Nowa ustawa definiuje nieuczciwe praktyki rynkowe w działalności gospodarczej oraz wprowadza mechanizmy mające na celu zwalczanie i przeciwdziałanie takim praktykom, w interesie konsumentów oraz w interesie publicznym. Jest to, zatem ustawa, która ma za zadanie ochronę zasad uczciwej konkurencji, w szczególności w stosunkach na linii przedsiębiorca - konsument.
Ustawa definiuje pojęcie nieuczciwej praktyki rynkowej, jako praktyki sprzecznej z dobrymi obyczajami, która w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.
W kolejnych artykułach ustawy zdefiniowane zostały najczęściej spotykane rodzaje nieuczciwych praktyk rynkowych, takie jak praktyka rynkowa wprowadzająca w błąd czy też agresywna praktyka rynkowa.
Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym implementowała do polskiego systemu prawnego Dyrektywę 205/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r.
Ustawa przyznaje również konsumentom instrumenty procesowe, pozwalające na egzekwowanie swoich praw na drodze sądowej. Na podstawie art. 12 ustawy w razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać od przedsiębiorcy między innymi zaniechania takiej praktyki oraz usunięcia jej skutków, jak również naprawienia szkody.
Należy ponadto zauważyć, że ustawa w przypadku powództw wytaczanych przez konsumentów (ewentualnie przez podmioty wymienione w ustawie, takie jak np. Rzecznik Praw Obywatelskich, czy powiatowy rzecznik konsumentów) przenosi procesowy ciężar dowodu na przedsiębiorcę, to bowiem na nim spoczywać będzie obowiązek udowodnienia, że dane zachowanie nie stanowi nieuczciwej praktyki rynkowej.
Takie rozwiązanie nie jest z pewnością korzystne dla przedsiębiorców, z drugiej jednak strony może stanowić zachętę dla konsumentów do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. Wytaczając, bowiem powództwo konsument nie będzie obciążony koniecznością udowodnienia swoich racji, a więc wykazania, że dane zachowanie stanowi nieuczciwa praktykę rynkową.
Należy nadmienić, że w związku z takim zapisem, w chwili wejścia w życie ustawy analizowana regulacja wywoływała u wielu przedsiębiorców obawę uwikłania się w liczne spory sądowe z konsumentami, jednakże wydaje się na chwilę obecną, że te przewidywania nie sprawdziły się.
Wskazać należy także na kontrowersje związane z samym uchwaleniem komentowanej ustawy, jako odrębnego aktu prawnego. Zdaniem niektórych ekspertów powoduje to niepotrzebne rozdzielenie problematyki nieuczciwej konkurencji na dwa główne akty normatywne: w ramach stosunków pomiędzy przedsiębiorcami zastosowanie będzie miała ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, natomiast ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym reguluje stosunki na linii przedsiębiorca konsument.
W związku z powyższym pojawiały się również postulaty implementowania przepisów unijnych w drodze nowelizacji ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Autor jest radcą prawnym w kancelarii Rachelski i wspólnicy_ _