Czy pracodawca może odmówić urlopu?

Kodeks pracy daje pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę prawo do nieprzerwanego odpoczynku. W wielu firmach tworzone są plany urlopowe. Pracownicy deklarują chęć wzięcia urlopu w określonym czasie, a dzięki planowi urlopowemu łatwiej zorganizować pracę firmy i uniknąć sytuacji, gdy kilku pracowników chce wziąć wolne w tym samym czasie. Plan urlopowy nie jest wiążący. Żeby pójść na urlop, pracownik musi złożyć wniosek, a pracodawca musi na to wyrazić zgodę.

Urlopu udziela się na dni, które normalnie stanowiłyby dni pracy w danym przedsiębiorstwie, czyli również na niedzielę i święta.

W większości firm są tworzone i obowiązują plany urlopowe. To właśnie na ich podstawie udzielany jest urlop wypoczynkowy. Plan urlopów ma duże znaczenie w każdym niemal zakładzie pracy, ponieważ dobre ułożenie terminów otrzymywania wolnego, wpływa na dobre funkcjonowanie zakładu.

Sam plan urlopów, czyli uzgodniony między pracodawcą a pracownikiem termin wykorzystania zwłaszcza dłuższego wolnego, nie jest wystarczający do udania się na odpoczynek. W tym celu konieczne jest jeszcze wyrażenie na to zgody przez zakład pracy.

Właśnie w tym celu wykorzystuje się wniosek urlopowy. To tak naprawdę on jest zgodą pracodawcy na rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Przepisy nie precyzują jednak jaką formę powinien przybrać taki dokument. Zazwyczaj to w konkretnej firmie ustala się przyjętą formę. Taki zapis często jest widoczny w dokumentach wewnątrzzakładowych. Wiele przedsiębiorstw decyduje się na wnioski elektroniczne, ponieważ usprawnia to obieg dokumentów i pozwala na szybkie zaznaczenie w systemie poszczególnych nieobecności.

Wniosek urlopowy to propozycja pracownika na termin wykorzystania swojego wolnego. Jeżeli pracownik pomimo złożenia wniosku urlopowego, rozpocznie urlop, nie otrzymując na to zgody pracodawcy, stanowi to poważne naruszenie obowiązków pracowniczych. Może się ono skończyć nawet wypowiedzeniem umowy o pracę. Zdarzają się przypadki, że skutkuje to zwolnieniem dyscyplinarnym.

To, że pracownikowi przysługuje prawo do nieprzerwanego urlopu, nie jest jednoznaczne z tym, że pracodawca ma obowiązek go udzielić. Pracodawca może odmówić pracownikowi urlopu wypoczynkowego.

Odmowa udzielenia urlopu wymaga zaistnienia określonej sytuacji. Chodzi tu przede wszystkim o uzasadniony interes firmy, awarię itd.

Gdy zdarzy się, że wystąpią takie szczególne przypadki. Jeśli obie strony wyrażają zgodę na przeniesienie urlopu, to nie muszą być spełnione te szczególne warunki, by go przenieść.

Jeśli termin, w którym pracownik chce wziąć urlop, nie jest dobrym czasem dla firmy, w której pracuje, pracodawca może zaproponować przełożenie urlopu. Musi go wtedy udzielić pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo lub do 30 września następnego roku. Pracodawca ma prawo nie tylko do odmówić urlopu pracownikowi w wybranym przez niego terminie, ale także go przełożyć lub nawet przerwać, gdy urlop jest już rozpoczęty.

W sytuacji, gdy urlop zostanie przełożony, a pracownik nie zdąży skorzystać z niego przed 30 września następnego roku, to ma jeszcze 3 lata, żeby z niego skorzystać. Potem urlop się przedawnienia.

Termin 3 lat zaczyna się z końcem roku kalendarzowego, za który dany urlop przysługuje. Przedawnienie urlopu nie do dotyczy tylko sytuacji urlopu wychowawczego. Gdy wraca do pracy, to może wykorzystać dni wolne w pełnym wymiarze.

Jeżeli szef odmówił pracownikowi urlopu, a ten nie zgadza się z tą decyzją, może domagać się przed sądem udzielenia urlopu w zaplanowanym terminie. Wtedy pracodawca będzie musiał udowodnić, że pracownik był niezbędny w firmie i dlatego musiał przełożyć jego urlop.