Co się firmie opłaca - wynająć czy kupić?

Prawie tyle samo przedsiębiorców wybiera własne mieszkanie. Dzięki temu podatek można zmniejszyć poprzez amortyzację. 7 proc. ankietowanych korzysta z lokalu udostępnionego nieodpłatnie. Żeby nie narażać się na dodatkowe koszty najlepiej w tym celu wykorzystać pomoc rodziny.

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą stają często przed dylematem wyboru miejsca prowadzenia firmy. W zależności od rodzaju prowadzonego biznesu może to być wynajęty lub własny lokal użytkowy albo mieszkanie. Tax Care przeprowadził anonimowe badanie wśród przedsiębiorców na grupie 1018 respondentów (w terminie 6-13 czerwca 2011r), w którym zapytał przedsiębiorców gdzie prowadzą własną firmę.

Jak wynika z badania Tax Care, miejscem prowadzenia własnej firmy najczęściej jest wynajęty lokal. Ponad jedna trzecia ankietowanych decyduje się na wynajem pomieszczeń pod działalność. Dlaczego tak chętnie przedsiębiorcy decydują się na taką formę? Powodów jest kilka.

Po pierwsze startujący przedsiębiorcy zazwyczaj nie mają wystarczających środków finansowych na zakup własnego lokalu. Można oczywiście zaciągnąć na ten cel kredyt ale jak się okazuje otrzymanie takiego zastrzyku finansowego na samym starcie jest mało prawdopodobne. Co więcej, jeśli przedsiębiorcy zaciągają kredyt to zazwyczaj na inwestycje związane z przedmiotem działalności - zakupy materiałów i surowców itp.

Po za tym, najem lokalu jest korzystny w sytuacji, gdy przedsiębiorca szuka lokalu o określonych cechach, np. na cele gastronomiczne czy też dostosowany do świadczenia określonych usług. Wtedy zakup lokalu i dostosowywanie go do własnych potrzeb może okazać się zbyt kosztowne w porównaniu z gotową ofertą rynkową.

Trzeba także pamiętać o korzyściach finansowych najmu. Czynsz z tego tytułu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu i tym samym zmniejszyć dochód do opodatkowania. Takich kosztów nie wygeneruje się, gdy działalność prowadzona jest we własnym lokalu.

W tym ostatnim przypadku są jednak inne korzyści czego dowodem jest to, że aż 35 proc. ankietowanych przez Tax Care prowadzi działalność we własnym mieszkaniu.

Prowadzenie działalności gospodarczej we własnym mieszkaniu umożliwia podatnikowi zaliczenie do kosztów podatkowych części wydatków związanych z utrzymaniem takiego mieszkania. Jeżeli podatnik zajmuje tylko część mieszkania na cele firmowe wydatki związane z utrzymaniem takiego mieszkania rozlicza się proporcjonalnie w stosunku do wydzielonej pod działalność gospodarczą części.

Dochód do opodatkowania można zmniejszyć poprzez rozliczenie w kosztach zakupu mebli biurowych czy opłat za media (proporcjonalnie). W przypadku zakupu mieszkania zarówno do celów mieszkaniowych, jak i prowadzenia działalności gospodarczej, istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kosztów odsetek od kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup nieruchomości w proporcji, w jakiej mieszkanie wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej.

Trzeba także pamiętać, że o ile w przypadku najmu do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć czynsz, tak w przypadku własnego mieszkania kosztem może być amortyzacja mieszkania o ile przedsiębiorca podejmie decyzję o amortyzacji takiego mieszkania. Oczywiście kosztem może być tylko ta amortyzacja, która dotyczy pomieszczeń firmowych. W tym przypadku odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje powierzchnia użytkowa wykorzystywana na potrzeby działalności do ogólnej powierzchni użytkowej całego mieszkania.

Na drugiej stronie czytaj jak użyczyć lokalu do prowadzenia działalności

W najtrudniejszej biznesowo sytuacji są ci przedsiębiorcy, którzy nie mają własnego mieszkania, w którym można byłoby zarejestrować działalność gospodarczą i nie mają także środków na wynajęcie pomieszczeń firmowych. Z badania Tax Care wynika, że stanowią oni 7 proc. ankietowanych. W takiej sytuacji wykorzystać można pomoc innych, którzy nieodpłatnie udostępnią przedsiębiorcy własny lokal.

Takie rozwiązanie jest mało opłacalne podatkowo ponieważ nie można rozliczyć w kosztach np. amortyzacji. Plusem jednak jest to, że lokal można użytkować za darmo. W kosztach przedsiębiorca rozliczy jednak wydatki na media jeśli wydatki z tego tytułu są przez niego ponoszone. Przedsiębiorca użytkujący nieodpłatnie środki trwałe użyczone przez innych może zaliczać do kosztów wydatki poniesione w związku z ich utrzymaniem. Dla celów podatkowych i dowodowych warto więc zawrzeć pisemną umowę użyczenia, w której określone będą koszty, jakie powinien pokrywać biorący w używanie.

Jest jednak minus takiego rozwiązania. Jeśli lokal jest użyczony przez osobę obcą, u przedsiębiorcy powstanie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, który należy opodatkować i z tego tytułu zapłacić podatek. Pocieszające jest jednak to, że ustawodawca przewidział zwolnienie w takich przypadkach jednak ogranicza się ono do grona najbliższej rodziny. Zgodnie z ustawą o PIT (art. 21 ust 1 pkt 125), zwalnia się od podatku dochodowego wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Oznacza to, że wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy nie powoduje powstania przychodu z działalności gospodarczej po stronie przedsiębiorcy biorącego rzecz w użyczenie. Grupa osób, z jaką można zawrzeć umowę użyczenia bez obowiązku podatkowego, jest całkiem spora. I grupa podatkowa obejmuje małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do II grupy ustawodawca zaliczył natomiast: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.