Recepta na kryzys? Uderzą w banki hipoteczne

Kryzys w Hiszpanii nastąpił po gwałtownym załamaniu się boomu gospodarczego _ opartego na cegle _, jak określają Hiszpanie niezwykły rozwój budownictwa mieszkaniowego w ich kraju z końca lat 90. ubiegłego wieku i początków obecnego stulecia. Hiszpańskie banki i inne instytucje finansowe mają dziś zamrożone w niesprzedanych nieruchomościach aktywa rzędu 176 miliardów euro.

Ponadto banki mają zamrożone 148 miliardów euro w kredytach, które choć dziś nie nastręczają problemów, to wobec rosnącego w kraju bezrobocia - po raz pierwszy przekroczyło ono _ astronomiczną liczbę _ (określenie premiera Mariano Rajoya) 5,4 miliona ludzi, tj. 23 proc. aktywnej zawodowo populacji - w każdej chwili mogą zacząć powodować dodatkowe problemy z płynnością.

Minister gospodarki w rządzie konserwatywnej Partii Ludowej Luis Le Guindos przedstawił swój plan ratunkowy zatwierdzony na posiedzeniu rządu jako jeden z jego priorytetów. W pierwszym etapie plan przewiduje, iż sektor bankowy przedstawi w ciągu 4 miesięcy plany konsolidacji, tj. fuzji słabszych banków i innych instytucji finansowych z tymi, które cieszą się dobrą kondycją. Konsolidacja sektora ma się dokonać w ciągu dwóch lat, a państwo wesprze ten proces zastrzykami finansowymi z funduszu na ten cel, który zostanie zwiększony z 9 do 15 miliardów euro.

Zrealizowanie celu, jaki stawia sobie nowy minister gospodarki, będzie trudne zważywszy, że lokali _ odzyskanych _ przez banki przybywa. Według ogłoszonego w tych dniach raportu hiszpańskiego Centrum, Praw Ekonomicznych i Społecznych (CDES) oraz Amnesty International w ciągu pierwszych 9 miesięcy 2011 roku wyeksmitowano w Hiszpanii 42 200 rodzin. Przyczyną były zaległości czynszowe lub niemożność spłacania kredytu bankowego.

Tylko w ciągu stycznia tego roku liczba bezrobotnych wzrosła w Hiszpanii w porównaniu z grudniem ubiegłego roku o ponad 177 tys., a liczba uprawnionych do korzystania ze świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych zmalała o ponad 283 tys. Sprawiło to, że po raz pierwszy od 2004 roku łączna liczba ubezpieczonych spadła poniżej 17 milionów.

W wywiadzie dla hiszpańskiej agencji EFE z 10 stycznia premier Rajoy powiedział, że restrukturyzacja hiszpańskiego sektora finansów stanowi plan, _ który wymusi uzdrowienie instytucji finansowych, zwiększenie ich przejrzystości oraz proces fuzji banków _, aby te, które pozostaną były _ odpowiedniej wielkości i były wypłacalne _. _ Przede wszystkim chodzi o to, aby znów zaczęły udzielać kredytu małym i średnim przedsiębiorstwom oraz rodzinom, bez czego gospodarka się nie pozbiera _ - powiedział Rajoy.

Kto ma na nowo rozruszać gospodarkę, kim mają być potencjalni nabywcy mieszkań po obniżonej cenie, lub za pieniądze z niżej oprocentowanych kredytów? Są to zazwyczaj młode rodziny - odpowiadają na to pytanie socjologowie z madryckiego Uniwersytetu Complutense. Jednak to właśnie ci potencjalni nabywcy są najliczniejszymi ofiarami hiszpańskiego kryzysu.

W czasie, gdy rząd konserwatystów obejmuje władzę po największej w historii hiszpańskiej demokracji porażce wyborczej socjalistów, dane dotyczące bezrobocia wśród młodego pokolenia są dramatyczne. To one są najczęściej eksponowane w mediach jako symbol upadku hiszpańskiej gospodarki.

Na drugiej stronie dowiesz się jak Hiszpania chce sobie poradzić z bezrobociem wśród młodych

Odsetek bezrobotnych wśród Hiszpanów w wieku od 16 do 24 lat przekroczył w styczniu 50 proc. Na demonstracjach _ oburzonych _ widzi się plakaty i transparenty ze stale powtarzającym się tekstem: _ Nie zobaczysz w swoim zasr... życiu, własnego zasr... mieszkania _.

Wpływowe hiszpańskie forum ekspertów, działające pod nazwą Obywatelski Krąg Opiniotwórczy( ogłosiło 2 lutego swój raport zawierający program przerwania błędnego koła niemożności. Gremium to - wśród jego członków jest obecny minister edukacji, kultury i sportu Jose Ignatio Wert Ortega - wskazało jako główną przyczynę niechęci pracodawców do zatrudniania młodych brak przygotowania zawodowego.

Winę za to ponoszą rządy, które dopuściły praktycznie do likwidacji systemu szkół zawodowych - twierdzą eksperci CCO. W swojej ekspertyzie wskazują jako wzorzec niemiecki system szkolenia zawodowego, który pozwala młodzieży łączyć naukę zawodu z wynagradzaną pracą w przedsiębiorstwach.

CCO wystąpił do rządu z konkretną propozycją: Wprowadzić ustawowo standardowe płace dla młodych uczących się zawodu, a więc mniej wykwalifikowanych. Byłyby one znacznie niższe od obowiązujących dla dorosłych. Jednak nie powinny to być umowy określane często jako _ śmieciowe _. Według raportu CCO, reforma zachęciłaby pracodawców do zatrudniania młodzieży.

Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE), która nie poradziła sobie z kryzysem i przegrała kolejno wybory municypalne, regionalne i parlamentarne, znalazła się praktycznie poza ośrodkami władzy. Konserwatyści, mając absolutną większość w parlamencie, mogą uchwalić każdą ustawę. Hiszpańskie media, zarówno wielki opozycyjny dziennik _ El Pais _, jak prorządowy _ El Mundo _ zastanawiają się, czy w zmaganiach z zapaścią gospodarczą kraju, którego wiarygodność finansową agencja ratingowa Fitch obniżyła w połowie stycznia z _ AA- _ do _ A _, okażą się bardziej skuteczni.

Były premier z ramienia PSOE Jose Luis Rodriguez Zapatero nie kandydował ponownie na stanowisko przywódcy partii na kongresie, który obradował w piątek i sobotę w Sewilli. Po dwóch kadencjach na czele rządu odszedł ze stanowiska po wielkiej porażce partii w listopadowych wyborach parlamentarnych i wycofał się z życia politycznego.

Na stanowisku sekretarza generalnego PSOE zastąpił go 60-letni były wicepremier Alfredo Perez Rubalcaba. Jednak zarówno on jak i jego kontrkandydatka w wyborach na szefa partii 41-letnia Carme Chacon - jak podkreśla hiszpańska prasa - na razie koncentrują się na wewnętrznych problemach osłabionego ugrupowania, krytycznie obserwując zmagania konserwatystów z kryzysem.