Co do zasady darowizna jest zawierana na podstawie umowy darowizny, którą się Dla niektórych przedmiotów darowizny ustawodawca przyjął jako obowiązującą formę notarialną. Z pewnością w takiej formie sporządzona musi być umowa darowizny własności i użytkowania wieczystego nieruchomości, a także praw spółdzielczych. Inne przedmioty można przekazać, korzystając ze zwykłej formy pisemnej.
Osoba otrzymująca darowiznę musi zgłosić to do urzędu skarbowego. W tym celu wypełnia się druk SD-Z2. Jeżeli w kwestię przekazywania darowizny jest włączony notariusz, to właśnie on dokonuje zgłoszenia do urzędu.
Wygląd umowy darowizny
Umowy darowizny nie są dokumentami skomplikowanymi, jednak musi zostać w nich zawartych kilka elementów.
Na górze dokumentu znajduje się oczywiście data i miejsce jej sporządzenia. Na dalszych miejscach powinny się również znaleźć dane darczyńcy i obdarowanego, takie jak imię, nazwisko, adres oraz numer seryjny dowodu osobistego. Umowy darowizny zawierać muszą także oznaczenie przedmiotu darowizny (w przypadku samochodu będzie to na przykład pojemność silnika, numer nadwozia, numer rejestracyjny) oraz oświadczenie darczyńcy, w którym potwierdza on, że przedmiot stanowi jego własność i jest wolny od wad prawnych. Dalej znaleźć się musi oświadczenie o darowiźnie i jej przyjęciu, a także określona musi zostać data wykonania darowizny. W umowie darowizny powinno się wskazać także wartość przekazywanych dóbr. Ma to znaczenie z uwagi na konsekwencje podatkowe.
Ważne jest wskazanie strony, która ponosić ma koszty zawarcia umowy. Nie może zabraknąć standardowych postanowień końcowych, w tym regulacji prawnych i ilości sporządzonych egzemplarzy.
Przy sporządzaniu umowy darowizny trzeba zawsze określić wartość przedmiotu darowizny. Jest to o tyle ważne, że w określonych wypadkach będzie ona opodatkowana. Prawidłowe określenie wartości jest ważne przede wszystkim dla obdarowanego, bo to on będzie musiał ustalić należny podatek, złożyć zeznanie podatkowe w tej sprawie i w razie konieczności go zapłacić.
I tutaj ważna uwaga. Jeśli ta sama osoba obdarowała nas więcej niż jeden raz, to trzeba doliczyć do tego wartość wszystkich rzeczy, które otrzymaliśmy od niej w ciągu ostatnich 5 lat.
Elementy umowy darowizny
Żeby umowa darowizny była prawidłowa, powinna konkretnie oznaczać strony umowy, a także datę i miejsce zawarcia umowy. Ważnym elementem jest też właściwe oznaczenie przedmiotu darowizny. Jeśli np. przekazujemy samochód, to trzeba będzie na pewno podać markę, a także rok produkcji, numer silnika, pojemność, nr nadwozia i numer rejestracyjny.
Na umowie darowizny darczyńca powinien zawrzeć oświadczenie, że jest właścicielem tego samochodu, a inne osoby nie mają wobec niego żadnych roszczeń.
Czy darczyńca może się wycofać z darowizny?
Zdecydowanie tak. Powodem do odwołania darowizny, która nie została jeszcze wykonana, jest np. takie pogorszenie stanu majątkowego darczyńcy, że podarowanie rzeczy będzie stanowiło spory uszczerbek dla jego utrzymania. Jeśli darowizna jest już dokonana, a darczyńca będzie miał np. kłopoty finansowe, to obdarowany powinien, w ramach tego, że się wzbogacił, pomóc w dostarczeniu środków, pozwalających na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Poza tym darczyńca może odwołać darowiznę, gdy obdarowany dopuszcza się tzw. rażącej niewdzięczności. Chodzi m.in. o utrudnianie życia swoim zachowaniem. Musi to być celowe i świadome. Żeby odwołanie darowizny było skuteczne, trzeba je złożyć na piśmie. Na odwołanie darowizny, darczyńca ma dwa lata. Po tym czasie nie można już w żaden sposób uzyskać zwrotu rzeczy podarowanej.
