bardzo poważne, ale wskaźnik ten nie jest reprezentatywny.

Wystąpił pana w telewizji Biznes24, gdzie powołał się pan na słowa pana Michała Kruszki, przez lata związanego z KNF, który ponoć krytycznie wypowiadał się na temat WIBOR-u. Czy ten pan przygotował dla państwa kancelarii jakieś stanowisko lub opinię?

Absolutnie nie! To opozycjonista naszego dzieła. Zdaje się, że pan dyrektor przez długie lata zajmował się zawodowo WIBOR-em. Ze zdumieniem czytałem stenogram z jego wystąpienia, gdzie pytany przez dziennikarza o wątpliwości dotyczące WIBOR-u powiedział, że nie wie, dlaczego ten wskaźnik jest używany w umowach konsumenckich, bo jego zdaniem, nie powinno go tam być. 

To było chwilę przed lub po tym, jak złożyliśmy pierwszy pozew dotyczący WIBOR-u, czyli w lutym tego roku. Uważam, że nasze państwo od dawna powinno intensywnie pracować nad rozwiązaniem systemowym, które zmierzałoby do tego, by rynek kredytów konsumenckich, w których używamy WIBOR-u, właściwie uregulować. 

WIBOR nie jest wskaźnikiem (zresztą WIRON również nim nie jest), by stosować go w relacji z konsumentem, bo jest zbyt złożony, niezrozumiały i nie można go tak po prostu wprząc w umowy. Abstrahując już od rozbuchanej ochrony konsumenckiej, bo nie przeczę, że ona taka może być. Natomiast WIBOR jest do ocalenia tylko na rynku superprofesjonalistów, gdzie dochodzi do relacji bank-bank, bank-fundusz, bank-przedsiębiorca.

Jest pan prawnikiem, więc zdaje sobie pan sprawę z powagi sytuacji. Unieważnienie WIBOR-u może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje gospodarcze.

Od 3 do 4 lat jeżdżę na Europejski Kongres Finansowy i rozmawiam tam z ludźmi ze środowiska bankowego. Dopiero zeszłoroczny kongres (odbył się we wrześniu 2021 r.) przyniósł pewien przełom.

Pan Zbigniew Jagiełło (były prezes PKO BP) powiedział, do zebranych: "Panowie mamy problem, i nie są to przecinki w umowach i jest on zdecydowanie poważniejszy aniżeli franki". Siedząc na tej sali, oniemiałem. Pomyślałem, że musiał wziąć jakieś tabletki.

Banki tworzyły plany awaryjne, zamiast dziarsko wdrażać program przejścia na stałą stopę i zaprzestać udzielania kredytów zmiennoprocentowych, co w dłuższej perspektywie miałoby zbawienny wpływ dla naszej gospodarki, choć nie wiem, jaki na finanse banków. W Europie nie ma takich problemów, a jeśli są, to szczątkowe. To raczej domena polskiego rynku.

W Europie mają rozwiniętą ofertę kredytów stałoprocentowych...

...a jeśli mają zmienną stopę, to oferują klientom instrumenty, które ograniczają ich ryzyko. Przy zmiennej stopie całe ryzyko jest przerzucane na klienta - ten argument sędziowie bardzo często podnoszą w sprawach frankowych. Pytają klientów, czy bank oferował im instrument, który by ich zabezpieczał przed wzrostem kursu waluty. Wie pani, co odpowiadają klienci? "Nie". A co szkodziłoby bankowi dać takiemu klientowi prostą opcję zabezpieczającą i doliczyć do kredytu x zł?

Panie mecenasie, jak pan skomentuje komunikat KNF, odpowiadający na publikację Wyborcza.biz i podejrzenie manipulowania WIBOR-em. 

Uważam, że KNF nie dotyka istoty sprawy, porusza się obok osi tematu. Tekst jest napisany bardzo sprawnie, ale niestety nie na temat. KNF do tej pory nie weszła w komunikację ze społeczeństwem i nie wyjaśniła, na czym ten wskaźnik polega. Wydaje się, że KNF będzie musiała zakomunikować nadchodzącą zmianę paradygmatu, bo ta musi nastąpić.

Odpowiadając na pani pytanie: komunikat KNF odczytuję jako obronę pozycji, która nie uwzględnia jednego zasadniczego argumentu. Mianowicie: kwestii podatności WIBOR-u na manipulację. Ja nie twierdzę, że wskaźnik był zmanipulowany. Mamy sygnalistę, który mówi o możliwości podejrzenia manipulacji tym wskaźnikiem.

My mówimy, że skoro wskaźnik jest podatny na manipulację, a jest, to znaczy, że jest abuzywny [stanowiący nadużycie - red]. KNF powinna się do tego odnieść. Będziemy walczyć w sądzie. Jeśli wyczerpiemy możliwości przed polskim sądem powszechnym, to pójdziemy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ostatnio jest to modne.

Mamy powtórkę ze spraw frankowych - linia orzecznicza kształtuje się od 2015 roku.

Do czego dążycie?

Do usunięcia z umowy WIBOR-u i pozostawienia marży. Nie zgadzam się z narracją, że wszystko "wyleci w powietrze", gdy tak się stanie. Oczywiście jest to olbrzymi problem, ale nie wysadzi w powietrze systemu bankowego wbrew temu, co przeczytałem u pani w artykule. Moim zdaniem instytucje finansowe mocno ze sobą powiązane - prowadząc teraz między sobą rodzaj niemego dialogu jak w sztuce Ionesco, udeptują sobie grunt pod przyszłą obronę własnych pozycji.

Mnie jako obywatela też bardzo to martwi, ale nie sądzę, aby z tego powodu należało usprawiedliwić banki. Jeśli mamy podejrzenie, że bank manipuluje wysokością wskaźnika, a wszystko wskazuje na to, że tak jest, to należy wyciągnąć konsekwencje, w przeciwnym razie akceptujemy stan patologiczny, w którym konsument na podstawie nie do końca jasnych i zrozumiałych kryteriów płaci kolejną marżę.

Rozmawiam z różnymi osobami z rynku finansowego i wątpią w autentyczność tego zawiadomienia, nie wierzą w sygnalistę, twierdzą, że to wymysł kancelarii.

W życiu nie popełniłbym takiego materiału. W najśmielszych snach bym nie pomyślał, że można taką analizę prowadzić. Jestem prostym prawnikiem, dlatego potraktuję pani słowa jako komplement. Uważam, że lepiej jest przeciąć ten wrzód. Sam nie wyschnie. Jeśli jakieś banki z tego powodu upadną to trudno. Niech na ich miejsce powstaną takie, które tego nie będą robić. Obecny system powoduje niezliczoną liczbę ludzkich tragedii. Osoby, które dziś nie mogą spłacić tych kredytów, są ofiarami tego systemu. Kto liczył zdolność kredytową klientów?

Rozmawiała Karolina Wysota, dziennikarka money.pl

Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
money.pl
KOMENTARZE
(41)
WYRÓŻNIONE
Zibi emeryt
2 lata temu
O tym, że wskaźnik WIBOR jest podatny na manipulację i nie powinien być wykorzystywany w umowie konsumenckiej, KNF, MF i rządzący wiedzą od kilu lat. Jest niezgodny z prawem UE i nie odzwierciedla RZECZYWISTYCH transakcji na rynku finansowym. Bardzo w skrócie, banki się UMAWIAJĄ na jakim oprocentowaniu będą pożyczać sobie pieniądze, a później na bazie tego umawiania ustalają oprocentowanie kredytów dla nas - konsumentów. To jest chore! Nie byłoby problemu frankowiczów, nie byłoby wielu upadłości konsumenckich, gdyby banki podchodziły do tego rzetelnie. Dawne powiedzenie - pewne jak w banku, można rozszerzyć - pewne jak w banku, że ciebie oszukają!
Tak myślę
2 lata temu
Idę do banku po kredyt, bank ocenia moją zdolność kredytową i decyduje, że stać mnie na płacenie rat np. 2 tysiące. Taki daje mi kredyt, bym mógł go spłacać. Po np. roku bank podnosi oprocentowanie i płace np. 4 tysiące raty. To wg banku moja zdolność kredytowa wzrosła przez rok o 100 procent?
makabra
2 lata temu
WIBOR - czyli wskaźnik po jakiej cenie banki "nie kupują / nie pożyczają" od siebie pieniędzy, windując wskaźnik w górę, czerpiąc z tego dodatkowy zysk, wskaźnik pokrętełko, który jak podkręcisz to sypie groszem strudzonym bankowcom, akcjonariuszom. Jak ktoś próbuje trochę pokrętełko przykręcić sugerując, że może być manipulowane to bankierstwo alarmuje, że padnie system itd. Kredytobiorcy i ich rodziny co niby miały gały niech sobie padają. Padliniarska postawa systemu.
NAJNOWSZE KOMENTARZE (41)
AQQ
8 miesięcy temu
Muszę przyznać, że Pani Redaktor zrobiłą kawał dobrej roboty :-) Np. kwestia manipulowania WIBORem - nawet Morawiecki przyznał, że algorytm jest błędnie liczony i WIBOR należy zastąpić innym wskaźnikiem... Niestety do okradania kredytobiorców doprowadza wiele instytucji, które powinny dbać o obywateli: dajmy na to taki NBP nie obniża stóp procentowych pomimo spadku inflacji, a Minister Finansów tak naprawdę zablokował wakacje kredytowe - wszystko po to, żeby banki w bieżącym roku zarobiły ponad 2X więcej niż w poprzednim kosztem ... kredytobiorców. W całym 2023 banki zarobiły na czysto niemal 27,6 mld zł. To o 160 proc. więcej niż rok wcześniej mimo wakacji kredytowych, ale twierdzą, że to był ciężki rok dla branży... W tym roku kosztem kredytobiorców i w zmowie z Glapińskim, który nie obniża stóp procentowych pomimo ogromnego spadku inflacji (w 2020 r. stopy procentowe były na poziomie 1,5% pomimo dużo wyższej inflacji!), banki prawdopodobnie zarobią ponownie ponad 2X więcej w stosunku do ub. r. czyli jakieś 50 mld zł. - a to ok. 8% wpływów do budżetu państwa !!! Przypominam, że wbrew wypowiedziom "ekspertów", wakacje kredytowe to nie jest POMOC PAŃSTWA (w przeciwieństwie do kredytu 2%!), a zawieszona jedynie w ramach wakacji kredytowych rata i tak policzona już z naliczonymi obecnie WYSOKIMI odsetkami, więc dla banków to złoty interes, tylko odsunięty w czasie gdyż 80% tej raty stanowią doliczone odsetki !!! Dodatkowo to, że zawieszona rata jest bez karnych odsetek za niby opóźnienie nie oznacza, że nie spłacony kapitał z tej raty też jest zwolniony z odsetek - on wciąż pracuje na korzyść banku ! Banki od kilku lat notują w Polsce rekordowe zyski tylko dlatego, że zastosowały to, czego nie ma na całym świecie: że odsetki banki ustalają sobie same i to podczas trwania umowy, co jest skandalem, bo nie może być tak, że w kredytach na 30 lat raty są nie wiadome razem z finalną kwotą do spłacenia, a na tym polega WIBOR ... Przecież to jest oczywiste, że tak skonstruowane umowy są NIEUCZCIWE, ale dla KNF i UOKiK wszystko jest w porządku ! I na koniec: NIECH CI WSZYSCY BANKSTERZY PRZESTANĄ POWOŁYWAĆ SIĘ NA ETYKĘ, BO GDZIE WIDZĄ ETYKĘ W MIESIĘCZNYCH RATACH, KTÓRYCH 80% STANOWIĄ ODSETKI !!!! GDZIE WIDZĄ ETYKĘ PRZY MANIPULACJI ZWIĄZANEJ Z WIBORem ??? Nigdzie w Europie kredytobiorcy nie są tak bezczelnie (bo przy współpracy z PAŃSTWOWYMI instytucjami takimi jak NBP, KNF, UOKiK, RF i MF) okradani jak w Polsce !!! I przyjdzie czas rozliczenia i sądy zaczną orzekać na niekorzyść banków, bo jak to możliwe, żeby w ramach umów kredytowych klienci mieli dwa albo trzy razy więcej do oddania z pożyczonej kwoty ... Ta pazerność zgubi bankowców ! PS. Zauważyliście ostatnio wysyp wypowiedzi obrońców WIBORu ? To tylko potwierdza, że coś jest na rzeczy ;-)
Jacek
2 lata temu
"nie popełniłbym"??? Jak ja nie lubię nowomowy. Można popełnić błąd, ale nie można popełnić artykułu. Kto was tego uczy, bo już drugi raz spotykam się z tym idiotyzmem. I to piszą i mówią osoby "niby wykształcone"
d. Znajomy
2 lata temu
Kiedy banksterzy zaczęli jakieś 3-4 lata gmerać przy LIBOR'ze (pod dyktando londyńskiego City, powiązanego via fundusze luksemburskie z szameranymi bankowymi biznesami w Szwajcarii), to było już wtedy dla mnie oczywiste, że będą starali się urwać ogon i zrobić ucieczkę do przodu uwalniając się od swoich zobowiązań z tytułu toksycznych kredytów quasi frankowych. Zwyczajnie, podmieniając wskaźnik referencyjnego oprocentowania, który im zaczął ciążyć jak betonowe kapcie pływakowi w rzece, kombinowali jakby tu zrzucić z siebie to, co sądy zaczną zasądzać wskutek orzecznictwa w TSUE. Po prostu, jak typy z miasta. Gdy im podczas ucieczki z fantami zaczęła ciążyć torba, to wzięli z niej fanty i wyrzucili torbę. Później regulatorzy bankowi narzucili pozostałym krajom, aby ci zrobili tak samo podmianę swoich referencyjnych stawek procentowych. To taka zabawa w trzy kubki jak w bramie przy wejściu na bazar Różyca na Szmulkach. Swoją drogą, to laureatka nagrody sektora bankowego mogłaby ten temat podrążyć w tym kierunku. Pytanie czy znajdzie chętnego do rozmowy.
kaczycwaniak
2 lata temu
LIBORa już nie ma ,tak samo skonczy WIBOR bo to jest tylko banksterska spekulacja i żerowanie na klientach banków, strzyżenie baranów. był taki cza że abuzywny wibor był wyższy niż stopa lombardowa NBP
Lilo
2 lata temu
Niebywałe, wreszcie jakiś artykuł, który można komentować. Co za wolność słowa i wyrozumiałość redakcji.
...
Następna strona