14. emerytura na stałe coraz bliżej. Projekt ustawy trafił do konsultacji

"Dla polityki społecznej państwa istotna jest ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Podejmowane przez Rząd działania ukierunkowane są na poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów, w tym w szczególności najuboższych świadczeniobiorców. Stąd też Rząd proponuje od 2023 r. wprowadzenie corocznej wypłaty 14. emerytury, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku 13. emerytury" – piszą autorzy projektu w uzasadnieniu.

Z rozwiązania tego skorzystają osoby uprawnione do emerytur i rent w systemie powszechnym, rolnicy, służby mundurowe, świadczeniobiorcy pobierający: emerytury pomostowe, świadczenia i zasiłki przedemerytalne, renty socjalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, rodzicielskie świadczenia uzupełniające, świadczenia pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz renty inwalidów wojennych i wojskowych.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zgodnie z projektem 14. emerytura będzie osobom uprawnionym przysługiwać w wysokości:

1. kwoty najniższej emerytury, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne – dla osób, których wysokość świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza kwoty 2,9 tys. zł;
2. kwoty najniższej emerytury, obowiązującej od dnia 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą wysokości świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń a kwotą 2900 zł, których wysokość świadczenia podstawowego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, przekracza kwotę 2,9 tys. zł.

Istnieje jednak możliwość określenia wyższej kwoty 14. emerytury. W tym celu rząd nie później niż do dnia 31 października danego roku, w drodze rozporządzenia, będzie mógł określić wyższą kwotę kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, niż kwota najniższej emerytury.

A jaka ma być minimalna kwota "czternastki"? W projekcie zapisano kwotę co najmniej 50 zł. Tym samym, jeśli kwota kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego będzie niższa, niż 50 zł, świadczenie to nie będzie przyznawane.

"Czternastka" nie będzie także przysługiwać świadczeniobiorcom, którym prawo do świadczeń zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.

W przypadku zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia przy ustalaniu prawa i wysokości do kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przyjmuje się sumę tych świadczeń wypłacanych w zbiegu. Osobie uprawnionej przysługiwać będzie jedno kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.

To samo dotyczy osób pobierających rentę rodzinną, do której uprawniona jest więcej niż jedna osoba. 14. emerytura będzie podlegać proporcjonalnemu podziałowi na osoby uprawnione do renty rodzinnej.

W przypadku, gdy do renty rodzinnej uprawniona jest więcej, niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich uprawniona jest do renty socjalnej, kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne z tytułu renty rodzinnej podlegać będzie podziałowi stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osoby lub osób uprawnionych do renty socjalnej. Osobie lub osobom wyłączonym z liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej przysługiwać będzie kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne z tytułu przysługującego prawa do renty socjalnej.

Przyznanie "czternastki" nastąpi z urzędu na podstawie decyzji. Rząd do 31 października w rozporządzeniu ma określić miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego w danym roku.

14. emerytura będzie wypłacona razem ze świadczeniem podstawowym w terminie wypłaty świadczeń. Jeżeli nie będzie to możliwe, to "czternastka" będzie wypłacana innym terminie w miesiącu wskazanym przez rząd.

Decyzje o przyznaniu świadczenia będą wydawać i wypłacać ją właściwe organy emerytalno-rentowe. W razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy, decyzje wydaje i kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Projekt ustala również kwestię właściwości przyznania i wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego w przypadku zbiegu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez różne organy emerytalno-rentowe, po dniu wydania decyzji o przyznaniu kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego przez organ emerytalno-rentowy.

Kwota kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie miała wpływu na uprawnienia osób ubiegających się o świadczenia, dodatki, zasiłki, pomoc lub wsparcie (np. ulga rehabilitacyjna). Z kwoty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie dokonywać się potrąceń i egzekucji.

Kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłacane będzie w kwocie pomniejszonej o podatek dochodowy od osób fizycznych oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

W uzasadnieniu do projektu podano, że kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne i dodatkowe roczne świadczenie pieniężne będą finansowane ze środków budżetu państwa, z zachowaniem rozwiązania przejściowego dla 2023 r., w którym utrzymuje się finansowanie dodatkowych świadczeń związanych z wypłatą 13. i 14. emerytury ze środków Funduszu Solidarnościowego. To fundusz, który pierwotnie był stworzony dla osób z niepełnosprawnościami, lecz z czasem rząd podjął decyzję o wypłacie z niego także dodatkowych emerytur.