Przygotowanie biznesplanu może zapewnić spójną działalność firmy na przestrzeni lat. Identyfikacja mocnych i słabych stron, a także szans i zagrożeń rynkowych pozwoli wyznaczyć kierunek, w jakim powinno rozwijać się przedsiębiorstwo. Czym jest analiza SWOT i w czym może pomóc?
Na poziomie ogólnym, analiza SWOT jest procedurą analityczną, pozwalającą na gromadzenie i porządkowanie danych, a także na ich przejrzystą prezentację. W praktyce, stanowi najczęściej narzędzie służące do określenia najlepszych kierunków rozwoju badanego obiektu ze względu na zamierzone działania. Może znaleźć zastosowanie dla przedsiębiorstwa, pojedynczego projektu, kraju, a nawet osobowości człowieka.
W tym celu tworzy się identyfikację podmiotu pod względem wewnętrznych i zewnętrznych czynników oraz ich zależności, a także badanie otoczenia. Analizę można przeprowadzić dla całego przedsiębiorstwa lub poszczególnych działów, np. w marketingu, kadr czy produkcji. Aby uzyskać miarodajne wyniki, warto jednak określić kryteria dla konkretnego obszaru działań.
Nazwa metody pochodzi od pierwszych liter angielskich określeń i wyraża konkretne kategorie analityczne - mocne strony (strengths), słabe strony (weaknesses), szanse (opportunities) i zagrożenia (threats). W celu uczynienia analizy bardziej wiarygodną, wszystkie czynniki warto odnieść do konkurencji i otoczenia (np. wskazać w czym firma jest lepsza od innych), podać dane i ewentualne źródła informacji.
Na czym polega analiza SWOT?
Celem analizy SWOT jest przedstawienie atutów działalności na tle potencjalnych konkurentów, a także ujawnienie ewentualnych słabości, które zmniejszają jej siłę na rynku i stwarzają okazję do ataku konkurentów. Określa również szczegółowe predyspozycje firmy do wdrażania nowych rozwiązań i eliminowania przeszkód w dalszym rozwoju. W tym celu należy dokonać oceny czterech elementów.
Mocne strony to czynnik wewnętrzny (cecha obiektu), czyli to, co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu oraz wpływa na poprawę jego sytuacji i zdobycie przewagi konkurencyjnej. Pośród mocnych stron mogą znaleźć się m.in. dobra sytuacja finansowa, wyszkolona kadra, dogodna lokalizacja, kompetencje i doświadczenie pracowników, a także infrastruktura dostosowana do działalności.
Kolejnym czynnikiem wewnętrznym są słabe strony, czyli wszystkie bariery i wady obiektu. Słabości uniemożliwiają firmie swobodny rozwój i zmniejszają dystans między nią a konkurencją. Można do nich zaliczyć np. podrzędną technologię, niewykwalifikowany personel, złą kondycję finansową, brak odpowiedniej infrastruktury, podatność na naciski konkurencji, niski poziom marketingu czy wyższe ceny niż u konkurencji.
Wszelkie okazje i możliwości, atrakcyjne sytuacje stwarzane firmie przez otoczenie biznesowe to czynnik, który warto opisać jako szanse. Dzięki nim można osiągnąć przewagę konkurencyjną. Zazwyczaj wypływają z zewnętrz, ale równie dobrze mogą wynikać z samej działalności przedsiębiorstwa, np. wiązać się z wprowadzeniem towaru na rynek czy atrakcyjną kampanią reklamową. Do potencjalnych szans z zewnątrz można zaliczyć m.in. możliwość poszerzenia asortymentu, dywersyfikację wyrobów, ograniczoną rywalizację w sektorze, szybki wzrost rynku czy pojawienie się nowych grup klientów.
Zagrożenia natomiast to sytuacje, w wyniku których sytuacja w firmie może ulec pogorszeniu. Powinny być sklasyfikowane według ich powagi i prawdopodobieństwa zajścia. W tym celu sporządza się plan działań na wypadek nieprzewidzianych okoliczności, które w związku z tym mogą wystąpić. Trudnościami są np. zmiany w produkcji czy w przepisach prawnych, ewolucja potrzeb i gustów klientów, niekorzystne zmiany demograficzne lub wolniejszy wzrost rynku.
Etapy przygotowania analizy SWOT
Ocena wszystkich czterech czynników wymaga rzetelnego opracowania. Warto stworzyć ją w kilku krokach:
- określić cele i przedmiot analizy w organizacji (np. przygotowanie do strategicznej zmiany);
- poinformować wszystkich zaangażowanych pracowników o podejmowanych działaniach analitycznych i przedstawić procedurę;
- utworzyć indywidualne listy mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń dla każdego członka zespołu (mogą stworzyć je sami);
- zestawić sporządzone listy i opracować wspólną koncepcję SWOT (można w tym celu przeprowadzić burzę mózgów wśród pracowników);
- wypracować warianty działań oraz przedstawić wstępne strategie działań, które będą wdrażane przez kierownictwo w przyszłości;
* Sprawdź, jak napisać dobry biznesplan: *
- Co to jest biznesplan? * Jak napisać biznesplan? * Co powinien zawierać biznesplan? * Błędy w biznesplanie * Biznesplan - podstawowe informacje o firmie * Biznesplan - Analiza konkurencji * Biznesplan - Segmentacja rynku * Biznesplan - Strategia marketingowa firmy * Biznesplan - zarządzanie i zespół pracowników * Biznesplan - plan finansowy