Czym jest umowa użyczenia samochodu?

Umowa użyczenia jest regulowana prawnie w Kodeksie cywilnym w art.710-719.

Umowa użyczenia samochodu jest aktem woli, gdzie użyczający pozwala biorącemu, w okresie na umowie ustalonym lub nieustalonym, żeby ten bezpłatne używał oddanej mu w ściśle określonym celu rzeczy, w tym przypadku dotyczy to samochodu. Dlatego też jest to zezwolenie na bezpłatne używanie samochodu przez biorącego. Taka umowa różni się od umowy najmu, czy też dzierżawy tym, że ma ona nieodpłatny charakter. Umowa użyczenia samochodu może być zawarta w formie ustnej bądź też pisemnej, tutaj decydują strony.

W umowie użyczenia samochodu stronami są użyczający oraz biorący. Dlatego też umowa powinna zawierać wszystkie konieczne dane, które potrzebne są do identyfikacji zarówno użyczającego, jak i biorącego. Gdy stronami są osoby fizyczne, elementy umowy powinny zawierać imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, PESEL, numer dokumentu tożsamości.

Gdy stronami są osoby prawne, wówczas oprócz podstawowych danych widnieć powinna nazwa przedsiębiorcy, adres siedziby firmy, NIP, KRS, REGON. Tutaj musimy zwrócić uwagę na to, że użyczający wcale nie musi być właścicielem samochodu, może być najemcą. W tej sytuacji, gdy użyczający nie jest właścicielem, to wszelkie roszczenia, jakie może mieć właściciel, spadają na barki użyczającego, a nie biorącego.

Przedmiotem umowy użyczenia samochodu jest rzecz ruchoma, czyli samochód. W umowie należy wyszczególnić wszelkie dane samochodu, czyli sporządzić opis samochodu, podać nr rejestracyjny, rocznik, model, moc silnika, pojemność silnika, kolor samochodu. W umowie musimy również wyszczególnić wszelkie wady, skazy, jakie posiada samochód. Dlatego, że zgodnie z art.711 k.c., jeśli rzecz, którą użyczamy, ma wady, to użyczający jest zobowiązany do naprawienia szkody, na rzecz biorącego, przez to, że tamten nie powiadomił go o istniejących wadach. Natomiast, gdy biorący z łatwością zauważył istniejącą już wadę, wtedy przepis ten jest niepotrzebny.

Tutaj obie strony mogą umówić się, w jaki sposób samochód będzie używany, np. że samochód będzie używany tylko na terenie kraju, lub też, że jego przebieg nie przekroczy określonej wartości itd. Jeśli te rzeczy nie zostaną uwzględnione w umowie, wówczas biorący będzie mógł używać samochodu zgodnie z przeznaczeniem. Jeśli zaś biorący będzie chciał użyczyć osobie trzeciej, musi być to za zgodą użyczającego i powinna ona być zawarta w umowie.

Niezbędne jest, by strony określiły w umowie, na jaki czas została ona zawarta, czyli jak długo będzie trwało użyczenie. Gdy umowa zostanie zawarta na czas określony, użyczenie kończy się z upływem czasu wskazanego w umowie. Gdy umowa zostanie zawarta na czas nieokreślony, musi zaistnieć konkretna liczba np. 10 dni, lub też, że umowa użyczenia wygasa w dniu ustalonym w umowie. Tutaj powodem może być np. zmiana zamieszkania i wynikające stąd użyczenie samochodu. Mogą też zaistnieć inne powody, które, gdy ustaną, wówczas ustanie również umowa użyczenia samochodu, gdyż cel umowy, na jaki została zawarta, zostanie osiągnięty.

Użyczający, biorąc samochód w używanie, ponosi normalne koszty jego utrzymania, czyli opłaca paliwo, myjnię, wymienia zużyte żarówki, pokrywa koszty ewentualnych napraw itp. Jeśli natomiast został zmuszony do pokrycia kosztów, które nie są związane ze zwykłym używaniem, to stosuje się tutaj przepisy kodeksu cywilnego.

Osoba biorąca samochód w używanie jest odpowiedzialna za wszelkie koszty związane z jego utratą, uszkodzeniem w wyniku stłuczki, kradzieżą itd. Gdy osoba używająca używa samochodu w sposób sprzeczny z umową, jego przeznaczeniem np. zostawia samochód otwarty, lub też powierza samochód innej osobie, nie będąc do tego upoważniona ani zmuszona, może ponieść konsekwencję swoich decyzji. Wszelkie okoliczności, gdzie osoba użyczająca mogłaby być usprawiedliwiona, to np. poproszenie osoby trzeciej o nagłe zawiezienie osoby potrzebującej do szpitala, w takim przypadku gdy samochód nie uległ uszkodzeniu, nie ma podstaw do oskarżeń, czy też roszczeń z tytułu użyczenia samochodu.

Zgodnie z terminem upływu użyczenia, biorący zobowiązany jest zwrócić użyczającemu samochód w stanie sprzed użyczenia. Osoba biorąca jednak nie ponosi odpowiedzialności, za zużycie się samochodu podczas użyczenia. Jednak strony mogą zawrzeć w umowie elementy, że biorący zobowiązuje się do wymiany zużytych części itd.

Należy pamiętać, że umowa użyczenia nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.