Zaostrzenie przepisów dotyczących utraty statusu bezrobotnego. Nowe zasady finansowania dokształcania bezrobotnych. Wprowadzenie pojęcia umowy aktywizacyjnej dla bezrobotnych niań, gospoś i pomocy domowych. Zakłada nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która wejdzie w życie 1 listopada 2005 r.
Bezrobotny do 25 roku życia
Według dotychczasowych przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, pojęcie "bezrobotny do 25 roku" oznacza osobę, która nie ukończyła 25 lat w danym roku kalendarzowym. W związku z tym, w przypadku 25 urodzin bezrobotnego przypadających np. we wrześniu 2005 r., już od stycznia 2005 r. bezrobotny ten nie może korzystać z form aktywizacji przeznaczonych dla tej grupy bezrobotnych.
Zgodnie z nowymi przepisami "bezrobotny do 25 roku życia" oznaczać będzie bezrobotnego do dnia ukończenia 25 lat. Jeżeli więc bezrobotny kończy 25 lat np. 15 grudnia 2005 r., to do 14 grudnia tego roku będzie mógł być kierowany np. na staż do pracodawcy. Dzięki tej zmianie więcej osób będzie mogło wziąć udział w formach aktywizacji adresowanych do bezrobotnych do 25 roku życia.
Utrata statusu bezrobotnego
Nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zaostrza przepisy dotyczące utraty statusu bezrobotnego. Po wejściu w życie nowelizacji, z rejestru osób bezrobotnych wykluczane na 90 dni będą osoby, które odmówiły bez uzasadnionej przyczyny wykonywania prac społecznie użytecznych, robót publicznych, prac interwencyjnych oraz udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym. Nowością jest także to, że osoby, które z własnej winy przerwały odbywanie stażu, przygotowania zawodowego lub szkolenia, także muszą liczyć się z utratą statusu bezrobotnego na 90 dni.
Koszty badań lekarskich
Zgodnie z nowymi przepisami, koszty badań lekarskich mających na celu stwierdzenie zdolności bezrobotnego do wykonywania pracy, odbywania stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac społecznie użytecznych lub wykonywania pracy na podstawie umowy aktywizacyjnej finansowane będą z Funduszu Pracy.
Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy
Według obowiązujących jeszcze przepisów, do odbycia przygotowania zawodowego mogą być kierowane osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy: bezrobotni do 25 roku życia, długotrwale bezrobotni, bezrobotni powyżej 50 roku życia, bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bezrobotni samotnie wychowujący jedno dziecko do 7 roku życia oraz bezrobotni niepełnosprawni. Od 1 listopada br. z grupy osób, które mogą starać się o skierowanie "na przygotowanie zawodowe w miejscu pracy", wyłączeni zostaną bezrobotni do 25 roku życia.
Starosta pomoże się szkolić
Nowelizacja przyznaje starostom możliwość sfinansowania bezrobotnym ze środków Funduszu Pracy do wysokości 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia, kosztów egzaminów umożliwiających uzyskanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, określonych uprawnień zawodowych oraz kosztów uzyskania licencji niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Starosta będzie mógł także sfinansować bezrobotnym z Funduszu Pracy koszty studiów podyplomowych w wysokości 75 proc., jeżeli bezrobotny uprawdopodobni, że ukończenie danych studiów zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy.
_ Nowelizacja wprowadza także nowe formy aktywizacji osób bezrobotnych: _
1. Umowa aktywizacyjna
Do najważniejszych zmian należy wprowadzenie w nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przepisów dotyczących zatrudniania na podstawie umowy aktywizacyjnej bezrobotnych niań, gospoś i pomocy domowych.
Umowa aktywizacyjna jest cywilno-prawną umową o świadczenie usług, której zawarcie zgłasza się do powiatowego urzędu pracy, właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu bezrobotnego. Taka forma zatrudnienia przyniesie korzyści obu stronom. Dla pracowników, którzy do tej pory pracowali bez umowy w charakterze opiekunek, gospoś i pomocy domowych to szansa na zalegalizowanie pracy, a dla pracodawcy to możliwość skorzystania z ulgi podatkowej
i odliczenia jej od podatku dochodowego.
2. Prace społecznie użyteczne
Zgodnie z art. 73a nowej ustawy starosta będzie mógł skierować bezrobotnego bez prawa do zasiłku korzystającego ze świadczeń pomocy społecznej do wykonywania prac społecznie użytecznych na rzecz gminy w miejscu zamieszkania lub pobytu w wymiarze do 10 godzin tygodniowo. Za tę pracę przysługiwać ma wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 6 zł za godzinę. Starosta zrefunduje gminie ze środków Funduszu Pracy do 60 proc. minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu. Za nieprzyjęcie propozycji z urzędu pracy grozić będzie utrata statusu bezrobotnego na 90 dni.
Agencje zatrudnienia - rejestr i nadzór w województwie
Agencjami zatrudnienia nazywane są agencje: pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, pracy tymczasowej, poradnictwa zawodowego. Aby agencja zatrudnienia działała legalnie, musi uzyskać wpis do rejestru agencji zatrudnienia. Zgodnie z obowiązującymi jeszcze przepisami, rejestr agencji zatrudnienia prowadzi minister pracy.
Nowelizacja ustawy przenosi rejestrację ze szczebla centralnego do poszczególnych województw. Wnioski o wpis do rejestru trzeba będzie składać do marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę agencji. Zgodnie z nowymi przepisami oprócz dokumentów potrzebnych do rejestracji agencji zatrudnienia, trzeba będzie załączyć potwierdzenie wpłaty 100 zł na Fundusz Pracy (dziś wpis jest bezpłatny). Do 31 stycznia każdego roku agencja będzie musiała przedstawić marszałkowi województwa informacje o działalności agencji w roku poprzednim.
Nowością jest także tzw. certyfikat wstępny. Zgodnie z nowymi przepisami, marszałek województwa wydaje certyfikat wstępny (o dokonaniu wpisu do rejestru) podmiotowi ubiegającemu się po raz pierwszy o wpis do rejestru. Dopiero po roku działalności agencja będzie mogła ubiegać się o certyfikat na stałe. Wniosek taki agencja powinna złożyć nie później niż 7 dni przed upływem terminu ważności certyfikatu wstępnego. Będzie musiała także złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności zgodnie z przepisami.
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązuje od 1 czerwca 2004 r., zastąpiła ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z 14 grudnia 1994 r. Potrzeba dokonania nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynikała z konieczności dostosowania jej do przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 04, nr 173, poz. 1807), do ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. 04, nr 116, poz. 1206) oraz przyjętego przez Radę Ministrów 21 września 2004 r. Krajowego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia.