Choroby zawodowe. Jakie świadczenia przysługują z tego tytułu?

Zwyczajny zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, dodatek pielęgnacyjny, renta, a w niektórych przypadkach nawet kilkudziesięciotysięczne odszkodowanie - w takiej formie można otrzymać pieniądze od ZUS z tytułu choroby zawodowej pracownika. Zobacz, jak się o nie starać i kiedy problem zdrowotny można zakwalifikować jako chorobę związaną z wykonywaną pracą.

Za chorobę zawodową uważa się schorzenie określone w wykazie chorób zawodowych, jeżeli zostało spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania obowiązków. Spis ten opublikowała w załączniku do rozporządzenia z dnia 30 czerwca 2009 roku Rada Ministrów. Na tej liście znalazły się m. in.:

• zatrucia,
• pylice i inne choroby płuc,
• schorzenia narządu ruchu i głosu,
• nowotwory złośliwe,
• choroby skóry,
• przewlekłe schorzenia obwodowego układu nerwowego.

Pełen wykaz chorób zakwalifikowanych jako zawodowe oraz wymagany okres ich wykrycia (jeśli pracownik nie pracuje już w danym przedsiębiorstwie) jest dostępny tutaj.

Kwalifikacji choroby dokonuje lekarz orzecznik ZUS, zawiadomiony przez lekarza medycyny pracy (za pośrednictwem Inspektora Sanitarnego i Urzędu Pracy), jeśli w trakcie badań kontrolnych podejrzewa on u pracownika wystąpienie choroby zawodowej. Zawiadomienie może być również złożone przez pracodawcę lub samego pracownika.

Świadczenia przysługujące z tytułu chorób zawodowych są wypłacane z ubezpieczenia wypadkowego i często są takie same, jak dla wypadku przy pracy. W przypadku, gdy na skutek choroby pracownik nie jest zdolny do wykonywania obowiązków, przysługuje mu najpierw zasiłek chorobowy przez 182 dni w wysokości 100 procent podstawy wymiaru, czyli wynagrodzenia, od którego wyliczana były składki. Jeśli po tym czasie wciąż nie może pracować, ale lekarze widzą szansę na wyleczenie, pracownik otrzyma świadczenie rehabilitacyjne w tej samej wysokości, co zasiłek. Okres pobierania świadczenia nie może jednak być dłuższy niż 12 miesięcy.

Jeśli na skutek długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, spowodowanego chorobą zawodową wynagrodzenie pracownika uległo obniżeniu, ZUS wypłaci zasiłek wyrównawczy, pokrywający powstałą różnicę.

W przypadku, gdy pracownik jest całkowicie niezdolny do pracy, otrzyma z tego tytułu rentę, która obliczana jest przez ZUS indywidualnie. Jeśli oprócz tego chory nie jest również w stanie samodzielnie funkcjonować, przysługuje mu do tej renty dodatek pielęgnacyjny w wysokości 206 złotych. Może się również zdarzyć, że pracownik nie jest już zdolny do wykonywania dotychczasowej pracy, ale może pracować na innym stanowisku. Wtedy ZUS wypłaca mu tak zwaną rentę szkoleniową na okres 6 miesięcy. Może on zostać wydłużony na czas potrzebny do przekwalifikowania, ale nie dłużej niż do 3 lat.

Ubezpieczonemu, który na skutek choroby zawodowej doznał stałego (nierokującego poprawy) lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Jego wysokość jest ustalana na podstawie decyzji lekarza orzecznika (lub komisji lekarskiej) ZUS, który ustala faktyczną procentową utratę zdrowia. Za każdy punkt procentowy Zakład wypłaca kwotę równą 20 procentom średniego wynagrodzenia (według aktualnych stawek jest to 730 złotych).

Jeśli ubezpieczony umrze na skutek choroby zawodowej, jego małżonek (lub dziecko, gdy na przykład małżonek nie żyje) otrzyma odszkodowanie w aktualnej wysokości 65 701 złotych. Jeśli uposażonych jest więcej, to za każdego z nich przysługuje z tytułu śmierci pracownika dodatkowe 12 775 złotych. Oprócz tego, dziecko może się ubiegać również o rentę rodzinną, a w przypadku sieroty całkowitej - dodatek do niej.