Amortyzacja mieszkania w firmie to dobry sposób na to, by przedsiębiorca mógł płacić niższe podatki. Może również "wrzucić w koszty" część wydatków eksploatacyjnych na mieszkanie. Z jednej strony oszczędza więc na podatku dochodowym, ale z drugiej - może stracić na podatku od nieruchomości. Problem pojawi się również w przypadku zamknięcia firmy. Zobacz, czy taki ruch się opłaca.
Jak wynika z badań przeprowadzanych na przedsiębiorcach, większość z nich swoje firmy prowadzi właśnie w domu. Takie rozwiązanie jest nie tylko wygodne i tańsze, ale pozwala na sporą oszczędność podatkową. Pod warunkiem jednak, że mieszkanie zostanie "wprowadzone" do firmy, czyli będzie środkiem trwałym i jest rzeczywiście wykorzystywane na potrzeby działalności. Wtedy można je amortyzować, czyli wpisywać w koszty uzyskania przychodu spore kwoty, a dzięki temu mniej oddać fiskusowi. Jak to działa?
Wartość początkowa to podstawa
Przedsiębiorca, który wśród środków trwałych ma mieszkanie, może powiększać koszty uzyskania przychodu o odpisy amortyzacyjne. Musi się jednak trzymać ściśle określonych reguł. Rozpocząć trzeba od ustalenia wartości nieruchomości, którą wpisze do rejestru środków trwałych firmy. Ma do wyboru dwa sposoby:
- według zasad ogólnych,
- uproszczoną.
Według zasad ogólnych do wartości nieruchomości zalicza się cenę kupna, powiększoną na przykład o poniesione przy tym koszty - na przykład opłaty notarialne czy skarbowe czy prowizję dla pośrednika. Po zsumowaniu powstanie kwota, od której procentowo będą obliczane odpisy amortyzacyjne.
Dużo łatwiej obliczyć wartość początkową w metodzie uproszczonej. Wystarczy pomnożyć metraż mieszkania przez ustawową stawkę 988 złotych. W większości przypadków jednak w ten sposób jest dużo mniej korzystny dla przedsiębiorcy, bo mieszkanie jest niedoszacowane, przez co odpisy będą niższe. Stawka za metr mieszkania w większości miast w Polsce jest przecież o wiele wyższa niż ustawowe 988 złotych.
Jaki procent?
Budynki i lokale mieszkalne są objęte 1,5-procentową stawką amortyzacji, którą można stosować przez 60 kolejnych lat. To znaczy, że przez rocznie można pomniejszać przychód o 1,5 proc. wartości takiego mieszkania.
W niektórych przypadkach przedsiębiorca stawkę amortyzacji może ustalić indywidualnie. Ma do tego prawo tylko wtedy, gdy przed "wprowadzeniem" mieszkania do firmy używał go przez minimum 5 lat oraz jeśli udowodni, że na jego ulepszenie (na przykład rozbudowę, przebudowę lub generalny remont) wydał 30 procent wartości początkowej.
Indywidualną stawkę można jednak stosować tylko maksymalnie przez 10 lat.
Co z częścią mieszkania?
Często zdarza się, że przedsiębiorca na potrzeby prowadzenia firmy wykorzystuje tylko część mieszkania, na przykład ma do tego wydzielony jeden lub dwa pokoje. Wtedy również może on podlegać amortyzacji, ale wartość początkową oblicza się w proporcji do całej nieruchomości.
Firma prowadzona w domu jest również o tyle korzystna, że odliczać można inne koszty eksploatacyjne, na przykład za media - czynsz, energię czy ogrzewanie. Oczywiście w przypadku wykorzystywania tylko jednego pokoju, rachunki trzeba podzielić proporcjonalnie. Podobnie zresztą jak odsetki od kredytu, zaciągniętego na zakup nieruchomości.
Wyższy podatek od nieruchomości
Zastosowanie mieszkania w firmie ma również ciemniejsze strony. Przedsiębiorcom, którzy prowadzą firmę w domu gmina może podnieść stawkę podatku od nieruchomości. Skoro bowiem mieszkanie wykorzystywane jest w celach firmowych, to i podatek powinien być odpowiedni dla firm. A różnica jest znaczna. Maksymalna stawka dla celów mieszkaniowych to 0,75 zł za metr, a z kolei dla firm - 23,13 zł. Różnica jest więc aż trzydziestokrotna. Przedsiębiorca z przykładu trzeciego rocznie zapłaciłby więc nie symboliczne 7,50 zł, ale już 231,30 zł.
Jeśli z kolei przedsiębiorca kupił mieszkanie na firmę i odliczył z tego tytułu VAT, to problem może napotkać przy sprzedaży mieszkania. Może się bowiem okazać, że ulgę w VAT trzeba będzie zwrócić urzędowi skarbowemu. Ponadto, jeśli firma upadnie, to komornik może zająć również środki trwałe należące do firmy, a więc m. in. mieszkanie.
Przed "wprowadzeniem" mieszkania do firmy warto się więc zastanowić, czy taki ruch się opłaci.