*Generalnie nie ma odrębnych przepisów, które stanowią o obliczaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop przez pracownika zatrudnionego na część etatu. Ale pewne regulacje szczegółowe wprowadzają tu zmiany. *
W maju 2004 roku pojawiło się stanowisko Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pracy w sprawie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy dla zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy które twierdzi: _ Przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy można by przyjąć założenie, iż przeciętna liczba dni roboczych w miesiącu, czyli wartość współczynnika, powinna być ustalana w proporcji do wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę _.
Przy takim założeniu wartość dnia roboczego 8-godzinnej pracy będzie taka sama, niezależnie od tego, czy pracownik jest zatrudniony w pełnym, czy też niepełnym wymiarze czasu pracy.
Zatem dla pracownika zatrudnionego na pół etatu można by przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy określić, iż współczynnik wynosi 50 proc. współczynnika przyjętego dla pełnego wymiaru czasu pracy.
Według interpretacji Inspekcji Pracy powyższa metoda obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy gwarantuje pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy wypłacenie należności w wysokości wynagrodzenia, jakie by otrzymał, gdyby nadal wykonywał pracę i wykorzystał urlop w naturze, i abstrahuje od konkretnego rozkładu czasu pracy takiego pracownika.
Natomiast przy obliczaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop dla pracownika zatrudnionego na pełnym etacie, jednakże dla którego dobowa norma czasu pracy jest obniżona (np. pracownicy z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bądź pracownicy stacji sanitarno-epidemiologicznych, pracownicy zakładów opieki zdrowotnej) należy przyjąć, że stawkę za jeden dzień ekwiwalentu dzielimy przez liczbą odpowiadającą dobowemu wymiarowi czasu pracy danego pracownika.
Przyjęcie bowiem za podstawę obliczenia ekwiwalentu wynagrodzenia tych pracowników i zastosowanie do niej algorytmu obliczania ekwiwalentu dostosowanego do wynagrodzenia pracownika, którego dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, prowadzi do zaniżenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego na pełny etat, którego dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin (Stanowisko Departamentu Prawnego w Głównym Inspektoracie Pracy w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego GPP-110-4560-463/07/PE z dnia 16 października 2007 r.).
| A jak obliczyć wymiar urlopu niepełnoetatowca - przykład |
| --- |
| Zasadą jest, że urlopu udzielamy w dniach, ale rozliczamy w godzinach. Jeżeli więc pracownik zatrudniony na 3/4 etatu, którego staż pracy wynosi co najmniej 10 lat, pracuje np. po 6 godzin dziennie i występuje o urlop, wtedy z puli 160 godzin (26 dni x 3/4 = 20 dni (po zaokrągleniu); 20 x 8 h = 160 h) na dany rok należy odjąć taką liczbę godzin, jaką powinien przepracować w dniu, w którym będzie na urlopie, czyli 6 godzin. Urlopu udziela się na tyle godzin, ile pracownik powinien przepracować w danym dniu. Nasz przykładowy pracownik może z prawa do urlopu korzystać przez 26 sześciogodzinnych dni pracy. W tej sytuacji pozostaną mu jeszcze do wykorzystania 4 godziny urlopu (26 x 6 = 156; 160 - 156 = 4). Zgodnie z art. 1542 kodeksu pracy, jeżeli pracownikowi pozostała do wykorzystania część urlopu niższa niż dobowy wymiar czasu pracy, to pracodawca może wyjątkowo udzielić takiemu pracownikowi urlopu obejmującego część dnia pracy (tu 4 godziny). Pozostałą część dnia pracownik powinien przepracować (w naszym
przykładzie 2 godziny). Inaczej się przedstawia sytuacja przy obliczaniu wymiaru urlopu pracownika, który nabywa prawo do urlopu po raz pierwszy. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Wyrażenie „miesiąc pracy" należy uznać za oznaczające miesięczny okres pozostawania w stosunku pracy, przy czym nie mówi się tu o miesiącu kalendarzowym, a o okresie 30 dni. Zasady te odnoszą się wyłącznie do nabywania prawa do urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik rozpoczął swoją pierwszą pracę. W styczniu kolejnego roku pracownik nabędzie prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego już w pełnym wymiarze. Ustalmy więc dla przykładu wymiar urlopu dla pracownika podejmującego pierwszą pracę, którego zatrudniamy na pół etatu od dnia 1 kwietnia. Pracując na pełen etat pracownikowi takiemu należałoby się 15 dni urlopu wypoczynkowego
((20:12) x
9 = 15), półetatatowcowi przysługuje więc 8 dni urlopu po 8 godzin (15 x 0,5 = 8 w zaokrągleniu; 8 x 8 = 64 godziny), albo np. 16 dni urlopu po 4 godziny. W styczniu roku następnego nabędzie on już prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego. W przypadku gdy dobowa norma czasu pracy pracownika jest krótsza niż 8 godzin, należną takiemu pracowników pulę godzin urlopu oblicza się mnożąc liczbą przysługujących mu dni urlopu przez jego normę dobową. |
Autorka jest rzecznikiem prasowym Okręgowego Inspektoratu Pracy we Wrocławiu.