Kiedy ZUS obetnie emeryturę

Prawo do emerytury/renty jest zawieszane lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu prowadzenia działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz z tytułu pełnienia służby.

| Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytur i rent wpływa przychód uzyskany przez emerytów lub rencistów będących jednocześnie: |
| --- |
| 1. pracownikami, 2. pracownikami wykonującymi jednocześnie umowę zlecenia, umowę agencyjną lub umowę o dzieło na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, * 3. osobami wykonującymi pracę nakładczą, 4. członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, 5. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, *umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi, 6. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność *lub osobami z nimi współpracującymi, 7. osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 8. *żołnierzami zawodowymi, 9. funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Służby Więziennej. |

Stosuje się je natomiast w odniesieniu do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego w związku z posiadaniem ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz osób wykonujących działalność, niepodlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.

Przy ustalaniu przychodu uwzględnia się także kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Do przychodu tego wlicza się również wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wypłacone na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

Do przychodów mających wpływ na zawieszanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych nie wlicza się natomiast przychodów uzyskiwanych z tytułu wykonywania pracy zarobkowej *nie objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. *Przychody nieobjęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a tym samym nie uwzględniane przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, to np. uzyskiwane z tytułu:

1. darowizn i zapomóg,
2. umowy o dzieło, praw autorskich i patentowych,
3. wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali, chyba że wynajem lub dzierżawa stanowią przedmiot działalności gospodarczej.

Na zmniejszenie wysokości emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba wpływa przychód w wysokości przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyższej jednak niż 130% tego wynagrodzenia.

Wysokość tego zmniejszenia uzależniona jest od kwoty osiąganego przychodu.

Kwoty maksymalnych zmniejszeń zostały ustalone w następujących wysokościach:

• 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
  • 18% kwoty bazowej *obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
  • 20,4% kwoty bazowej *obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba,

a następnie podwyższane są w kolejnych terminach waloryzacji.

Świadczenie podlega zmniejszeniu o kwotę maksymalnego zmniejszenia wyłącznie wówczas, gdy przychód osiągnięty przez emeryta lub rencistę, przekraczający 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, *jest wyższy od kwoty maksymalnego zmniejszenia. *

Jeżeli natomiast przychód osiągnięty przez świadczeniobiorcę przekracza dopuszczalną kwotę przychodu obliczoną wskaźnikiem 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia o kwotę niższą od kwoty maksymalnego zmniejszenia, to wysokość świadczenia ulega zmniejszeniu o faktyczną kwotę przekroczenia.

Osiąganie przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje zawieszenie prawa do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Uwaga!
Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu, bez względu na jego wysokość.

##

Nie podlegają zawieszeniu ani zmniejszeniu:

1. renta inwalidy wojennego ##
2. renta inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową,
3. renty rodzinne przysługujące po osobach uprawnionych do wymienionych świadczeń, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą wojskową.

Od 1 stycznia 1999 r. zawieszeniu ani zmniejszeniu - bez względu na wysokość osiąganego przychodu - nie podlegają świadczenia osób mających ustalone prawo do emerytury i ukończony wiek wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Nie zmniejsza się też świadczeń emerytów i rencistów w przypadku osiągania przychodu mniejszego niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Z dniem 1 lipca 2000 r. wszedł w życie art. 103, ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury ustalonego w decyzji organu rentowego.

Przepis ten dotyczy wyłącznie osób wykonujących zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, która została zawarta przed dniem ustalenia prawa do emerytury, jeżeli umowa ta trwa nadal po ustaleniu uprawnień do emerytury. Przepisu tego nie stosuje się w sytuacji, gdy pracownik-emeryt rozwiąże stosunek pracy, a następnie nawiąże go ponownie z tym samym pracodawcą.

Jeżeli przed przejściem na emeryturę świadczeniobiorca był zatrudniony w ramach stosunku pracy u więcej niż jednego pracodawcy, warunek rozwiązania stosunku pracy uważa się za spełniony w przypadku rozwiązania stosunku pracy z wszystkimi pracodawcami.

Wskazany przepis stosuje się wyłącznie do osób pobierających emeryturę. Przepis ten dotyczy również emerytów, którzy ukończyli wiek wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, co oznacza, że emerytury tych osób podlegają zawieszeniu niezależnie od kwoty osiąganego dochodu, jeżeli nie rozwiązały stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego pracowały przed przejściem na emeryturę.
Zawieszenie prawa do emerytury z powodu nierozwiązania z pracodawcą stosunku pracy dotyczy wszystkich emerytur, niezależnie od daty ich przyznania.

Rozliczanie świadczeń
Emeryt lub rencista zobowiązany jest zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności podlegającej ubezpieczeniom społecznym i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego - o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Ostateczne rozliczenie świadczeń następuje po zakończeniu roku kalendarzowego i może przybrać formę rozliczenia miesięcznego lub rocznego, w zależności od tego, co dla świadczeniobiorcy jest korzystniejsze. Rozliczenia dokonuje się na podstawie zaświadczenia lub oświadczenia o przychodach z danego roku kalendarzowego, które rencista nadsyła do oddziału ZUS do końca lutego następnego roku.

Świadczeniobiorca, który nie dopełnił obowiązku powiadomienia ZUS o osiąganiu przychodu powinien liczyć się z faktem rozliczenia jego świadczenia za okres 3 lat wstecz.