Dofinansowanie dojazdów do pracy a przychód pracownika

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PDOF) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Za pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl art. 12 ust. 4, uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Treść powyższych przepisów wskazuje, że do przychodów pracownika (czyli m.in. osoby pozostającej w stosunku służbowym) zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać jako pracownik. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolny od podatku jest zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw.

Zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o PDOF, wolny od podatku dochodowego jest zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, o ile obowiązek ponoszenia tych świadczeń przez pracodawcę wynika wprost z przepisów innych ustaw. Obowiązek zwrotu takich kosztów przewiduje m.in. ustawa o Państwowej Straży Pożarnej, ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawa o prokuraturze, ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej . Obowiązek pokrycia kosztów dojazdu pracownika do miejsca pracy nie wynika zaś, w szczególności, z przepisów ustawy kodeks pracy.

Wobec powyższego wartość dofinansowania kosztów dojazdu do pracy będzie stanowić dla pracownika przychód ze stosunku pracy polegający opodatkowaniu.

Podatnicy często nie wiedzą, iż w przypadku, gdy roczne koszty uzyskania przychodów określone w ustawie o PDOF, są niższe od wydatków faktycznie przez nich poniesionych na dojazd do miejsca pracy, w określonych sytuacjach mają możliwość uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów w wysokości faktycznie poniesionej. Zgodnie bowiem z art. 22 ust.11 ustawy o PDOF jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Należy mieć przy tym na uwadze, iż w ciągu roku podatkowego pracodawca będzie potrącał koszty uzyskania przychodu przewidziane w art. 22 ust. 2 ustawy o PDOF na zasadach wskazanych w tym przepisie; tj:

• w wysokości 111 zł 25 gr miesięcznie, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy;
• w wysokości 139 zł 06 gr miesięcznie dy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Dopiero w rocznym rozliczeniu podatkowym podatnik lub dokonujący rozliczenia rocznego płatnik może - spełniając powyższe warunki - uwzględnić jako koszty uzyskania przychodu wydatki faktycznie poniesione na dojazd do zakładu pracy, rezygnując równocześnie z kosztów zryczałtowanych.