Ponad 2,5 mln Polaków w gigantycznych kolejkach pod tysiącami placówek Spółdzielczych Kas Oszczędnościowych, żądający wypłaty blisko 16 mld złotych. Zdaniem polityków zarówno koalicji jak i opozycji, realizacja aż tak czarnego scenariusza nam nie grozi, ale najnowszy raport Komisji Nadzoru Finansowego zasiał duży niepokój. Wynika z niego, że liczba kas zobowiązanych do realizacji programu naprawczego, wzrosła na początku 2013 roku do 44 na 55 działających. Oznacza to, że albo ponosiły straty albo ich wypłacalność była zagrożona. SKOK-i, a szczególnie największa z nich - Kasa Stefczyka, stanowczo odrzucają analizy nadzoru finansowego, zarzucając mu tendencyjność. Tymczasem KNF zapowiada kolejne raporty.
Na zdjęciu twórca systemu spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce, senator Grzegorz Bierecki.
Swoje pieniądze SKOK-om powierzyło blisko 2,6 mln Polaków. W całym systemie, tworzonym ponad 20 lat temu przez obecnego senatora PiS, Grzegorza Biereckiego, jest już blisko 16,9 mld zł. Z tego ponad 15,7 mld zł to oszczędności klientów kas. Spółdzielcze kasy oszczędnościowe zarobiły w ubiegłym roku ćwierć miliarda złotych. Jednak, jak wynika z raportu Komisji nadzoru Finansowego, tylko część z nich znalazła się nad kreską.
KNF alarmuje, że blisko 30 spośród 55 kas w minionym roku wykazały straty. Podkreślono alarmująco duży odsetek złych kredytów w SKOK-ach. 30 proc. ich portfela pożyczkowego stanowiły kredyty przeterminowane. W sumie to ponad 3,6 mld zł. _ Największą grupę stanowią pożyczki przeterminowane powyżej 12 miesięcy. Uwagę zwraca istotny udział przeterminowanych pożyczek mieszkaniowych _ - czytamy w raporcie KNF.
Dla porównania, jeżeli chodzi o kredyty zagrożone, średnia dla banków to niespełna 8 procent. W przypadku kredytów konsumpcyjnych, w których kasy konkurują z bankami, złe kredyty w kwietniu stanowiły 17 procent.
_ Sytuacja kapitałowa w kasach jest złożona, fundusze własne pomimo wykazywanego ponad 4-krotnego wzrostu w latach 2006 - 2012 należy uznać za nieadekwatne do prowadzonej działalności, ponieważ nie zabezpieczają ponoszonego przez kasy ryzyka - _brzmi jeden z głównych wniosków zawartych w raporcie KNF. Kolejny brzmi jeszcze bardziej alarmująco - _ W kasach występuje podwyższone ryzyko płynności. Środkami krótkoterminowymi (głównie depozytami o zapadalności do 6 miesięcy) finansowana jest działalność kredytowo-pożyczkowa _.
Tymczasem wnioski zawarte w raporcie KNF, podważa Andrzej Sosnowski, prezes największej kasy w Polsce - SKOK Stefczyka.
- _ Kasa w 2012 roku wypracowała zysk w wysokości 133,3 miliona złotych. Udział kapitałów własnych do sumy bilansowej wzrósł o 1 punkt procentowy z 5,7 proc. na koniec 2011 roku do 6,7 proc. na koniec 2012 roku (1,7 punktu procentowego powyżej bezwzględnie wymaganego minimum, tj. 5 proc.), co przekłada się na wzrost bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w Kasie przez jej członków. O coraz większym zaufaniu do Kasy Stefczyka świadczy przede wszystkim wzrost liczby członków. Na koniec 2012 roku Kasa liczyła ich w sumie 876 637, co stanowi wzrost o 6,9 proc. w stosunku do poprzedniego roku - _przekonuje prezes Sosnowski.
Kto odda pieniądze klientom SKOK-ów?Według najbardziej czarnego ze scenariuszy - czyli paniki klientów i szturmu na kasy, z tego co jest zgromadzone na kontach tych instytucji swoje pieniądze odzyskało by niespełna 5 proc. klientów. Taka bowiem jest średnia wypłacalność SKOK-ów. Co z pozostałymi oszczędnościami, sięgającymi 15 mld zł?
_ - Przypominamy, że nowelizacja ustawy o SKOK z dnia 19 kwietnia 2013 roku zakłada, iż z chwilą jej wejścia w życie rozpocznie się wdrożenie docelowego systemu ochrony depozytów w kasach za pośrednictwem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego - _ mówi Andrzej Dunajski rzecznik prasowy Kasy Krajowej SKOK. Depozyty mają być więc chronione od jesieni._ - Teraz, zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, w przypadku zagrożenia płynności spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, NBP może udzielić Kasie Krajowej kredytu na zasilenie funduszu stabilizacyjnego zapewniającego poprawne funkcjonowanie kas. Zaznaczamy jednak, że nie ma konieczności uruchamiania tej procedury - _wyjaśnia Dunajski.
Problem w tym, że nawet gdy Bankowy Fundusz Gwarancyjny obejmie swoimi gwarancjami, depozyty klientów SKOK-ów, to kwoty w nim zgromadzone są niewystarczające. W tym roku w BFG znajdzie się w sumie 7,3 mld zł. Tymczasem przepisy mówią, że w razie zawieszenia działalności instytucji objętej systemem gwarancji, BFG musi wypłacić depozyty w ciągu 20 dni. I to do wysokości 100 tys. euro, czyli prawie wszystkie, zdeponowane w SKOK-ach. W sytuacji, gdyby o swoje pieniądze upomnieli się wszyscy klienci SKOK-ów, kwota ta okazałaby się o połowę za mała. Jednak znacznie więcej rezerw zgromadził Narodowy Bank Polski. Na koniec maja, było to w różnych walutach ponad 272,7 mld złotych.
src="http://static1.money.pl/i/h/213/art273365.gif"/>Źródło: Money. pl na podstawie danych KNF, BFG, NBP
Powagę sytuacji podkreśla Leszek Czarnecki, twórca Getin Holding i Getin Noble Bank. _ - Raport o stanie SKOK-ów nie napawa optymizmem. Poziom kredytów zagrożonych jest zdecydowanie za wysoki, a to rodzi pytanie o wypłacalność tego całego sektora. Dobrze, że nie wszystkie kasy są w złej sytuacji. Są na szczęście takie, które spełniają wszystkie wymogi i odnotowują zysk. Mam nadzieję, że te kasy, które funkcjonują dobrze, będą w stanie pokryć straty, albo przejąć te gorsze i w jakiś sposób pomóc rozwiązać problem całego sektora. To temat bardzo drażliwy, któremu trzeba się przyglądać. W SKOK-ach jest ponad 15 miliardów złotych depozytów, to specyficzni klienci, którzy raczej nie przeniosą się do innego banku, a nie można ich pozbawić dostępu do usług bankowych _ - mówi Czarnecki.
_ - Myślę, że aż do tak skrajnej sytuacji jak upadek kas nie dojdzie, choć trzeba być gotowym na wszelkie, złe scenariusze - _ mówi Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. _ - Raport KNF ma charakter przeglądowy, ale wymowna jest skala złych kredytów i niska wypłacalność SKOK-ów. Sytuacja jest groźna, a proces ich uzdrowienia i konsolidacje nie mogą trwać w nieskończoność. Wreszcie będzie musiał się znaleźć ktoś, kto je w wystarczającym stopniu dokapitalizuje. Nie sądzę by była to instytucja zależna od państwa i trudno w tej chwili wskazać, kto mógłby ratować kasy - _argumentuje ekspert.
Jego zdaniem najbardziej realnym scenariuszem będzie przejmowanie przez radzące sobie kasy - tych, które pozostają pod kreską. W ciągu kilku minionych lat już tak się działo. Mocniejsze i większe przejęły 15 kulejących._ - To jednak nie rozwiązuje problemu, przejęcie zobowiązań likwidowanych kas ciąży tym, które jakoś sobie radzą, a to znacząco obciąża ich wyniki - _ tłumaczy Jankowiak.
_ - Niech pan nie straszy ludzi. To, że część ma kłopoty nie oznacza, że SKOK-i z dnia na dzień upadną - _uspokaja Paweł Arndt, poseł PO z sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Jego zdaniem, nawet jeśli dojdzie do sytuacji, w której kilka kas nie będzie w stanie wypłacić pieniędzy swoim klientom, to to co zgromadzono na kontach BFG powinno w zupełności wystarczyć na pokrycie roszczeń.
Z kolei Paweł Szałamacha, poseł PiS z tej samej co Arndt komisji, mówi o niesprawiedliwym traktowaniu SKOK-ów przez KNF. _ - Bankom dano 8-10 lat na poprawienie struktury swoich bilansów. Kasom nie dano tego czasu i rzuca się je na głęboką wodę. Grozi im się nadzorem komisarycznym, nie dając możliwości dostosowania się do zmieniających się przepisów _. _ Wiadomo, że większość parlamentarna czyli głównie Platforma, nie darzy sympatią SKOK-ów, nie wiem co siedzi w głowach urzędników KNF, ale to nierówne traktowanie przez nadzór jest bardzo wymowne - _podkreśla polityk PiS.
KNF wzywa SKOK-i do naprawy. Kasa kontratakuje
_ - Raport Komisji Nadzoru Finansowego, na który wybiórczo i w tonie sensacji powołują się media, wyraźnie rzutuje na wizerunek spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych - _grzmi Andrzej Dunajski rzecznik prasowy Krajowej Kasy SKOK. Jego zdaniem KNF akcentuje i uwypukla w prezentacji swoje wątpliwości przy jednoczesnym braku wskazania pozytywnych aspektów działalności spółdzielczych kas. Dunajski podkreśla, że na polskim rynku finansowym funkcjonuje 55 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, z których każda jest osobnym podmiotem prawnym i prowadzi odrębną politykę finansową, produktową i sprzedażową, które decydują o wynikach ich działalności. Zarzucił autorom raportu błędy merytoryczne. Chodzi o wskazaną przez KNF dominującą rolę kredytów mieszkaniowych, _ co może powodować wzrost ryzyka kredytowego z uwagi na spadek cen nieruchomości _. _ _
_ - Wskazanie to jest ewidentnym błędem. W portfelu kredytowym SKOK-ów istotną rolę odgrywają pożyczki udzielane członkom kas w celu poprawy warunków mieszkaniowych. Pożyczki udzielane w SKOK-ach do października 2012 roku to produkty finansowe z okresem spłaty do 5 lat, nie zaś, jak w przypadku kredytów mieszkaniowych, do lat 30, a tym samym wolne od wspomnianego w prezentacji ryzyka związanego ze spadkiem cen nieruchomości - _ tłumaczy rzecznik SKOK.
W podobnym tonie wypowiada się również Grzegorz Bierecki, twórca systemu spółdzielczych kas w Polsce, do ubiegłego roku prezes, obecnie przewodniczący rady nadzorczej Krajowej SKOK: _ - KNF nie odróżnia drobnych pożyczek gotówkowych udzielanych przez SKOK-i, np. na farbę do malowania czy wymianę kaloryfera, od wielusettysięcznych mieszkaniowych kredytów hipotecznych udzielanych przez banki, często denominowanych w walutach obcych - _ cytuje Biereckiego Nasz Dziennik. _ - My takich kredytów nie mamy. _
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/23/m247831.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/raporty/artykul/rosna;problemy;ze;splata;kredytow;hipotecznych;a;moze;byc;jeszcze;gorzej,226,0,1321954.html) *Coraz gorzej ze spłatą kredytów hipotecznych * Wyszło na jaw, że w SKOK-ach jest bardzo dużo niespłacanych pożyczek. Money.pl sprawdza, jak jest w bankach. Rzecznik prasowy KNF Maciej Krzysztoszek odpiera zarzuty _ spółdzielców _. _ - Nasz raport jest oparty na sprawozdawczości kas i nie zawiera błędów. Prezentujemy w niej sytuację całego sektora, a nie wybranych instytucji. Dotyczy to nie tylko SKOK-ów, ale wszystkich nadzorowanych przez nas podmiotów - _ podkreśla. _ - Cały czas trwa analiza sytuacji w SKOK-ach. Ich sytuacja jest bardzo różna, ale na razie nie mam wiedzy, jeżeli chodzi o wprowadzenie w nich zarządów komisarycznych. _
Krzysztoszek zapowiada kolejne publikacje. _ - Cały czas rozpoznajemy sytuację w systemie SKOK - ujawnia . _ Nie chciał jednak powiedzieć czy KNF przygląda się procederowi, polegającemu na wnoszeniu przeterminowanych należności do spółki zarejestrowanej w Luksemburgu. Pozwala to SKOK-om na zmniejszanie rezerwy na przeterminowane pożyczki W zamian otrzymują dłużne papiery wartościowe. Luksemburska spółka wykupuje je od Kas, wtedy kiedy pożyczkobiorcy SKOK spłacają zaległe zadłużenie. Jak KNF szacuje w już w opublikowanym raporcie: _ Biorąc pod uwagę skrypty dłużne, nabyte przez kasy głównie w zamian za wierzytelności przeterminowane, można oszacować, iż należności przeterminowane stanowią około 37 proc. portfela pożyczkowego kas. _ To jednak póki co wstępne szacunki. Komisja Nadzoru Finansowego zamierza przyjrzeć się temu procederowi bliżej, a wnioski przedstawić w kolejnych raportach._ _
Kto zapłaci za upadek SKOK-ów - komentarz Money.pl src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1379487600&de=1379513100&sdx=1&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=S%26P&colors%5B0%5D=%231f5bac&s%5B1%5D=DJI&colors%5B1%5D=%23e823ef&s%5B2%5D=Nasdaq&colors%5B2%5D=%23ef2361&fg=1&st=1&w=600&h=300&cm=1&lp=1&rl=1"/> Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej
_ _
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| SKOK-i w fatalnej sytuacji finansowej? Spółdzielcze kasy mają małe kapitały i dużo złych kredytów - wynika z danych do których dotarł Dziennik Gazeta Prawna. | |
| Polacy odłożyli już bilion złotych Zaoszczędzone pieniądze odkładamy głównie w banku. Depozyty złotowe i walutowe stanowią prawie połowę oszczędności Polaków. | |
| Coraz gorzej ze spłatą kredytów hipotecznych Wyszło na jaw, że w SKOK-ach jest bardzo dużo niespłacanych pożyczek. Money.pl sprawdza, jak jest w bankach. |
W opinii Kasy Krajowej, tego typu działania rzutują negatywnie na wizerunek poszczególnych SKOK-ów, w szczególności tych, które notują dobre wyniki.