ZUS ma ustawowy obowiązek opracowywania prognoz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i Funduszu Emerytur Pomostowych (FEP). Pozwalają one analizować wpływ koniunktury gospodarczej na kondycję systemu ubezpieczeń społecznych.
Potrzebna dotacja z budżetu państwa
Z najnowszej prognozy FUS przekazanej PAP wynika, że w latach 2022–2026 fundusz ten pozostanie deficytowy, co oznacza konieczność dalszego zasilania go z pozaskładkowych źródeł, m.in. dotacją z budżetu państwa.
"Polska nie jest wyjątkiem, bowiem większość krajów Unii Europejskiej utrzymuje składkowo-podatkowy model finansowania tych systemów" - zaznaczyła prof. Uścińska.
Zgodnie z prognozą na wysokość deficytu rocznego FUS wpływać będą deficyty generowane w funduszu emerytalnym i chorobowym oraz nadwyżki w funduszu rentowym i wypadkowym.
ZUS wyjaśnił, że deficyt funduszu emerytalnego (od 2,05 proc. PKB w 2022 r. do 2,26 proc. PKB w 2026 r.) wynika z ogromnych zobowiązań zaciągniętych przez stary system emerytalny, obowiązujący do 1998 r., których obecne pokolenie osób aktywnych zawodowo nie jest w stanie, ani nie powinno finansować wyłącznie ze składki na ubezpieczenie emerytalne.
Z kolei deficyt funduszu chorobowego (od 0,32 proc. PKB w 2022 r. do 0,26 proc. PKB w 2026 r.) występuje od 2010 r. i - jak podkreślił ZUS - wynika z rozszerzania w ciągu ostatniej dekady uprawnień do zasiłków przy pozostawieniu stopy składki bez zmian. Okres epidemii COVID-19 skutkujący wzrostem absencji chorobowej i opiekuńczej dodatkowo osłabił ten fundusz. Zakład podkreślił, że dlatego potrzebna jest racjonalizacja zasad ubezpieczenia chorobowego.
Nadwyżki w funduszach
Według ZUS fundusze rentowy (nadwyżka od 0,37 proc. PKB w 2022 r. do 0,46 proc. PKB w 2026 r.) i wypadkowy (nadwyżka od 0,16 proc. PKB w 2022 r. do 0,19 proc. PKB w 2026 r.) będą generować nadwyżki roczne i sytuacja tych funduszy będzie się poprawiać.
Czytaj także: W ZUS wrze. "Czemu nie wręczą 40 tys. wypowiedzeń".
"Według prognoz w najbliższych pięciu latach wzrost deficytu w funduszu emerytalnym (o 0,21 pp. PKB) zostanie prawie całkowicie skompensowany spadkiem deficytu w pozostałych trzech funduszach FUS (o 0,18 pp. PKB)" - wskazała szefowa ZUS.
