Dnia 25 marca 2003 roku w Dzienniku Ustaw nr 50, poz. 424 opublikowana została ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych.
Ustawa wejdzie w życie 26 kwietnia br. (oprócz art. 7 ust. 1 pkt 13, który wejdzie w życie z dniem 12 października 2003 r.)
Ustawa ta określa zasady i tryb udostępniania przez przedsiębiorców informacji gospodarczych dotyczących wiarygodności płatniczej innych przedsiębiorców i konsumentów, w szczególności danych o zwłoce w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych.
Poniżej przedstawiamy niektóre zapisy ustawy.
- Informacja gospodarcza
Za informację gospodarczą ustawa uznaje dane dotyczące:
- podmiotu będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej (np. oznaczenie przedsiębiorcy, siedziba, NIP, REGON, główny przedmiot działalności gospodarczej)
;
- osoby fizycznej (np. imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia);
- osoby fizycznej będącej przedsiębiorcą;
- zobowiązania pieniężnego (np. tytuł prawny, kwota zaległości, termin powstania zaległości);
- posłużenia się podrobionym lub cudzym dokumentem (np. nazwa dokumentu, seria i numer dokumentu, imiona i nazwisko osoby, której dokument dotyczy).
- Biuro Informacji Gospodarczej
Udostępnianie informacji gospodarczych osobom trzecim możliwe będzie wyłącznie za pośrednictwem biur informacji gospodarczej, chyba że udostępnianie informacji nastąpi w celu sprzedaży wierzytelności przez ogłoszenie publiczne lub przepisy prawa będą przewidywały inny tryb udostępniania danych.
Biuro informacji gospodarczej może zostać utworzone wyłącznie w formie spółki akcyjnej, o kapitale zakładowym nie mniejszym niż 4.000.000 złotych. Akcje biura powinny być akcjami imiennymi. Nie jest dopuszczalna zamiana akcji imiennych na akcje na okaziciela.W skład organów biura nie mogą wchodzić osoby karane za przestępstwa popełnione z winy umyślnej.
Przedmiotem działalności gospodarczej biura jest wyłącznie pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych polegające na:
- przyjmowaniu informacji gospodarczych od przedsiębiorców;
- przechowywaniu informacji gospodarczych;
- ujawnianiu informacji gospodarczych.
Biuro jest obowiązane używać w swojej firmie wyrazów "biuro informacji gospodarczej". Jednocześnie zakazane jest używanie wyrazów "biuro informacji gospodarczej" w oznaczeniu lub reklamie przedsiębiorców, którzy nie wykonują określonej powyżej działalności gospodarczej.
- Przekazywanie informacji gospodarczych do biura
By przedsiębiorca mógł przekazać do biura informacje gospodarcze w celu ich ujawnienia, powinien wcześniej zawrzeć z tym biurem umowę o udostępnianie informacji (w formie pisemnej pod rygorem nieważności).
Informacje o konsumentach Ustawa przewiduje, iż informacje gospodarcze o zobowiązaniach konsumentów mogą przekazywać do biur jedynie wskazani w ustawie przedsiębiorcy, na przykład:
- banki,
- zakłady ubezpieczeń,
- świadczący usługi leasingu,
- operatorzy lub podmioty udostępniające usługi telekomunikacyjne,
- zawierający w imieniu i na rzecz banków umowy kredytu ratalnego lub kredytu odnawialnego połączonego z kartą kredytową (instytucje pośrednictwa kredytowego),
- spółdzielnie mieszkaniowe,
- operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej.
Przedsiębiorca także może przekazać do biura informację gospodarczą o zobowiązaniach konsumenta, jednak tylko wówczas, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
- zobowiązanie albo zobowiązania wobec tego przedsiębiorcy powstały z tytułu umowy o kredyt konsumencki lub umowy o przewóz osoby w regularnej komunikacji publicznej;
- łączna kwota zobowiązań konsumenta wobec przedsiębiorcy wynosi co najmniej 200 złotych;
- świadczenie albo świadczenia są wymagalne od co najmniej 60 dni;
- upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez przedsiębiorcę listem poleconym, na adres do korespondencji wskazany przez konsumenta, a jeżeli konsument nie wskazał takiego adresu - na adres miejsca zameldowania konsumenta na pobyt stały lub czasowy, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.
Przedsiębiorca może w każdym czasie przekazać do biura informację gospodarczą dotyczącą posłużenia się wobec niego podrobionym lub cudzym dokumentem, a w szczególności dokumentem potwierdzającym tożsamość lub zaświadczeniem o zatrudnieniu bądź zarobkach.
- Aktualizacja informacji gospodarczych
Przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni, zażądać od biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu lub o posłużeniu się cudzym dokumentem, usunięcia tych danych, w przypadku:
- całkowitego zaspokojenia zobowiązania, jego wygaśnięcia lub odroczenia jego wykonania,
- stwierdzenia faktu nieistnienia zobowiązania,
- powzięcia przez przedsiębiorcę wiadomości o odzyskaniu przez osobę utraconego dokumentu.
Przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni, zażądać od biura aktualizacji informacji gospodarczych, przekazując do biura zmienione informacje gospodarcze, lub zażądać od biura usunięcia przekazanych informacji gospodarczych, w przypadku:
- powzięcia wiarygodnej informacji, że przekazane informacje gospodarcze są nieprawdziwe,
- częściowego zaspokojenia zobowiązania,
- powzięcia wiarygodnej informacji o zmianie innych informacji gospodarczych przekazanych przez przedsiębiorcę do biura zgodnie z art. 7-9 ustawy.
Konsument lub przedsiębiorca ma prawo wglądu do przechowywanych przez biuro dotyczących go informacji gospodarczych oraz prawo żądania od przedsiębiorcy, który te informacje przekazał, ich uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania lub usunięcia, jeżeli są one niekompletne, nieaktualne, nieprawdziwe lub zostały udostępnione, lub są przechowywane z naruszeniem ustawy. Wgląd ten raz na 6 miesięcy jest bezpłatny.