Do 30 września projekt ma być przyjęty przez Radę Ministrów, a parlament ma go uchwalić do listopada tego roku, tak by nowe przepisy zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2005 roku.
Oprócz tego w Sejmie jest inny projekt nowelizacji ustawy, zakładający przeniesienie nadzoru nad kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z ministerstwa rolnictwa do resortu gospodarki. 19 lutego tym projektem mają zająć się połączone komisje Rolnictwa i Polityki Społecznej.
Z programu racjonalizacji wydatków wynika, że nowy projekt zmiany ustawy ma zawierać m.in. przepisy wspierające rolników o niskich dochodach oraz zwiększać możliwości przekwalifikowania się rolników w celu utrzymania ich aktywności zawodowej.
Szczegółowe przepisy ma przygotować resort gospodarki, pracy i polityki społecznej przy współudziale ministerstwa rolnictwa, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Przy tworzeniu projektu nowelizacji mają być uwzględniane propozycje wypracowane przez zespoły eksperckie w trakcie debaty nad programem racjonalizacji wydatków.
Jednym z pomysłów jest wprowadzenie podziału składki na dwie części - stałą oraz zależną od dochodów. Podstawą wymiaru składki w części dochodowej miałby być dochód rolniczy i pozarolniczy w gospodarstwie, przypadający na jedną osobę ubezpieczoną.
Maksymalna składka na ubezpieczenie społeczne rolników miałaby wynieść 5,2 tys. zł rocznie i objęłaby duże gospodarstwa (ok. 100 ha i więcej), a minimalna - ok. 300 zł rocznie od 1 hektara przeliczeniowego w gospodarstwach powyżej 5 ha.
Obecnie rolnicy objęci obowiązkowym ubezpieczeniem, niezależnie od wielkości gospodarstwa i swoich dochodów, płacą kwartalnie ok. 165 zł na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i 54 zł na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie.
Eksperci proponują też, by rolnicy-domownicy, prowadzący oprócz gospodarstwa np. młyn lub masarnię, płacili 250 zł składki miesięcznie niezależnie od dochodów. Domownicy to osoby przebywające we wspólnym gospodarstwie rolnym, które prowadzą działalność gospodarczą.
W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników zapisano, że domownikiem jest osoba, która ukończyła 16 lat, prowadzi wspólne gospodarstwo lub mieszka na jego terenie, stale pracuje w tym gospodarstwie i nie jest w nim zatrudniona.
Według obowiązujących przepisów, rolnik prowadzący gospodarstwo ma obowiązek opłacania składek kwartalnych za wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu w tym gospodarstwie.
Program racjonalizacji wydatków przewiduje, że przyszłym roku wydatki wyniosłyby w tym sektorze ok. 1,7 mld zł, a w dwóch następnych latach - po ok. 1,8 mld zł.
