Dowiedz się więcej o chorobach zawodowych.
Co to jest choroba zawodowa?
Choroba zawodowa to choroba, która jest określona w wykazie chorób zawodowych. Choroba zawodowa powstaje, kiedy da się bez żadnej wątpliwości albo przynajmniej z dużym prawdopodobieństwem orzec, że została ona spowodowana tym, że w miejscu pracy panują lub panowały szkodliwe dla zdrowia warunki, które nazywa się "narażeniem zawodowym". Chodzi tu np. o pracę w niewygodnej pozycji, praca w ciągłym hałasie, niewłaściwym oświetleniu albo związaną z wyjątkowo dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym.
Jak sprawdzić, czy mam chorobę zawodową?
Proces związany z wykazaniem, że pracownik ma chorobę zawodową może rozpocząć on sam (nawet wobec byłego pracodawcy) lub lekarz, który przeprowadza badania profilaktyczne, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej albo pracodawca.
Jeśli istnieją podejrzenia, że u pracownika występują objawy związane z chorobą zawodową, to pracodawca musi to zgłosić do:
- Powiatowego inspektora sanitarnego;
- Okręgowego inspektora pracy.
Jeśli pracownik nie pracuje już w konkretnej firmie, może on do tych instytucji złożyć odpowiednie zgłoszenie sam. Cały proces rozpoczyna się od inspektora sanitarnego. Kieruje on pracownika na badania. Lekarz orzecznik stwierdza, że u pracownika występuje choroba zawodowa.
Takie orzeczenia wydają wojewódzkie ośrodki medycyny pracy, a także klinik chorób zawodowych akademii medycznych. Pracownik może być też skierowany do poradni chorób zakaźnych. Po wydaniu orzeczenia lekarskiego jest ono przesyłane do powiatowego inspektora sanitarnego, do pracownika, a także do osoby, która zgłosiła podejrzenie choroby zawodowej.
Jeśli lekarz stwierdzi, że pracownik został dotknięty chorobą zawodową, to pracodawca musi:
- ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej;
- usunąć wszystkie czynniki, które były przyczyną choroby zawodowej;
- zapewnić realizację zaleceń lekarskich.
Spis chorób zawodowych zmienia się co pewien czas. Można go zobaczyć np. na stronach inspekcji pracy albo ośrodków medycyny pracy.
Dokumentowanie chorób zawodowych
Jeśli w przedsiębiorstwie pojawią się przypadki wykrycia chorób zawodowych, to pracodawca musi prowadzić rejestr tych zgłoszeń. Rejestr taki musi być przechowywany przez 10 lat razem z dokumentacją chorób zawodowych. Na szczęście rozporządzenie ministra zdrowia określa konkretne formularze, które trzeba stosować przy* procesie ustalania choroby zawodowej*. Są to formularze dotyczące:
- Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej,
- Formularz skierowania na badania,
- Karta oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej,
- Orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej,
- Orzeczenie lekarskie o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej,
- Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej,
- Decyzja o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej,
- Karta stwierdzenia choroby zawodowej,
- Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej.
Jeśli u pracownika zostanie wykryta choroba zawodowa, to nie musi to od razu oznaczać zwolnienia z pracy. Wystarczy, że pracownik zostanie przeniesiony na inne stanowisko, zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli na nowym stanowisku pensja pracownika ulega obniżeniu, to przez okres maksymalnie 6 miesięcy otrzymuje on dodatek wyrównawczy. Kwota dodatku to różnica między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie a wynagrodzeniem otrzymywanym po wprowadzeniu zmian.