Bony towarowe dla pracowników a podatek VAT

Okres przedświąteczny to specyficzny czas wzmożonego obrotu bonami towarowymi, zakupionymi przez pracodawców i rozdawanymi następnie pracownikom. Najczęstszą motywacją podjęcia takich działań jest chęć wypłacenia pracownikom premii lub też obdarowania ich innymi prezentami z okazji świąt i różnego rodzaju jubileuszy - w formie niepieniężnej.

Praktyka ta budzi jednak wiele kontrowersji związanych z opodatkowaniem tej czynności podatkiem od towarów i usług. Taki stan rzeczy można uznać za uzasadniony ze względu na prezentowane przez polskie organy podatkowe oraz Europejski Trybunał Sprawiedliwości dwa, zgoła odmienne poglądy na tę kwestię.

W myśl interpretacji wydawanych przez krajowe organy podatkowe przekazanie pracownikom bonów towarowych nie może zostać obciążone podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że czynność ta nie stanowi ani dostawy towarów, ani też świadczenia usług, a ewentualne uznanie wydania bonu towarowego za świadczenie usług doprowadziłoby w konsekwencji do sprzecznego z prawem podwójnego opodatkowania tej samej konsumpcji.

Warto zauważyć, że wspomniane wyżej bony towarowe stanowią swojego rodzaju środek płatniczy, surogat pieniądza pozwalający pracownikowi na otrzymanie w określonym czasie pewnych towarów lub usług. Ponadto, w zapisach ustawy o VAT nie została uregulowana kwestia rozliczenia przekazywania środków płatniczych, co skutkuje brakiem konieczności opodatkowania opisanej wyżej czynności. Dopiero zrealizowanie takiego bonu towarowego, to znaczy jego wręczenie sprzedawcy w zamian za towar, stanowi czynność wymagającą opodatkowania VAT-em.

W nawiązaniu do omawianego problemu sporym zaskoczeniem okazał się wyrok wydany przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie firmy Astra Zeneca (C-40/09) w dniu 29 lipca 2010 r. Zgodnie z postanowienie ETS przekazanie bonów towarowych przez pracodawcę pracownikom w zamian za rezygnację z części wynagrodzenia w gotówce należy traktować jako odpłatne świadczenie usług, które w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak dotąd w Polsce powyższe orzeczenie nie znalazło praktycznego zastosowania. Wydawanie bonów towarowych pracownikom nie podlega opodatkowaniu, ponieważ pozostaje poza zakresem ustawy o VAT.