Polski emeryt żyje za pół średniej krajowej. Gorzej niż w kryzysie

Rząd przeforsował zmiany w systemie emerytalnym. Jak pokazała analiza Money.pl, obcięcie składek do OFE będzie oznaczać, że przyszli emeryci dostaną świadczenia o kilkanaście procent niższe od tych, na które mogą liczyć w obecnym systemie. To jeszcze bardziej pogorszy sytuację polskich emerytów, którzy pod względem zasobności portfeli i tak pozostają w _ europejskim ogonie _.

Z raportu OECD na temat emerytur w krajach zrzeszonych w tej organizacji, wynika, że w Polsce średnia wartość emerytury z obowiązkowych filarów wynosi około 56 procent średniego wynagrodzenia.

[

]( # )Miskiewicz: Emeryci narzekają? Powinni się cieszyć

Najsłabiej zmianę standardu życia po zakończeniu pracy odczuwają obywatele krajów skandynawskich, którzy - nawet jeżeli nie mają dodatkowych oszczędności - mogą liczyć, że standard ich życia po przejściu na emeryturę znacząco nie spadnie. Przykładowo w Szwecji średnia emerytura to ponad 64 procent średniej krajowej. W Danii aż 80 procent. A w pogrążonej w kryzysie Islandii emeryt dostaje więcej niż wynosi średnia krajowa.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w krajach, w których państwo w najmniejszym stopniu skłania ludzi do obowiązkowego odkładania pieniędzy na emeryturę, licząc na to, że samodzielnie będą oni gromadzić oszczędności na starość. Na przykład w Wielkiej Brytanii, gdzie obowiązkowy jest tylko I filar, średnia emerytura wynosi około 30 procent przeciętnego wynagrodzenia.

Źródło: Money.pl na podstawie danych OECD. *Procent, jaki stanowi średnia emerytura w porównaniu do średniej pensji.

Dzięki temu Wielka Brytania jest krajem, który w porównaniu do innych europejskich państw z budżetu dokłada do systemu emerytalnego stosunkowo najmniej. Ta kwota, według danych OECD, sięga zaledwie 5,4 procent PKB, podczas gdy we Francji przekracza 12 procent, a we Włoszech 14 procent. Ten wskaźnik w dużej mierze jest również uzależniony od wieku, w którym w danych kraju przechodzi się na emeryturę, jak również liczby obywateli w wieku emerytalnym.

I właśnie starzejące się społeczeństwa w porównaniu z niską liczbą urodzeń powodują, że coraz więcej krajów zamierza podnieść wiek emerytalny. Dlatego Polacy, nie dość że będą mniej odkładać w OFE, to muszą liczyć się z tym, że będą pracować dłużej do emerytury. Najczęściej powtarzany scenariusz to zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 65 lat.

Polska nie jest jednak pierwszym europejskim krajem, który zamierza podnieść wiek emerytalny. Jesienią ubiegłego roku zapowiedź, że Francuzi od 2018 roku będą pracować dwa lata dłużej do 62. roku życia, spowodowała falę protestów nad Sekwaną. Podobny scenariusz jak w Polsce zakładają również Austriacy, który chcą by kobiety zamiast do 60. pracowały do 65. roku życia. Z kolei Duńczycy zakładają wzrost wieku emerytalnego zarówno kobiet jak i mężczyzn do 67 lat.

Źródło: Money.pl na podstawie danych OECD i Eurostatu. Sformułowania użyte w mapce: (m,k) to (mężczyzna, kobieta). Wiek emerytalny oznacza wiek, w którym możliwe jest przejście na emeryturę. Dotacja do emerytur oznacza kwotę podaną w procentach PKB, którą państwo dokłada rocznie do systemu emerytalnego. Pracujący emeryci - procent osób powyżej 65 roku życia, które nie przeszły na emeryturę i ciągle pracują.

- _ Ten problem dotyczy praktycznie wszystkich europejskich krajów. W każdym z nich część emerytur pochodzi bowiem z pierwszego filaru, czyli odpowiednika polskiego ZUS-u. Więc zmiany demograficzne nawet dla państw o ustabilizowanych systemach emerytalnych stanowią dość duże ryzyko _ - tłumaczy w rozmowie z Money.pl prof. Wanda Ronka-Chmielowiec, kierownik Katedry Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Jednak część obywateli europejskich krajów, nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego pracuje dalej. Można powiedzieć, że bardzo pracowici są Szwedzi, wśród których po 65. roku życia wciąż pracuje około jedna trzecia. Bardzo wysoki wskaźnik, bo ponad 32 procent utrzymuje się też w Niemczech. W Polsce po ukończeniu 65. roku życia aktywna zawodowo jest mniej więcej tylko jedna piąta obywateli.

To właśnie m.in. dzięki większej pracowitości i samodzielnemu odkładaniu pieniędzy na starość, emeryci w krajach Europy Zachodniej są znacznie zamożniejsi od Polaków. Jak podaje OECD - Polak odkłada dziś na emeryturę około 300 tysięcy złotych, natomiast Niemiec ma pięć razy więcej, a Holender - ponad dziewięć razy więcej. Nieznacznie gorzej od nas wypadają tylko Słowacy.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/39/t45607.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/rybinski;rzad;skazuje;nas;na;glodowe;emerytury,242,0,723442.html) Rybiński: Rząd skazuje nas na głodowe emerytury
To jednak nie jedyny powód tego, że obywatele Europy Zachodniej są bardziej majętni od polskich emerytów. Prof. Wanda Ronka-Chmielowiec podkreśla, że chociaż we wszystkich europejskich krajach funkcjonuje najmniej efektywny pierwszy filar, to nigdzie nie ma on tak dużego znaczenia jak w Polsce.

Z kolei drugi filar ma niewiele wspólnego z naszymi Otwartymi Funduszami Emerytalnymi, a bardziej skupia się np. na pracowniczych programach emerytalnych. Te np. w Szwajcarii są obowiązkowe. - _ Każda firma powinna tam zaproponować pracownikowi takie rozwiązanie. Im jest ono lepsze, tym większa nadzieja, że pracownik nie będzie chciał odejść. Do tego zakład korzysta dzięki temu ze sporych ulg podatkowych _ - tłumaczy ekonomistka.

Dodatkowo wszyscy mogą korzystać z indywidualnych form oszczędzania na emeryturę w ramach trzeciego filaru, który w krajach Europy Zachodniej jest znacznie bardziej rozwinięty niż w Polsce, gdzie rachunki IKE ma niecałe 800 tysięcy osób. Według ekonomistów Polska potrzebuje co najmniej kolejnych 15-20 lat, by pod tym względem dorównać do europejskiej średniej.