Wcześniej na emeryturę

Kiedy na emeryturę?

Dzisiaj świadczenia emerytalne przysługują:
- kobietom, które ukończyły 60 lat i posiadają 20-letni staż pracy
- mężczyznom mającym 65 lat i 25-letni staż
Staż pracy tworzą lata składkowe oraz nieskładkowe (urlopy, zwolnienia). Tych pierwszych powinno być co najmniej dwie trzecie.
Wiadomo jednak, że zasady te - według przyjętych już ustaw - ulec mają zmianie. Zgodnie z nimi, wiek emerytalny dla obu płci ma być bowiem zrównany i będzie wynosił 65 lat. Proces wyrównywania będzie rozłożony w czasie - rozpocznie się za 10 lat a zakończy w 2023 roku..

To jednak teoria, i to dość odległa. Na razie jednak sytuacja wygląda tak, że zdecydowana większość ludzi w okolicach pięćdziesiątki, z uwagi na beznadziejną wręcz sytuację na rynku pracy tej grupy ludzi (wśród której jest największy odsetek ludzi bezrobotnych), chce jak najszybciej przejście na emeryturę - nawet niepełną.

Dla kogo wcześniejsza emerytura?

Prawo do wcześniejszej emerytury posiadają:

1. Kobiety, które:

- skończą 55 lat i mają 30 lat stażu pracy,
- nie przystąpiły do Otwartego Funduszu Emerytalnego lub podpisały umowę członkostwa z OFE, ale muszą z niego wystąpić powołując się np: na tzw. "błąd w oświadczeniu woli" przy zawieraniu umowy z funduszem,
- odejdą albo zostaną zwolnione z pracy (ale były zatrudnione tam na podstawie umowy o pracę) lub są na bezrobociu, ale wcześniej pracowały na umowę o pracę.

1. Kobiety, które:

- skończą 55 lat i mają 20 lat stażu pracy,
- posiadają orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy.

1. Mężczyźni, którzy :

- mają ukończone 60 lat i 25 lat stażu,
- posiadają orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy.

1. Osoby, które należą do jednej z poniższych grup: I. pracują w tzw. szczególnych warunkach Do tej grupy należą przede wszystkim osoby zatrudnione przy wszelkiego rodzaju szkodliwych substancjach (więcej szczegółowych wyjaśnień znajduje się w załącznikach do rozporządzenia rządu "o wieku emerytalnym pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze" z 7 lutego 1983 r) II. pracują w szczególnym charakterze Do tej grupy (zgodnie z art. 32, ustawy o emeryturach i rentach z 1998 r.) należą:

- żołnierze zawodowi,
- funkcjonariusze służb mundurowych (tj. policjanci, strażacy, strażnicy więzienni)
- celnicy,
- nauczyciele,
- pracownicy NIK,
- twórcy i artyści,
- dziennikarze zatrudnieni w instytucjach objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy (mają je niektóre redakcje),
Warunki jakie w tym wypadku należy spełniać, aby uzyskać wcześniejszą emeryturę:
Mężczyźni:
- ukończone 60 lat
- staż pracy 25 lat
Kobiety:
- ukończone 55 lat
- staż pracy 20 lat
Dodatkowo starający się o wcześniejszą emeryturę powinni mieć przepracowane łącznie 15 lat w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Reguła ta nie dotyczy nauczycieli (20 lat) oraz osób zatrudnionych przy azbeście (10 lat).

Osoby urodzone:
- przed 1 stycznia 1949 r. - na wcześniejszą emeryturę mogą przejść w momencie osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego
- między 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r. mogą przejść na wcześniejszą emeryturę, jeśli do grudnia 2006 roku spełnią wyżej wymienione kryteria
- po 31 grudnia 1948 r. - uzyskają prawo do wcześniejszej emerytury jeśli osiągną wymagany staż pracy do 1 stycznia 1999 r. ale do grudnia 2006 roku nie ukończą odpowiedniego wieku emerytalnego.

Ponad to jeśli urodziłeś się w roku 1949 lub później:

1. Nie możesz być członkiem OFE, a jeżeli umowa została podpisana, musisz z niego wystąpić powołując się np.: na tzw. "błąd w oświadczeniu woli" przy jej zawarciu
2. musisz zrezygnować lub zostać zwolniony z pracy

Dla osób, które nie mogą liczyć na wcześniejszą emeryturę, wyjściem może być skorzystanie ze świadczenia przedemerytalnego. Prawo do niego przysługuje osobom, które w momencie składania wniosku korzystają z zasiłku dla bezrobotnych, a dodatkowo należą do jednej z niżej wymienionych grup:

• Bezrobotni z prawem do zasiłku, którzy ukończyli co najmniej 58 lat (kobiety) bądź 63 lata (mężczyźni) oraz mają staż pracy 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni).
• Osoby, które ukończyły 50 lat (kobiety) lub 55 lat (mężczyźni) oraz mają staż pracy 30 lat (kobiety) bądź 35 lat (mężczyźni) i straciły pracę nie z własnej winy (czyli np. redukcja etatów w firmie), ale przepracowały u ostatniego pracodawcy co najmniej pół roku
• Osoby (bez względu na wiek), które mają 35-letni (dla kobiet) bądź 40-letni (dla mężczyzn) staż i straciły pracę nie z własnej winy, ale w ostatnim zakładzie przepracowały co najmniej pół roku.
• Osoby (bez względu na wiek), które do końca roku kalendarzowego poprzedzającego ogłoszenie przez ich pracodawcę upadłości przepracowały co najmniej 34 lata (kobiety) lub 39 lat (mężczyźni).

_ Przyznawanie tych świadczeń zgodnie z powyższymi zasadami odbywać się będzie tylko do 1 sierpnia 2004 roku (nie będzie weryfikacji już przyznanych świadczeń). W związku z tym osoby, które chcą je uzyskać jeszcze na starych zasadach powinny złożyć wniosek jeszcze przed tym terminem. _

Po zmianach świadczenia przedemerytalne będą przysługiwały:
• Osobom, które mają co najmniej: kobiety 56 lat (i najmniej 20-letni staż), mężczyźni 61 lat (i 25-letni staż) i stracą pracę z powodu likwidacji bądź upadłości firmy, ale u ostatniego pracodawcy przepracowały co najmniej pół roku.

• Osobom, które mają co najmniej: kobiety 56 lat (i najmniej 20-letni staż), mężczyźni 61 lat (i 25-letni staż) i prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą, ogłoszą upadłość (co najmniej przez dwa lata).

• Osobom, które mają staż uprawniający do emerytury (35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn), ale nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego (65 lat mężczyźni i 60 lat kobiety), które przepracowały w ostatnim zakładzie co najmniej pół roku, ale zostały zwolnione z pracy „z przyczyn dotyczących zakładu pracy”

• Rencistom, którzy stracą prawo do renty, którą pobierali nieprzerwanie od co najmniej pięciu lat. Świadczenia będą mogły otrzymać osoby, które mają: kobiety 55 lat (i 20 lat stażu), mężczyźni 60 lat (25 lat stażu), oraz w ciągu 30 dni od utraty prawa do renty zarejestrują się w urzędzie pracy jako bezrobotni.

Zmianie ulegnie również wysokość świadczeń oraz kwestie dodatkowego dorabiania.
Według obecnie obowiązujących przepisów, wysokość świadczenia wynieść może od 603 zł do ok. 1006 zł (brutto). Ta druga kwota jest zarazem graniczną jeśli chodzi o możliwość dorobku - jego wysokość wraz z otrzymywanym świadczeniem nie może jej przekroczyć. W przeciwnym wypadku świadczenia powinny zostać zawieszone.
Po 1 sierpnia wysokość świadczenia przedemerytalnego wzrośnie do 670 zł. Jednak jego otrzymanie będzie trudniejsze. Otrzymać je będzie mogła osoba, która po półrocznym przebywaniu na bezrobociu (będzie otrzymywała 503 zł zasiłku), mimo potwierdzanej gotowości do podjęcia pracy (konieczność m.in.: przyjmowania ewentualnych ofert, prac interwencyjnych), nie znajdzie zatrudnienia. W świetle nowych przepisów osoba pobierająca świadczenia będzie mogła w dalszym ciągu dorabiać. Z wysokością tej kwoty wiążą się z następujące warunki:

do ok. 530 zł (brutto) - bez żadnych konsekwencji

530-1100 zł - świadczenie zostanie pomniejszone o połowę nadwyżki

1100-1540 zł - świadczenia zostanie zmniejszone do 335 zł

powyżej 1540 zł - nastąpi zawieszenie świadczenia

Nowe przepisy rozszerzą także ochronę pracowników w wieku przedemerytalnym. Pracodawca nie będzie mógł zwolnić osoby, której do emerytury brakuje mniej niż 4 lata (obecnie jest to 2 lata) - nie dotyczy to jednak sytuacji w których utrata pracy wyniknie z powodu likwidacji firmy. Ta zmiana zacznie obowiązywać już od 1 czerwca.